Kur'ani

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë

Kur’ani apo Kurani (arabisht: القرآن) është shkrimi i shenjët i fesë islam, fjalë e All-llahut. Sipas shpjegimit fetarë Kurani përkufizohet : Kur’ani është fjalë e Zotit e mbinatyrshme e shpallur Profetit Muhammed në gjuhën arabe, e shkruar në mus’haf (në prezencën e profetit), e transmetuar me besnikëri, kurse vetë leximi i Kur’anit është vepër e devotshme - adhurim.

[redaktoni] Fjala "Kur'an" në gjuhën shqipe

[redaktoni] Historiku i Kuranit

Sipas islamit Kur’ani është libri i fundit fetarë i shpallur nga All-llahu Profetit të fundit Muhammedit. Shkrimi i tijë është bërë në mënyrë kronologjike (disa faza) në një periudhë prej 23 viteve. Përmban 114 kaptina që kanë gjithsej 6360 versete, duke numëruar këtu edhe versetin fillues të çdo kaptine “Në emër të Zotit të Mëshirshëm, Mëshirëplotit”. Radhitja e verseteve dhe kaptinave nuk është e radhitur në mënyrë kronologjike, por është e radhitur sipas porosisë së Pejgamberit (shqiptimi?) e që poashtu është bërë në bazë të shpalljes, d.m.th. vetë profeti ishte ai i cili urdhëronte të bëhej radhitja. Kurani është kushtetutë dhe burimi themelor i fesë islame, predikimit dhe të drejtës së Sheriatit. Baza kryesore e Kur’anit është me përmbajtje dhe karakter moral edukativ, human dhe me vlera mbarë njerëzore. Mirëpo, Kur’ani paraqet edhe një kushtetutë me norma në vazhdimësi aktuale dhe universale. Ai përmban, jo vetëm norma morale e humane, por edhe norma juridike, norma të drejtësisë ligjore, sociale, familjare, ekonomike etj, që kanë të bëjnë me fushëveprimin dhe rregullimin e çështjeve të ndryshme jetësore të shoqërisë njerëzore në përgjithësi. Ai përmban principet kryesore fetare, morale dhe juridike islame . Është përmbledhje e rregullave esenciale në bazë të të cilave duhet të ndërtohet dhe zhvillohet jeta materiale e shpirtërore por, gjithsesi edhe shoqërore dhe qytetare e muslimanëve. Ai përmban:

Normat që kanë të bëjnë me çështje të besimit.
Normat të cilat kanë të bëjnë me edukimin dhe formimin e personalitetit.
Normat të cilat kanë të bëjnë me sistematizimin e marrëdhënieve të jetës private dhe shoqërore, ligje juridike të cilat janë dhënë në mënyrë të prerë në Kur’an. Norma dhe ligje që rregullojnë raportet e njeriut me Zotin, apo normat dhe të drejtat e njerëzve në mes tyre, dhe këto ndahen në disa grupe, sikur që janë:
1. E drejta personale.
2. E drejta familjare.
3. E drejta civile.
4. E drejta penale.
5. E drejta mbi shitblerjen.
6. E drejta fetare.
7. E drejta ndërkombëtare
Normat të cilat merren me çështjet e gjykimit, dëshmisë, betimit.
Normat morale.
Normat të cilat kanë të bëjnë me sistematizimin e sundimit-pushtetit
Normat që kanë të bëjnë me marrëdhëniet e shtetit (islam) me shtetet tjera.
Normat që kanë të bëjnë me çështjet ekonomike.

[redaktoni] Përbërja e Kur'an-it

Kur'ani është tërësi e dy llojit të pjesëve, nga sure (kaptina) dhe ajete (versete). Kur'ani në vehte përmban 114 sure të cilat gjithsej i kanë 6236 ajete. Çdo sure emërtohet me një emër arab e që bazohet në një ngjarje që flitet në atë sure përkatëse. Suret në Kur'an nuk janë të rradhitura sipas kronologjisë së zbritjes (shih Suret Kur'anore) të pranuar nga ana e dijetarëve musliman, por janë të rradhitura sipas urdhërit hyjnor që me rastin e shpalljes iu transmetua Muhhammedit a.s.. Të gjitha shpalljet ai i përsëritte me zë në mënyrë që shokët e tij ti shkruanin dhe ti mësonin përmendësh. Personi i cili e din përmendësh dhe e reciton tërë Kuranin quhet Hafëz, koleksioni i këtillë i ajeteve Kuranore quhet Mus-haf. Muhammedi ka qenë hafëz dhe mësues i parë i Kuranit.

Gjuha që përdoret në Kuran është gjuhë e pastër letrare arabe që tërhek dhe frymëzon me ndëgjimin e tij. Para mrekullisë së tij gjunjëzohen gjuhëtarë dhe muzicienë të shumtë botëror. Manifestimi i mrekullisë së Kuranit mund te vërehet në përputhjen e shprehjeve, ligjeve dhe argumenteve shkencore të cekura në ajete, si dhe në saktësinë dhe precizitetin e shprehjeve.

[redaktoni] Sqarimi i normave të Kur’anit

Sqarimi i normave të Kur’anit është dy llojesh: në norma të përgjithshme, dhe të veçanta.

Në mënyrë të përgjithshme mund të marrim shembullin e citatit -mesazhit kur’anor: “Vërtetë Zoti ju urdhëron (që të gjykoni) me drejtësi... “
Në mënyrë të detajizuar si specifike mund të marrim shembullin e citatit Kur’anor: “O ju që besuat, s’ka dyshim se vera-alkooli, bixhozi, idhujt dhe hedhja e shigjetës (për fall-lojërat e fatit) janë vepra të ndyta të djallit. Pradaj largohuni prej tyre që të jeni të shpëtuar” .