Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Togo - Wikipedia, wolna encyklopedia

Togo

Z Wikipedii

Togo, Republika Togijska – państwo w zachodniej Afryce nad Zatoką Gwinejską. Graniczy z Ghaną, Beninem i Burkina Faso.

Republique Togolaise
Godło
Flaga Togo Godło Togo
Dewiza: (fr.) Travail, Liberté, Patrie
(Praca, Wolność, Ojczyzna)
Położenie Togo
Język urzędowy francuski
Stolica Lomé
Ustrój polityczny republika
Głowa państwa prezydent Faure Eyadema
Szef rządu premier
Yawovi Agboyibo
Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe
122. na świecie
56 785 km²
~4,2%
Liczba ludności
 • całkowita (2005)
 • gęstość zaludnienia
108. na świecie
5 399 991
95 osób/km²
Niepodległość od Francji
27 kwietnia 1960
Jednostka monetarna frank CFA (XOF)
Strefa czasowa UTC ±0
Hymn państwowy Salut à toi, pays de nos aïeux (Pozdrawiamy Ciebie, kraju naszych pradziadów)
Kod ISO 3166 TG
Domena internetowa .tg
Kod samochodowy RT
Kod telefoniczny +228
Wybrzeże Togo w 1885
Powiększ
Wybrzeże Togo w 1885

Spis treści

[edytuj] Ustrój polityczny

Togo to republika. Według konstytucji z 1992 głową państwa jest prezydent, wybierany w głosowaniu powszechnym na 5 lat. Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego Zgromadzenia Narodowego z wyborów powszechnych, o kadencji 5-letniej. Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele, powoływanym przez prezydenta spośród większości parlamentarnej.

[edytuj] Podział administracyjny

Togo dzieli się na 5 regionów i stolicę, razem stanowi to 30 prefektur i jedną gminę.

[edytuj] Geografia

Togo położone jest w zachodniej Afryce, nad Zatoką Gwinejską. Graniczy od wschodu z Beninem, od zachodu z Ghaną, a od północy z Burkina Faso. Większość powierzchni państwa zajmują góry i tereny wyżynne. Na południu kraju znajduje się aluwialna nizina nadbrzeżna stopniowo przechodząc na północy w wyżynę. Na południowo zachódnim brzegu kraju znajdują się pasma gór: Togo i Atakora. Togo posiada piaszczyste wybrzeże z licznymi lagunami i mierzejami. Średnie temperatury miesięczne wahają się w granicach 23-32°C.

[edytuj] Historia

Do 1918 Togo było kolonią niemiecką, którą przejęła Francja. 27 kwietnia 1960 roku Togo uzyskało niepodległość. 5 lutego 2005 zmarł rządzący tym państwem od 38 lat prezydent Gnassingbé Eyadema. Władzę w kraju przejął po nim jego syn Faure Gnassingbé.

[edytuj] Gospodarka

Kraj jest słabo rozwinięty gospodarczo. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca — 446 dolarów amerykańskich (2004). Podstawą gospodarki jest rolnictwo — wytwarza ok. 34% produktu krajowego brutto i zatrudnia ok. 69% zawodowo czynnych. Grunty orne zajmują 11,3% powierzchni kraju, większość zajęta pod uprawę roślin żywieniowych, głównie manioku, jamu, ryżu, kukurydzy, sorga, na pn. — prosa. Na eksport uprawia się kawę, bawełnę oraz orzeszki ziemne, orzeszki karité, kakaowiec (dawniej gł. uprawa eksportowa). Hodowla trzody chlewnej na pd., bydła na pn. Hoduje się też owce i kozy. Połowy ryb w lagunach i na morzu. Togo posiada jedne z największych na świecie złóż fosforytów (na pd. w Akoupamé i Hahotoé) — wydobycie 2,1 mln ton, 2000 (754 tysięcy t w przeliczeniu na czysty składnik). Eksploatuje się także wapienie, marmury, sól. Produkcja energii elektrycznej w elektrowniach wodnych. Przemysł wytwarza tylko 20,4% produktu krajowego brutto, obejmuje głównie niewielkie zakłady spożywcze i włókiennicze oraz cementownie. Rzemieślnicy wyrabiają tkaniny, produktów z liści palmowych i słomy, garncarstwo. Sieć komunikacyjna słabo rozwinięta. Linie kolejowe (dł. 568 km) głównie w pd. części kraju. 7,9 tys. km dróg kołowych, w tym 2,5 tys. km o utwardzonej nawierzchni głównie port morski i lotnisko w Lomé, port wywozu fosforytów — Kpemé. Wywóz fosforytów (48% wartości eksportu — 1991), kawy (3,6%), kakao, bawełny do Holandii, Francji, Hiszpanii, USA. Import maszyn i środków transportu, żywności, tkanin bawełnianych, produktów naftowych z Chin Indii, Francji, Holandii, Niemiec oraz Wielkiej Brytanii.

[edytuj] Demografia

(2005)
Liczba ludności 5.681.519
Ludność według wieku
0 - 14 lat 43,2%
15 - 64 lat 54,2%
ponad 64 lata 2,6%
Wiek (mediana)
W całej populacji 17,78 lat
Mężczyzn 17,42 lat
Kobiet 18,14 lat
Przyrost naturalny 2,17%
Współczynnik urodzeń 33,48 urodzin/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów 11,8 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik migracji 0,0 migrantów/1000 mieszkańców
Ludność według płci
przy narodzeniu 1,03 mężczyzn/kobiet
poniżej 15 lat 1,01 mężczyzn/kobiet
15 - 64 lat 0,96 mężczyzn/kobiet
powyżej 64 lat 0,70 mężczyzn/kobiet
Umieralność noworodków
W całej populacji 66,61 śmiertelnych/1000 żywych
płci męskiej 74,24 śmiertelnych/1000 żywych
płci żeńskiej 58,76 śmiertelnych/1000 żywych
Oczekiwana długość życia
W całej populacji 52,64 lat
Mężczyzn 50,64 lat
Kobiet 54,70 lat
Rozrodczość 4,61 urodzin/kobietę

[edytuj] Kultura

Podstawowe informacje o kulturze i odsyłacz do artykuły o kulturze kraju

Święta państwowe
Data Polska nazwa Oryginalna nazwa
1 stycznia Nowy Rok
27 kwietnia Świeto Niepodległości Indépendance


THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu