Ropa naftowa
Z Wikipedii
Ropa naftowa (olej skalny, czarne złoto) - ciekła kopalina, złożona z mieszaniny naturalnych węglowodorów gazowych, ciekłych i stałych. Złoża ropy naftowej występują w porowatych skałach w głębi ziemi. W normalnych warunkach ponad złożem ropy tworzy się warstwa zawierająca gaz ziemny. W płytkich złożach ropa naftowa przesiąka do powierzchni ziemi, gdzie bardziej lotne frakcje odparowują, pozostawiając oleiste, na wpół stałe substancje jak np. asfalt. Jest podstawowym surowcem przemysłu petrochemicznego stosowanym do otrzymywania m.in. benzyny, nafty, olejów, parafiny, smarów, asfaltów, mazutów, wazelin.
Ropę naftową przerabia się w rafineriach.
Aby wyodrębnić z ropy jej poszczególne składniki (np. benzynę) stosuje się destylację frakcyjną. Ropę rozdziela się na frakcje dzięki różnicy w temperaturach wrzenia poszczególnych jej składników.
Ropa jest wydobywana co najmniej od średniowiecza. Jej największe zasoby znajdują się w:
- Afryce (w Nigerii, Libii, Tunezji, Algierii, Egipcie)
- Meksyku (na półwyspie Jukatan oraz nad Zatoką Meksykańską)
- Stanach Zjednoczonych (nad Zatoką Meksykańską, w Kalifornii oraz na Alasce)
- Eurazji (w Rosji – Zagłębie Wołżańsko-Uralskie, Zagłębie Zachodniosyberyjskie oraz zagłębie w Kazachstanie, Turkmenii i Azerbejdżanie. Duże złoża występują w Indonezji i Chinach. Z dna Morza Północnego ropę wydobywa Wielka Brytania oraz Norwegia)
- rejonie Zatoki Perskiej (Arabia Saudyjska, Iran, Irak, Kuwejt, Zjednoczone Emiraty Arabskie)
Kraje nad Zatoką Perską zapewniają światu 30% tego surowca – są one największymi eksporterami i dyktatorami cen. W światowym wydobyciu, wynoszącym w 2002 r. ok. 3,5 mld ton przodują: Arabia Saudyjska (395 mln ton), Rosja (380 mln ton), USA (295 mln ton), Iran (181 mln ton), Chiny (170 mln ton), Meksyk (165 mln ton), Norwegia (165 mln ton), Wenezuela (140 mln ton), Wielka Brytania (115 mln ton) i Irak (115 mln ton).
[edytuj] Wydobycie ropy naftowej
1. Platforma wiertnicza
2. Warstwy skalne
3. Szyby
4. Gaz i ropa uwięzione w porowatej skale.
Światowe wydobycie ropy naftowej w 2002 roku wynosiło w tonach ponad 3,5 miliardów. Najwięksi producenci pokrywają 72% światowego wydobycia i są to:
| Kraj | Wydobycie
(w milionach ton) |
|---|---|
| Arabia Saudyjska | 395 |
| Rosja | 380 |
| USA | 295 |
| Iran | 181 |
| Chiny | 170 |
| Meksyk | 165 |
| Norwegia | 165 |
| Wenezuela | 140 |
| Wielka Brytania | 115 |
| Irak | 115 |
Światowe zasoby ropy naftowej szacowane są na 140 mld ton (dane z 2002 roku).
Złoża ropy naftowej często łączą się z złożami gazu ziemnego. Występują najczęściej w antyklinach, przy czym sekwencja jest następująca: u dołu występuje podścielająca złoże solanka, następnie ropa naftowa, a w szczycie antykliny gaz ziemny.
Pierwsza polska kopalnia ropy powstała w 1854 r. z inicjatywy Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce k. Krosna, a pierwszy szyb naftowy o współczesnej konstrukcji wywiercono w 1859 r. w USA.
Pierwszy polski zakład destylacji ropy naftowej powstał w 1856 r. w Ulaszowicach koło Jasła (dzisiaj w granicach miasta). Jedna z najstarszych rafinerii na świecie z 1884 znajduje się w Gorlicach.
Polska jest krajem ubogim w ten surowiec. Wydobywa się ją:
- w Zagłębiu Pomorskim: Kamień Pomorski, Wolin
- na szelfie, na północ od przylądka Rozewie, z platformy wiertniczej spod dna Bałtyku
- w Karpackim Zagłębiu Roponośnym (Jasło, Krosno, Gorlice, złoża są na wyczerpaniu)
- koło Gorzowa Wielkopolskiego w Barnówku, k. Dębna
[edytuj] Zobacz też
- LPG – paliwo silnikowe będące skroplonym gazem, produkt uboczny destylacji ropy naftowej.
- Węgiel kamienny
- Węgiel brunatny
- Torf
- Gaz ziemny
- Peak Oil
