Zimbabwe
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Zimbabwe lê in Suider-Afrika en grens aan Zambië in die noordweste, Mosambiek in die Noord Ooste, Suid-Afrika aan die Suide en Botswana in die Noordweste. Die land het eers as Suid-Rhodesië, of kortweg Rhodesië, bekend gestaan en was 'n Britse kolonie. In 1965 verklaar Zimbabwe eensydig onafhanklikheid in 1970 word dit 'n Republiek. Na ondehandelinge word Suid-Rhodesië in 1980 amptelik die Republiek van Zimbabwe. Zimbabwe het 'n grootte van 390 759 vierkante kilometer. Die hoofstad van Zimbabwe is Harare.
Inhoud |
[wysig] Fisiografies
Zimbabwe beslaan 'n gedeelte van die groot plato in Suider-Afrika. Die hoëveld met 'n lengte van 1 525 meter het twee hoof rivier naamlik Zambezi en Limpopo. Die kariba meer is net afstroom van Victoria en is een van die grootste mens gemaakte mere in die wêreld.
[wysig] Klimaat
Zimbabwe lê in 'n tropiese klimaat en het gemidelde temperature van 15.6ºC in die winter en 21.1ºC in die somer. Die gemiddelde reënval vir Zimbabwe is 890mm vir die hoëveld en 610mm vir die middelveld.
[wysig] Geskiedenis van Zimbabwe
[wysig] Die Ryk van Monomotapa
Die vroeë geskiedenis van die Koninkryk van Monomotapa (wat eintlik "Heer van die Myne" beteken) is onbekend; dit bestaan reeds sedert die Middeleeue. Naas die hoofstad Zimbabwe met sy ringmuur, tempel en tweeverdiepinghuise wat uit stene gebou word is daar honderde dorpe waarvan sommige ook 'n stadskarakter toon. Akkerbou, veeteelt en mynbou is die ekonomiese fondament van die ryk. Danksy die goudmynbou kan die koninkryk handel met Arabiere, Perse en Ethiopiërs dryf. Goud, ivoor en slawe word teen speserye, yster, sout en ander Oosterse ware geruil. Met die agteruitgang van die goudmynbou verswak die mag van die konings; 1607 moet hulle die myne aan die Portugese afstaan. 1629 word die koninkryk 'n vasalstaat van Portugal. Die Portugese begin ook koper, yster, lood en tin te ontgin en bedryf landbou op grootplase. Na die ondergang van die ryk in die 18de eeu word dit 1889-90 Britse koloniale besit en 1923 'n deel van Suid-Rhodesië.
[wysig] Rhodesië
Suid-Rhodesië, Noord-Rhodesië (die huidige Zambië) en Njassaland (die huidige Malawi) word in 1953 verenig as die Sentralafrikaanse Federasie, wat tot 1963 bestaan. Die blanke regering van Suid-Rhodesië onder leiding van die Eerste Minister Ian Smith verklaar in 1965 die onafhanklikheid van die gebied, wat deur die Verenigde Koninkryk en die Verenigde Nasies nie erken word nie. Ten spyte van die instelling van politieke en ekonomiese sanksies kan Rhodesië sy onafhanklike status bewaar.
In 1970 word Rhodesië 'n republiek. Die regering sluit in 1971 'n ooreenkoms met die Verenigde Koninkryk wat die erkenning van die onafhanklikheid en die invoering van 'n algemene stemreg ten doel het.
Die Swart opposisie, wat veral deur die bevrydingsbewegings ZANU en ZAPU gevorm word, voer in die tydperk tussen 1973 en 1980 'n gewapende stryd teen die blanke regering. Alhoewel reeds in 1975 gesprekke oor 'n nuwe grondwet gevoer word en in 1979 'n Swart regering onder biskop Muzorewa gevorm word, vind eers in 1980 'n algemene verkiesing plaas. Zimbabwe word onder die leiding van die Eerste Minister Robert Mugabe onafhanklik.
Die politieke situasie bly onstabiel. Die onderdrukking van die opposisiepartye, die onteiening van blanke boere en die sloping van krotbuurte en stadswyke, waar inwoners verdag word om aanhangers van die opposisie te wees, word in die buiteland met skerp kritiek bejeën. Terwyl die Suid-Afrikaanse regering die régime in Harare met lenings steun, word Zimbabwe deur die Amerikaanse regering onder die tirannieë van die wêreld gereken.
|
|
||
|---|---|---|
|
Algerië | Angola | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Comore-eilande | Demokratiese Republiek van die Kongo | Djiboeti | Egipte | Ekwatoriaal-Guinee | Eritrea | Ethiopië | Gaboen | Gambië | Ghana | Guinee | Guinee-Bissau | Ivoorkus | Kaap Verde | Kameroen | Kenia | Lesotho | Liberië | Libië | Madagaskar | Malawi | Mali | Mauritanië | Mauritius | Marokko | Mosambiek | Namibië | Niger | Nigerië | Republiek van die Kongo | Rwanda | São Tomé en Principe | Senegal | Sentraal-Afrikaanse Republiek | Seychelle | Sierra Leone | Soedan | Somalië | Suid-Afrika | Swaziland | Tanzanië | Togo | Tsjad | Tunisië | Uganda | Wes-Sahara | Zambië | Zimbabwe |
||
| Afhanklike gebiede: Brits: Britse Indiese Oseaan Gebied - Sint Helena en afhanklikhede| Portugees: Madeiraeilande |
Spaans: Kanariese-eilande - Ceuta en Melilla | Frans: Mayotte - Réunion |
||
