Camille Huysmans
Camille Huysmans (Bilzen 26 mei 1871 - Antwerpen 25 februari 1968, geboren als Camiel Hansen) was een Vlaams-Belgische politicus.
Huysmans studeerde Germaanse filologie te Luik. Van 1893 tot 1897 stond hij in het onderwijs. Tussenin keerde hij terug naar de universiteit om er de doctorsgraad in de Germaanse filologie te halen.
Huysmans sloot zich reeds op zeer jonge leeftijd aan bij de Belgische Werkliedenpartij (BWP), de voorloper van de Belgische Socialistische Partij (BSP). Hij was journalist voor een aantal socialistische tijdschriften tot 1904 en was daarna nog even actief in de vakbeweging.
De politieke doorbraak in eigen land kwam er niet zo vlot. Als socialist en flamingant heeft Huysmans zijn grote persoonlijkheid eerst moeten bewijzen in de gemeentepolitiek te Brussel en Antwerpen en in het buitenland.
Van 1905 tot 1922 was Huysmans secretaris van de Tweede Internationale. In die functie had hij uitgebreide contacten met Sun Yat-sen, de leider van de eerste Chinese revolutie, in 1911. De belangrijkste taak was het creëren van een actieve vredesfunctie. Tijdens de Socialistische Conferentie te Stockholm in 1917 pleitte hij tegen het voortzetten van de oorlog. Deze functie oefende hij opnieuw uit tussen 1939 en 1944 waarbij hij toen ook de voorzittersrol waarnam, mede door zijn ervaringen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Tijdens de Tweede Wereldoorlog week hij uit naar Londen.
Hij was een grote voorvechter van de Vlaamse Beweging en voerde een onafgebroken strijd voor de vernederlandsing van de Universiteit Gent die uiteindelijk tot stand kwam in 1930. Dit deed hij samen met de katholiek Frans Van Cauwelaert en liberaal Louis Franck ('de drie kraaiende hanen'). Als Minister van Kunsten en Onderwijs heeft hij de weg kunnen vrijmaken voor de vernederlandsing.
Na de Tweede Wereldoorlog, hij was toen al 75 jaar, werd hij Eerste Minister en leidde hij een regering bestaande uit socialisten, liberalen en communisten. Omdat de meerderheid veel te krap was (1 stem op overschot), hield de regering niet lang stand. In de volgende regering werd hij Minister van Onderwijs.
Tot op zeer hoge leeftijd bleef hij zeer populair. De nationale hulde voor zijn 80ste verjaardag groeide uit tot een manifestatie met meer dan 100.000 deelnemers. Op 83-jarige leeftijd werd hij nog Voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers, dit in een zeer moeilijke politieke periode.
Hij is een van de weinige Belgische politici die meer dan 50 achtereenvolgende jaren lid was van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Het 50-jarig jubileum werd gevierd met een academische zitting in het parlement. Het was zijn wens om als eerste eeuweling in het parlement te zetelen, maar hij werd in 1965 van de BSP-kandidatenlijst geweerd. Huysmans kwam daarom op met een scheurlijst "De Socialist", maar werd ondanks zijn groot aantal voorkeursstemmen (14.937) niet herkozen als volksvertegenwoordiger.
Hij werd benoemd tot Minister van Staat op 3 september 1945.
[bewerk] Nationale mandaten
- gemeenteraadslid te Brussel (1908-1921)
- schepen van onderwijs te Antwerpen (1921-1933)
- burgemeester van Antwerpen (1933-1940 en 1944-1946)
- gemeenteraadslid te Antwerpen (1946-1968)
- lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers (1910-1965)
- voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers (1936-1939 en 1954-1958)
- Minister van Schone Kunsten en Onderwijs (1925-1927)
- Eerste Minister (1946-1947)
- Minister van Openbaar Onderwijs (1947-1949)
[bewerk] Briefwisseling met Lenin
Tijdens zijn eerste periode als secretaris van de Tweede Internationale voerde hij tussen 1905 en 1914 een intense correspondentie met Lenin. Deze briefwisseling werd uitgegeven in 1963.
[bewerk] Trivia
- In het Neroverhaal "De Hoed van Geeraard de Duivel" door Marc Sleen (1950) wordt Nero bezocht door Geeraard de duivel. Op zeker moment ontdekt Nero diens adressenboekje, waarin naast het telefoonnummer van Jozef Stalin ook dat van Camille Huysmans staat. Later in het verhaal besluit de duivel zich te scheren om zich te vermommen. Hierdoor lijkt hij als twee druppels water op Huysmans. Zeker wanneer die later in India Nero als premier tracht af te zetten met behulp van een op Paul-Henri Spaak lijkende handlanger.
| Belgische premiers | ||
| Voorganger: |
Regering Huysmans (1946-1947) | Opvolger: |
| Voorganger: Frans Van Cauwelaert |
Burgemeester van Antwerpen 1933-1940 1944-1946 |
Opvolger: Lode Craeybeckx |
