Namibia
Z Wikipedii
Namibia (Republika Namibii, ang. Republic of Namibia) – państwo w południo-zachodniej Afryce, leżące nad Oceanem Atlantyckim (długość wybrzeża - 1572 km). Graniczy z Angolą (długość granicy 1376 km), Botswaną (1360 km), RPA (967 km) i Zambią (233 km). Do 1968 Namibia funkcjonowała pod nazwą Afryka Południowo-Zachodnia.
Republic of Namibia | |||||
|
|||||
Dewiza: (ang.) Unity, Liberty, Justice (Jedność, Wolność, Sprawiedliwość) |
|||||
Język urzędowy | angielski, język nama | ||||
Stolica | Windhuk | ||||
Ustrój polityczny | republika | ||||
Głowa państwa | prezydent Hifikepunye Pohamba |
||||
Szef rządu | premier Nahas Angula | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
33. na świecie 825 418 km² ~0% |
||||
Liczba ludności • całkowita (2005) • gęstość zaludnienia |
145. na świecie 2 030 692 2 osób/km² |
||||
Niepodległość | od RPA 21 marca 1990 |
||||
Jednostka monetarna | dolar namibijski (NAD) | ||||
Strefa czasowa | UTC +1 - zima UTC+2 - lato |
||||
Hymn państwowy | Namibia, Land of the Brave | ||||
Kod ISO 3166 | NA | ||||
Domena internetowa | .na | ||||
Kod samochodowy | NAM | ||||
Kod telefoniczny | +264 | ||||
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Większość powierzchni Namibii zajmuje rozległy wewnętrzny płaskowyż, położony na wysokości 700-1500 m n.p.m.. Jego najwyższym punktem jest szczyt Brandberg 2606 m n.p.m. Płaskowyż opada na zachodzie stromym progiem ku wąskiej nadbrzeżnej nizinie, gdzie ciągnie się pustynia Namib. Na południu płaskowyż ogranicza dolina rzeki Oranje, a od wschodu kotlina Kalahari.
Klimat Namibii to klimat zwrotnikowy. Na wybrzeżu, gdzie zaznacza się wpływ chłodnego prądu morskiego Prądu Benguelskiego, opady nie przekraczają 50 mm. W głębi lądu wzrastają i dochodzą do 500 mm we wshodniej części kraju. Z tego względu sieć rzeczna jest bardzo uboga, poza jedynie rzekami granicznymi: Oranje na południu, Kunene na północy oraz Kubango i Zambezi w północno-wschodniej części kraju, gdzie Namibia wcina się wąskim pasem zwanym Caprivi między terytoria Angoli, Zambii i Botswany.
Główne miasto kraju, stolica Windhoek, znajduje się w centrum kraju. Inne ważne miasta położone są na wybrzeżu: Walvis Bay, Swakopmund, Oshakati, Grootfontein, Tsumeb i Keetmanshoop.
[edytuj] Historia
Terytorium obecnej Namibii od 1884 stanowiło niemiecką kolonię o nazwie Niemiecka Afryka Południowo-Zachodnia. W latach 1903-1906 toczyło się stłumione przez wojska kolonialne powstania ludów Nama i Herero. W 1915 Afrykę Południowo-Zachodnią zajęły wojska południowoafrykańskie, a w 1920 kolonia stała się terytorium mandatowym RPA. W 1959 powstało SWAPO - Organizacja Ludu Afryki Południowo-Zachodniej, która rozpoczęła walkę wyzwoleńczą. ONZ w 1968 zmieniło nazwę kraju na "Namibia" i unieważniło mandat RPA do zarządzania krajem; RPA nie uznała tych decyzji i kontynuowała kontrolę nad krajem. W 1988 układ pokojowy przewidywał niepodległość kraju; w następnym roku wycofane zostały wszystkie jednostki wojskowe RPA i przeprowadzone wolne wybory. 21 marca 1990 Namibia uzyskała niepodległość.
[edytuj] Ustrój polityczny
Namibia jest republiką, członkiem Wspólnoty Narodów. Zgodnie z konstytucją z 9 lutego 1990 głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Prezydent powołuje rząd z premierem na czele spośród członków niższej izby parlamentu - Zgromadzenia Narodowego.
Parlament jest dwuizbowy. W izbie wyższej - Radzie Narodowej zasiada 26 członków, po 2 z każdego regionu, wybieranych przez Rady Regionalne spośród swoich członków na 6-letnią kadencję.
W izbie niższej - Zgromadzeniu Narodowym, zasiada 72 członków, wybieranych w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Prezydent może delegować do 6 przedstawicieli do Zgromadzenia Narodowego, jednak mają oni jedynie status obserwatorów z głosem doradczym.
[edytuj] Podział administracyjny
Namibia podzielona jest na 13 regionów: Caprivi, Erongo, Hardap, Karas, Khomas, Kunene (region), Ohangwena, Okavango, Omaheke, Omusati, Oshana, Oshikoto i Otjozondjupa.
[edytuj] Społeczeństwo
Połowa obywateli Namibii należy do jednego z trzech Kościołów Ewangelicko-Luterańskich, będących obecnie w trakcie jednoczenia struktur kościelnych.
Data | Polska nazwa | Oryginalna nazwa |
1 stycznia | Nowy Rok | New Year's Day |
21 marca | Święto Niepodległości | Independence Day |
marzec-kwiecień | Wielki Piątek | Good Friday |
marzec-kwiecień | Poniedziałek Wielkanocny | Easter Monday |
1 maja | Święto Pracy | Workers Day |
4 maja | Święto Cassingi | Cassinga Day |
25 maja | Dzień Afryki | Africa Day |
kwiecień-maj | Wniebowstąpienie | Ascension Day |
26 sierpnia | Dzień Bohaterów | Heroes Day |
10 grudnia | Dzień Praw Człowieka | Human Rights Day |
25 grudnia | Boże Narodzenie | Christmas Day |
26 grudnia | 2. dzień Bożego Narodzenia | Family Day |
9 lutego będące w Namibii Świętem Konstytucji oraz 24 października będące Dniem ONZ nie są oficjalnymi świętami państwowymi, ale zwykle są obchodzone uroczyście.
Algieria • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Czad • Demokratyczna Republika Konga • Dżibuti • Egipt • Erytrea • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Gwinea • Gwinea Bissau • Gwinea Równikowa • Kamerun • Kenia • Komory • Kongo • Lesotho • Liberia • Libia • Madagaskar • Malawi • Mali • Maroko • Mauretania • Mauritius • Mozambik • Namibia • Niger • Nigeria • Republika Południowej Afryki • Republika Środkowoafrykańska • Republika Zielonego Przylądka • Rwanda • Senegal • Seszele • Sierra Leone • Somalia • Suazi • Sudan • Tanzania • Togo • Tunezja • Uganda • Wybrzeże Kości Słoniowej • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca • Zambia • Zimbabwe
Terytoria autonomiczne i zależne
Madera • Majotta • Reunion • Sahara Zachodnia • Somaliland • Święta Helena • Wyspy Kanaryjskie