مارتین لوتر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

مارتین لوتر، کشیش مجدِد و مترجم انجیل به‌زبان آلمانی. زادروز وی ۱۰ نوامبر ۱۴۸۳ در آیزلبن آلمان می‌باشد. لوتر در تاریخ ۱۸ فوریه ۱۵۴۶ درگذشت. آرامگاه او در شهر ویتنبرگ است.

فهرست مندرجات

۱ زندگی
۲ زندگی زنا شویی با کاترین
۳ عقاید لوتر
۴ خدمات ادبی لوتر به‌فرهنگ و زبان آلمانی
۵ عقاید مذهبی منتخب از اصلاحات دینی قرن شانزدهم
۶ آثار منتشرشده لوتر
۷ منابع
۸ پیوند به‌بیرون

[ویرایش] زندگی

لوتر، فرزند هانس، کارگر معدن و همسرش مارگارت لینده‌مان، است. مارتین دوران تحصیلات مقدماتی را در شهرهای مانزفلد، ماگده‌بورگ و آیزه‌ناخ به‌پایان رسانید و از سال ۱۵۰۱ به‌تحصیل در دانشگاه ارفورت در رشته هنر پرداخت و پس از کسب مدرک لیسانس به‌خواسته پدرش در رشته حقوق ثبت‌نام کرد که پس از دوماه ترک تحصیل نمود. ظاهرأ وقوع یک رعد و برق باعث تغیر مسیر زندگی مارتین شد. وحشتی غیر قابل توصیف وجودش را فراگرفت، به‌درگاه خدا پناه آورد و به‌آنای مقدس قسم خورد که می‌خواهد تارک دنیا شود. دوهفته بعد درتاریخ ۱۷ ژوئیه ۱۵۰۵ وارد خانقاه آگوستین در ارفورت شد. پس از کسب رتبه کشیشی و آغاز تحصیلات خود در رشته الهیات در سال ۱۵۱۱ به‌رم فرستاده شد. پس از بازگشت از رم، به‌شورای کلیسائی ویتنبرگ منتقل گردید. لوتر در سال ۱۵۱۲ به‌دریافت درجهٔ دکترا در رشته الهیات و کرسی استادی نایل شد. پیوند تنگاتنگ اعتقاد درونی و شخصی مارتین لوتر با تخصص تفسیر از کتاب مقدس، نطفهٔ آگاهی را در ضمیرش بارور ساخت و به‌این باور دست‌یافت که هیچ انسانی باتکیه بر توانائی خود و روش‌های کلیسایی، قادر به‌ایستادگی بر درگاه باریتعالی و دریافت شفا و رحمت نیست. لوتر به‌این شناخت می‌رسد که انسان‌ها بر اساس اعمال خود و توجیه آن به‌درگاه خدا ناتوانند تا بخشش ِ وی را به‌دست آورند بلکه این لطف ِ الهی است که شامل حال بندگان خواهد شد و آن‌ها باید باتواضع، رحمت خدا را قبول نمایند. در سال‌های ۱۵۱۳ - ۱۵۱۸، در طول تدریس ِ بخشهائی از کتاب مقدس (مزامیر - رومیان - غلاطیان - رساله به‌عبرانیان)، لوتر هرچه بیشتر به‌اختلاف‌نظر خود باکلیسای سنتی پی‌برد ولی هیچ‌گاه به‌جدائی از کلیسا نیندیشید. در سال ۱۵۱۷ (احتمالأ در ماه اکتبر)، طبق رسوم دانشگاهی آن‌دوره، به‌منظور ایجاد بحث، اعلامیه‌ای مبنی بر ۹۵ تز در زمینه کاربرد دریافت مالیات از طرف کلیسا و نقش پاپ، صادر کرد. این اعلامیه که در افکارعمومی بااقبال و طرف‌داری از لوتر همراه بود، آغاز جنبش رفورماسیون محسوب می‌شود. کلیسای رم، لوتر را کافر اعلام کرد و خواهان تحویل وی به‌رم و مجازات نامبرده شد. فریدریش سوم، حاکم ساکسن باسیاست بی‌طرفانه‌ای موفق شد که محاکمه و بازجوئی لوتر را از رم به‌آگسبورگ منتقل و توسط نماینده پاپ، اسقف توماس کایتان بازخواست شود. لوتر از پس‌گرفتن نظرات خود سر باززد و بازجوئی بدون نتیجه ماند. حکمران نیز از تحویل لوتر به‌کلیسای رم خودداری نمود. در مباحثه عقدیدتی که در لایپزیک بین لوتر و استاد الهیات و مفسر انجیل ژ. اک انجام گرفت، لوتر درمقابل سؤالات انحرافی مطروحه، معصومیت پاپ را تحت‌ سؤال قرار داد. پاسخ شورای کلیسایی به‌گردن‌کشی لوتر، مصوبهٔ پاپ و حکم تبعید وی بود که نامبرده به‌جای رعایت مهلت شصت‌روزه، نامه‌ای به‌عنوان نجیب‌زادگان مسیحی ملت آلمان ارسال و مصوبهٔ پاپ را در برابر دروازه شهر ویتنبرگ همراه با رسالات احکام شرعی به‌آتش کشید. با این عمل، جدائی لوتر از کلیسای رومی مسجل گردید. همزمان با تاجگذاری کارل پنجم در شهر آخن به‌تاریخ ۲۳ اکتبر ۱۵۲۰ ، به‌لوتر اجازه داده‌شد که به‌منظور رعایت سلسله مراتب سلطنتی و دریافت مصونیت سیاسی، در مجلس حکومتی شهر وُرمز برای پاسخ‌گوئی به‌جرایم مطروح، حاظر شود. در دوجلسه متوالی، مارتین لوتر از مواضع خود به‌ویژه در ارتباط با رسالات رفورماسیونی، نامهٔ سرگشاده به‌«نجیب زادگان مسیحی ملت آلمان» و تشبیه مسؤلان کلیسای رم به‌زندان‌بانان ِبابیلون و نظریهٔ «آزادی یک انسان مسیحی»، دفاع نمود و هرگونه عقب‌نشینی از جایگاه عقیدتی خود را منتفی اعلام کرد. فرمان دادگاه علیه لوتر و طرف‌دارانش در سرتاسر منطقهٔ حکومتی آلمان رسمیت یافت و از آن‌پس زندگی لوتر در خطر دایمی قرار گرفت. فریدریش سوم برای خنثی کردن توطئه‌های احتمالی علیه لوتر، مخفیانه در راه بازگشت از وُرمز، دستور ربودن وی را صادر کرد. لوتر، به مدت ده ماه در وارتبورگ با نام مستعار زندگی می‌کرد. در این فرصت، مارتین لوتر ترجمهٔ کتاب مقدس انجیل عهد جدید را آغاز نمود و این کار بزرگ را در مدت کوتاه یازده‌ماه به‌ثمر رساند(از ماه مه ۱۵۲۱ تا مارس ۱۵۲۲). در سال ۱۵۲۵ هم‌زمان با انقلاب دهقانی در آلمان و جنبش انسان‌مداری مسیحیان و نظرات آزادی‌خواهی درعمل ِ اراسموس فن روتردام، همچنین جنبش تجددخواهی اسپریتوالیسم که همگی از پشتیبانان لوتر بودند، مورد انتقاد وی قرار گرفتند و بدین ترتیب خط‌تمایزی بین خود و آنها ترسیم نمود.

[ویرایش] زندگی زنا شویی با کاترین

در تاریخ ۱۳ ژوئن ۱۵۲۵، لوتر با کاترینا فن بورا ازدواج و طی زندگی مشترک خود دارای سه پسر و سه دختر شدند. سال‌های اول رفورماسیون صرف استحکام پایه‌های داخلی جنبش شد که در این راه لوتر از کمک‌های شایان تقدیر فیلیپ ملانشتون بهره‌مند گردید. در این مقوله میتوان از تغییر مراسم شکرگذاری، برقراری روابط اداری و سرکشی و بازرسی از سایر مناطق تحت پوشش رفورم، نام برد. در همین فاصله مارتین لوتر ترجمهٔ کتاب مقدس و ساختن بسیاری از اشعار مذهبی را به‌پایان رسانید. در ژانویه ۱۵۴۶ علی‌رغم ضعف مزاجی به‌شهر آیزلبن مسافرت نمود تا در مسألهٔ گراف فن مانسفلد نقش میانجی را ایفا نماید. مارتین لوتر در اثر بیماری قلبی که از مدت‌ها پیش آزارش می‌داد در همان شهر درگذشت. جسد وی به‌ویتنبرگ منتقل و در تاریخ ۲۲ ژوئیه ۱۵۴۶ در کلیسای بزرگ شهر، به‌خاک سپرده‌شد.

[ویرایش] عقاید لوتر

عقیدهٔ مذهبی لوتر به پولس نبی و کلمه صلیب باز می‌گردد. مذهب پروتستان برخلاف کلیسای کاتولیک، معتقد به‌بخشودگی مؤمنان به‌پشتوانه اجرای اوامر سنتی کلیسا نبوده بلکه هرانسانی که در بارگاه احدیت با اعتقاد و ایمان راستین به‌گناهان خود اعتراف و طلب آمرزش نماید، حقانیت و عدالت باریتعالی شامل حالش خواهد شد. واسطه بین خدا و انسان تنها عیسی مسیح است که در آن واحد هم بشر بود و هم خدا (ناسوتی و لاهوتی) و به خاطر گناه انسان‌ها مصلوب گردید. عناصر اصلی الهیات لوتر در این فورمول قابل نمایش است:

تنها مسیح، اعتقاد، بخشش، کتاب

«solus Christus، sola fides، sola gratia، sola scriptura»

از تعداد هفت اصول ِ عبادتی در کلیسای قرون وسطا فقط دو اصل آن یعنی غسل تعمید و عشای ربانی مورد قبول لوتر قرار گرفت. وی معتقد است که موجبات آن در کتاب مقدس به‌وفور تشریح و تأئید شده‌است. در مبحث عشای ربانی تبدیل عنصر نان و شراب به جسم و خون مسیح، متکی بر ترانس‌سوبستانسیاسیون است. لوتر سنت قربانی کردن در عشای ربانی را مردود دانسته و تأکید بر اصل ِ جماعت ِ مسیحیان، برای استماع کلام خدا و مقدسین می‌نماید.

[ویرایش] خدمات ادبی لوتر به‌فرهنگ و زبان آلمانی

مارتین لوتر تا سال ۱۵۲۰ ، آثار کتبی خود را به‌زبان‌های لاتین و آلمانی منتشر می‌نمود. این آثار، بیشتر شامل نامه‌نگاری‌های او است. از خدمات مهم لوتر، توسعهٔ زبان آلمانی به‌وسیله چاپ متعدد نوشته‌هایش می‌باشد. از تعداد ۹۳۵ انتشاراتی که در سال ۱۵۲۳ به‌چاپ رسید، تعداد ۳۹۲ عدد آن متعلق به‌لوتر بود. ترجمهٔ آلمانی او از انجیل، تا زمان مرگش چهارصد بار تجدید چاپ گردید. این موفقیت بزرگ در گرو تسلط ِ لوتر به‌زبان‌های مختلف و شناخت وی از علم کلام در الهیات می‌باشد که آن نیز زبان آلمانی را در ردیف سه‌زبان مقدس و مورد احترام، شامل زبان عبری، زبان یونانی، و زبان لاتین قرار داد. دراین راستا لوتر از به‌کار بردن سبک نوشتار ِ اداری و روش نویسندگان و واعظان زمان خود، کناره گرفت و در نامه‌ای سرگشاده مخصوصأ به‌مترجمین پیشنهاد می‌کند که در ساختن جملات و به‌کاربردن لغات جدید و قابل فهم برای مردان و زنان عامی، دقت لازم را مبذول دارند. سبک نگارش لوتر و تناسب گفتار و نبشتار وی با درک ِ مردم عادی، مورد اقبال و تأیید همگان قرار گرفت و تأثیری سازنده بر زبان و ادبیات آلمانی جدید نهاد. شایان ذکر است که خدمات لوتر در این زمینه گرچه بافعالیت‌های یاکوب گریم هم‌سو ارزیابی شده است لیکن از نظر محتوا و حجم، با آن قابل سنجش نمی‌باشد. آثار ادبی لوتر علی‌رغم تنوع و خارق‌العاده بودنشان، همیشه تحت‌الشعاع فعالیت‌های مذهبی و در رتبه پائین‌تری قرار داشته‌است. سبک نثر نویسی لوتر (لاتین و آلمانی) بیشتر تابع شکل‌های سنتی مانند رسالات، پند و موعظه، مباحثه و افسانه (ترجمه داستانهای ازوپ به‌زبان آلمانی) می‌باشد. بیش از ۲۵۰۰ نامه و کتاب به نام:

گپ‌های دور میزی

Tischreden / Colloquia Doct

از جمله آثار او می‌باشد. لوتر خلاق آوازهای کلیسای پرتستان نیز می‌باشد. وی توجه خود را به مزامیر داود و سرودهای قرون وسطا معطوف و با ترجمه و تغییراتی در نظم آنها، به‌مذهب جدید اضافه نمود. ارج نهادن لوتر به‌هنر موسیقی در کلیسای پروتستان و اثبات اهمیت آن از نظر شرعی (برخلاف نظریه مونتسلر - سوینگلی - کالوین)، نقطهٔ عطفی در موسیقی کلیسائی محسوب می‌گردد که تا به‌امروز جایگاه خود را حفظ نموده‌است.

[ویرایش] عقاید مذهبی منتخب از اصلاحات دینی قرن شانزدهم

فرقه‌هایی که این اصلاحات را پدید آوردند کاتولیک‌هائی بودند که از کلیسای رومی جدا شدند و به‌فرقه‌های مختلف تقسیم گردیدند، مانند فرقه لوتری - فرقه آنگلیکن - فرقه کالوینیست - فرقه پرسبوتریان - فرقه کنگرگاسیونیست - فرقه متودیست - فرقه مراو.

Lutherien، Angelican، Calviniste، Presbyterien، Congregationniste، Methodiste، Morave

اختلاف اساسی پرتستان‌ها با کاتولیک‌ها را در سه‌موضوع مهم میتوان خلاصه کرد:

الف) تعریف ایمان
ب) خصایص باطنی، عقیده دینی
ج) آیین و رسوم ظاهری مذهب

الف) کلیسای کاتولیک، خود را یگانه حافظ و قاضی حقیقتی که در کتاب مقدس مسطور است و توسط سنت حفظ شده و شورای عالی پاپ‌ها آنرا تایید کرده، می داند. برعکس، پرتستان‌ها مقیاس ایمان را کتاب مقدس می‌دانند ولی عقل فردی را معبِر و مفسر آن می‌شمارند و می‌گویند در اموری که مربوط به‌اوامر خدای تعالی و موجب نجات ارواح است‚ هر کس مسئول خویشتن است.

ب) در اعتقادات مذهبی بزرگترین اختلاف کاتولیک‌ها و پرتستان‌ها در مسئلهٔ گناه است. کاتولیک‌ها معتقدند که نجات ِ الهی به‌وسیله قربانی‌ها و فدیه‌ها شامل حال همه‌کس خواهد شد و عفو ِ الهی هیچ‌کس را محروم نگذارد ولی پرتستان‌ها و به‌خصوص کالوینیست‌ها مسئلهٔ گناهان آدم را اصلی و مقدر دانند و گویند عقیده به‌عفو و لطف ِ الهی موجب آن شود که آدمی از عذاب دوزخ فرار کند. دیگر این‌که‌ تعداد مراسم محدود به‌غسل تعمید و عشای ربانی شده‌است.

ج) از نظر رسوم و انتظامات دینی‚ مراجع مذهبی، پاستورها (کشیشان پرتستان) هستند و همه شعبه‌های پرتستان به‌نحوهٔ انتخابات، تنظیم می‌شوند. کلیساهای پرتستان در ممالک مختلف، مستقل از یک‌دیگرند. رواج مذهب پرتستان در کشورهای آلمان، شمال دانمارک، سوئد و نروژ، انگلستان، هلند و در ایالات متحدهٔ آمریکا است.