Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Solec Kujawski - Wikipedia, wolna encyklopedia

Solec Kujawski

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°05' N 018°14' EGeografia

Solec Kujawski
Herb
Herb Solca Kujawskiego Flaga Solca Kujawskiego
Województwo kujawsko-pomorskie
Powiat bydgoski
Gmina
 - rodzaj
Solec Kujawski
miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1325
Burmistrz Antoni Stanisław Nawrocki
Powierzchnia 18,35 km²
Położenie 53° 05' N
18° 14' E
Liczba mieszkańców (2005)
 - liczba ludności
 - gęstość

15 034
791,2 os./km²
Strefa numeracyjna
(do 2005)
52
Kod pocztowy 86-050
Tablice rejestracyjne CBY
TERC10
(TERYT)
6040503084
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie Polski
Urząd miejski3
ul. 23 Stycznia 7
86-050 Solec Kujawski
tel. 52 387-12-25; faks 52 387-12-53
(e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Solec Kujawski to miasto w centralnej części woj. kujawsko-pomorskiego, w powiecie bydgoskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Solec Kujawski. Leży na lewym brzegu Wisły w odległości 20 km od Bydgoszczy i 35 km od Torunia. Tereny położone na południe od miasta porasta jeden z największych kompleksów leśnych w Polsce - Puszcza Bydgoska.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. bydgoskiego.

Według danych z 31 grudnia 20051, miasto zamieszkiwało 15 034 mieszkańców.

Patronem miasta jest Święty Stanisław Biskup i Męczennik.

W pobliżu miasta znajduje się uruchomione 4 września 1999 r. Radiowe Centrum Nadawcze (mapa) z nadajnikiem o mocy 1000 KW i dwoma masztami radiowymi o wysokości 330 i 289 m., które emitują 1 Program Polskiego Radia.

Spis treści

[edytuj] Historia

[edytuj] Kalendarium

[edytuj] Nazwa miasta

Plac Jana Pawła II - Rynek w Solcu Kujawskim
Powiększ
Plac Jana Pawła II - Rynek w Solcu Kujawskim

Nazwa miasta pochodzi od soli (niem. Saltz) - w średniowieczu bardzo ważnego towaru handlowego. Możliwe jest również pochodzenie od staropolskich wyrazów sół, sołek, które oznaczały spichrz - magazyn zbożowy, gdzie składowano daniny dla księcia (w szczególności zboże). W przeszłości, przed nadaniem obecnej polskiej nazwy, funkcjonowały również inne wersje nazewnictwa: Solecz, Solyecz (Soliecz), Solitz, Sulec, Szolec, Szulice.

Później powstała i ukształtowała się niemiecka nazwa Schulitz, następnie przekształcona przez ludność wiejską z okolic miasta w gwarze dolnoniemieckiej (Plattendeutsch) na Sülz.

Do dziś nie udowodniono, iż w okolicach miasta znajdowały się pokłady soli (podobnie jak w Inowrocławiu), z czym mogło się wiązać powstanie nazwy. Najbardziej prawdopodobne jest przypuszczenie, że miasto w przeszłości było ważnym osrodkiem handlu solą z samych Kujaw bądź z Wieliczki i Bochni (transport Wisłą w dół rzeki - intensywna wymiana towarowa między regionami nadwiślańskimi a Pomorzem).

Po powrocie miasta do Polski w 1920 roku, wynikły trudności w dostarczaniu poczty związane z istnieniem większej liczby miast położonych nad Wisłą o tej samej nazwie. W związku z tym początkowo miasto określano jako Solec nad Wisłą. Jednak zmiana ta nie rozwiązała problemów z dostarczaniem poczty i w celu bliższego określenia położenia miasta dodano do nazwy Solec człon koło Torunia. W roku 1924 wojewoda poznański Adolf Bniński zaproponował nazwę funkcjonującą do dziś. Innymi propozycjami niektórych radnych były nazwy: Solec Pomorski, Solec Wielkopolski, Solec Drzewny, Solec Spław, Solec Las.

2 grudnia 1924 r. oficjalnie zatwierdzono obecną nazwę miasta.

[edytuj] Rys historyczny (do początków XVII w.)

[edytuj] Przed rokiem 1325

Historia miasta sięga zamierzchłych początków polskiej historii. Przypuszcza się, iż jako wieś istniała już w XIII wieku, gdyż pierwsze wzmianki w dokumentach pochodzą z roku 1244 – w jednym z dokumentów określono wtedy położenie pewnej kujawskiej, bliżej nieokreślonej miejscowości względem właśnie Solca Kujawskiego (zaś pierwsze wzmianki dotyczące wsi Łęgnowo i Otorowo pochodzą z roku 1280). Korzystne położenie nad Wisłą pozwala domniemać, że Solec istniał jeszcze przed pojawieniem się pierwszych pisemnych wzmianek.

Od ok. 1230 roku tereny dzisiejszego Solca były pod władaniem syna Konrada I Mazowieckiego - Kazimierza I Kujawskiego.

[edytuj] Rok 1325

[edytuj] Nadanie dokumentu lokacyjnego

W roku 1325 Solcu nadano prawa miejskie. Prawnuk Konrada I Mazowieckiegoksiążę Przemysł Inowrocławski udzielił wtedy swemu poddanemu Tomaszowi z Jaksic przywileju na założenie miasta. Oryginalny dokument lokacyjny już nie istnieje – nie wiadomo co się z nim stało (przypuszczalnie zaginął w czasie walk między Krzyżakami a Władysławem Łokietkiem, lecz, jak wynika z potwierdzenia przywileju przez króla Zygmunta I Starego z 1538 r. mieszkańcy przedłożyli mu dokument z podpisem i pieczęcią księcia). Przywilej był wielokrotnie potwierdzany przez królów polskich. Kolejno wydawali potwierdzenia:

[edytuj] Treść dokumentu lokacyjnego

W inwokacji dokumentu stwierdza się, że Przemysł z łaski i własnej woli, jak również za radą naszej szlachty, miasto nasze na zasadach prawa magdeburskiego przekazuje mądremu i szlachetnemu człowiekowi, wiernemu Tomaszowi z Jaksic”. Tomasz i jego następcy otrzymali nieograniczone dziedziczenie oraz wójtostwo w nowo założonym mieście, z czym wiązało się otrzymanie wielu przywilejów jak i obowiązków dla niego i jego następców.

  • Przywileje wójta - niektóre przywileje wójta i jego następców:
    • prawo wybudowania w dowolnie wybranym miejscu swojego domu, który był wolny od wszelkich opłat oraz dożywotnio zapewniony dla niego i jego następców
    • sześć łanów pola wolnych od wszelkich opłat oraz prawo wypasu
    • otrzymywanie \frac {1}{6} części należnych podatków oraz \frac {1}{3} części należnych opłat sądowych
    • prawo wybudowania kuźnicy, młyna i łaźni
  • Obowiązki wójta - do obowiązków wójta nałożonych na niego w dokumencie należało m.in.:
    • dopilnowanie by miasto ze wszelką starannością rozbudować i gdyby w przyszłości miasto przez ogień, od czego nas Bóg zachowaj, lub w inny sposób ucierpieć miało, co uszkodzone znowu odtworzyć
    • sprawowanie sądów wg prawa magdeburskiego – podlegało mu sądownictwo (Jeśli (...) mieszczanin rani drugiego, zabije, bądź mu jakąś krzywdę wyrządzi, to nie ma nikt inny poza Tomaszem, naszym wójtem, być sędzią w tej sprawie; zastrzeżono jednak, iż w przypadku gdy jedną z wyżej wymienionych osób jest rycerz, lub gdy zdarzenie ma miejsce w pobliżu ratusza, to sądzenie przypada sędziemu bądź staroście)
  • Inne części dokumentu:
    • Częścią dokumentu jest poza tym przywilej leśny, który zapewnił, że las w promieniu jednej mili (najprawdopodobniej staropolskiej, która liczyła ok. 6 000 - 7 000 m) jest we wieczystym posiadaniu wójta i miasta.
    • Mieszczanie mieli obowiązek, po upływie 10-letniego zwolnienia od podatków, corocznego ich uiszczania na św. Marcina (11 listopada).
    • Określono poza ty granice miasta (między wsiami Łęgnowo i Przyłybie).
    • W całym dokumencie nazwa "Solec" nie została wymieniona. Dopiero w potwierdzeniu Zygmunta I Starego z 1538 r., król stwierdził, że w dokumencie chodzi (...) wyraźnie o nazwę miasta Solec.

[edytuj] XIV-XVI w.

[edytuj] Czasy Władysława Łokietka

Pierwsze lata istnienia Solca jako miasta nie były niestety spokojne. Spory pomiędzy zakonem krzyżackim a Polską (w 1309 r. Krzyżacy przejmują Pomorze Wschodnie z Gdańskiem) doprowadziły do działań wojennych, które wybuchły w roku 1329. W walkach tych, podczas gdy Krzyżacy plądrowali Kujawy i Wielkopolskę, szczególnie mocno ucierpiał m.in. Solec (ziemie te zdobyte zostały w okolicach roku 1332).

[edytuj] Czasy Kazimierza Wielkiego

Za panowania następcy Łokietka – Kazimierza Wielkiego, w roku 1336 król zgodził się w układzie z Wyszehradu na to, by zakon zatrzymał Pomorze, ziemię chełmińską i michałowską, a ziemię dobrzyńską i Kujawy zwrócił Polsce – lecz szlachta i duchowieństwo odmówili potwierdzenia porozumienia i doprowadzili do procesu kanonicznego, który zakończył się dla zakonu niekorzystnie. Pomimo to Krzyżacy zatrzymali Kujawy, wraz z Bydgoszczą i Solcem. Tragedią dla mieszkańców młodego miasta była straszliwa powódź, która nawiedziła Solec wiosną 1339 r. Miasto pozostawało pod kontrolą zakonu aż do 8 lipca 1343 r., gdy zatwierdzono układ z Wyszehradu pokojem kaliskim i Krzyżacy zwrócili ziemię kujawską oraz dobrzyńską. Po zakończeniu sporu polsko-krzyżackiego król zajął się odbudową silnie zniszczonych miast na Kujawach, w tym odbudową Solca.

[edytuj] Czasy Ludwika Węgierskiego

Następca ostatniego Piasta - Ludwik Węgierski oddał m.in. ziemie w okolicach Bydgoszczy (w tym Solec) jako lenno dla księcia Kazimierza Szczecińskiego. Następnie Solec Kujawski, Bydgoszcz i kilka innych okolicznych miast należało do księcia Władysława Opolczyka (od 1378). W późniejszym czasie właściciel zmieniał się wielokrotnie.

Z roku 1382 pochodzi pierwsza pisemna wzmianka o kościele parafialnym w Solcu Kujawskim - o dzisiejszym Kościele pw. Św. Stanisława (parafia ta aż do czasów rozbiorowych należała do dekanatu bydgoskiego).

[edytuj] Czasy Władysława Jagiełły

W roku 1392, po zjednoczeniu Kujaw i przyłączeniu ich do Korony Królestwa Polskiego, miasto zostało własnością samego króla Władysława Jagiełły (administracyjnie leżało w powiecie bydgoskim i w województwie inowrocławskim; zobacz: Podział terytorialny Rzeczypospolitej Obojga Narodów). Było ono wielokrotnie miejscem rozmów i pertraktacji z zakonem krzyżackim. Rozmowy różnego typu i wagi odbywały się najczęściej na pisakowych wyspach na Wiśle, których wtedy było bardzo dużo, gdyż tędy przebiegała wówczas granica pomiędzy Polską a zakonem. Przykładem może być rozmowa z 1389 r., w czasie której zakon skarżył się, że pruscy kupcy są w Polsce obrabowywani. Rozmowa ta nie przyniosła jednak rezultatu.

W czasie wielkiej wojny z zakonem w latach 1409-1411 Solec został spalony. Również po jej zakończeniu miasto było wielokrotnie plądrowane przez Krzyżaków. Wskutek wojen i napadów miasto poważnie podupadło i znacznie zubożało. Ponownie Solec był miejscem rokowań polsko-krzyżackich w roku 1417, lecz dopiero 27 września 1422 w miejscowości Mełno (dzisiejszy powiat grudziądzki) zawarto pokój między obydwoma stronami (zobacz: pokój melneński).

[edytuj] Czasy Władysława Warneńczyka i ostatnich Jagiellonów

W roku 1441 wdowa po Władysławie Jagielle Zofia Holszańska przekazała w zastaw za 5736 guldenów węgierskich Bydgoszcz wraz z zamkiem, Solec Kujawski, Gniewkowo i Fordon staroście inowrocławskiemu Mikołajowi Szarlejskiemu. Skutkowało to tym, że Solec z miasta królewskiego spadł do rangi miasta zależnego. Szesnaście lat później, w roku 1457 właścicielem m.in. Solca został Jan Kościelecki, herbu Ogończyk (aż do roku 1600 miasto należało do rodziny Kościeleckich). W następnych latach Solec, pomimo osiągniętego spokoju po II pokoju toruńskim z 1466 r., nie mógł się rozwijać w pełni, ponieważ jego gospodarkę tłumiły większe miasta sąsiednie – Bydgoszcz i Toruń.

Z roku 1540 pochodziły dawne nadwiślańskie spichrze zbożowe, które znajdowały się na terenie Solca i znacznie ułatwiły handel zbożem z Gdańskiem. Według nielicznych zachowanych odpisów z ksiąg miejskich wynika, że w roku 1571 wszyscy mieszkańcy miasta byli Polakami (ludność niemiecka, która prawdopodobnie na początku istnienia Solca przebywała na tych terenach, już dawno wyginęła).

[edytuj] XVII-XVIII w.

[edytuj] Początki osadnictwa olęderskiego

Większość dzisiejszego obszaru miasta tworzyły dawniej dwie samodzielne gminy wiejskie – Olędry Miejskie i Olędry Zamkowe. Należały one, jak same nazwy wskazują do dawnych osad olęderkich, czyli do holenderskich osadników, którzy osiedlali się m.in. na terenach dzisiejszego Solca i okolic. Osadnictwo holenderskie zapoczątkowane zostało w Polsce już w XVII w. Było one wywołane przede wszystkim nietolerancją religijną w Holandii za czasów cesarzy Karola V i Filipa II. Z biegiem czasu Olędrami (Holendrami) nazywano wszystkich osadników na terenach zalewowych, także Polaków.

[edytuj] Demografia

Dane z 31 grudnia 20051:

Opis
Ogółem
Kobiety
Mężczyźni
jednostka
osób
%
osób
%
osób
%
populacja 15 034 100 7 840 52,2 7 194 47,8
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
791,2
412,6
378,6

[edytuj] Zabytki i miejsca warte zobaczenia

Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i męczennika z 1912 r.
Powiększ
Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i męczennika z 1912 r.

[edytuj] Gospodarka

Dawniej miasto było znanym oraz ważnym ośrodkiem przemysłu drzewnego.

W mieście prosperuje wiele firm z najprzeróżniejszych branż. Jest to w sumie prawie 1500 podmiotów zarejestrowanych w ewidencji działalności gospodarczej (z czego ogromna większość, bo ok. 97% to firmy prywatne). Na obszarze miasta i gminy funkcjonuje co najmniej 30 firm mających podstawowe znaczenie dla miejscowego rynku pracy.

[edytuj] Główne firmy

Do najważniejszych przedsiębiorstw zalicza się:

Firma Krótki opis Strona internetowa
SOLBET największy producent betonu komórkowego w Polsce; produkcja i sprzedaż materiałów budowlanych (beton komórkowy, stropy Teriva, chemia budowlana (m.in. kleje budowlane), tynki szlachetne, itp.) http://www.solbet.pl
Solbus produkcja, sprzedaż i serwis nowoczesnych autobusów średniej pojemności marki Solbus; produkcja minibusów we współpracy z firmą Busmarket http://www.solbus.com.pl
KMW Engineering produkcja, sprzedaż, montaż i serwis urządzeń i systemów wentylacyjnych oraz klimatyzacyjnych http://www.kmw.pl
DROBEX wytwarzanie mięsa drobiowego i jego przetworów, drobiowych wyrobów wędliniarskich; sprzedaż na rynku krajowym; zakład produkcyjny znajduje się przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 397 z drogą krajową nr 10, a także przy Parku Przemysłowym http://www.drobex.com.pl
PASACO produkcja i przetwarzanie papieru (papier powlekany i samokopiujący, rolki kasowe, składanki komputerowe (do drukarek igłowych), papier do drukarek atramentowych oraz etykiety samoprzylepne http://www.pasaco.com.pl
KLIMAT SOLEC kompleksowa obsługa w zakresie projektu, dostaw, montażu i serwisu produkowanych przez tę firmę systemów wentylacyjnych http://www.klimat.com.pl
AUTOS jeden z największych dystrybutorów części zamiennych do pojazdów ciężarowych w Polsce; usługi naprawcze, sprzedaż samochodów ciężarowych; firma zlokalizowana jest w Parku Przemysłowym (główny magazyn i centrala) http://autos.com.pl
GRANIT kamieniarstwo; jedna z największych firm kamieniarskich w Polsce; ul. Toruńska oraz Park Przemysłowy http://www.marmur.pl
ALCO produkcja i montaż schodów drewnianych, usługi stolarskie http://www.alcoschody.pl
Widok na zakłady SOLBET w Solcu Kujawskim od strony drogi wojewódzkiej nr 394
Powiększ
Widok na zakłady SOLBET w Solcu Kujawskim od strony drogi wojewódzkiej nr 394

Łącznie w wyżej wymienionych firmach zatrudnionych jest ponad połowa wszystkich pracujących mieszkańców Solca Kujawskiego. Część z nich posiada własną sieć kooperatorów na terenie całego województwa, a często również poza nim (przykładowo firma AUTOS ma ponad 25 oddziałów poza Solcem Kujawskim na terenie całego kraju).

[edytuj] Infrastruktura

[edytuj] Transport kolejowy

Przez miasto i gminę przebiega linia kolejowa z Bydgoszczy do Warszawy. Gminę obsługują dwie stacje kolejowe: Solec Kujawski oraz Przyłubie.

[edytuj] Transport drogowy

Przez teren miasta i gminy przebiegają następujące drogi:

Sieć dróg publicznych w Solcu Kujawskim
Powiększ
Sieć dróg publicznych w Solcu Kujawskim

[edytuj] Transport wodny

Północną granicę miasta i gminy stanowi rzeka, Wisła będąca drogą wodną o parametrach I klasy żeglarskiej.

[edytuj] Transport lotniczy

Najbliżej znajdującym się lotniskiem jest Port lotniczy im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy-Szwederowie.

Duże tereny gminy dawniej zajmował poligon artyleryjski.

[edytuj] Park Przemysłowy w Solcu Kujawskim

Zobacz więcej w osobnym artykule: Park Przemysłowy w Solcu Kujawskim.

Park Przemysłowy w Solcu Kujawskim jest najprawdopodobniej największą inwestycją gminy ostatnich lat. Inwestycja ta współfinansowana jest przez struktury Unii Europejskiej w ramach programów PHARE. Większość obszaru Parku przeznaczona jest dla małych i średnich firm dających nowe miejsca pracy.

[edytuj] Honorowi Obywatele

Dnia 16 października 2005 roku, w czasie uroczystej sesji Rady Miasta z okazji 680-lecia Solca Kujawskiego, na podstawie uchwały Urzędu Miasta i Gminy Solec Kujawski nr XVII/193/2005 z dnia 26 sierpnia 2005 roku, tytuł Honorowego Obywatela Solca Kujawskiego otrzymały następujące osoby:

[edytuj] Galeria

Commons

[edytuj] Solec Kujawski dziś

[edytuj] Solec Kujawski na starej fotografii


[edytuj] Linki zewnętrzne

[edytuj] Bibliografia


W innych językach
THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu