Poznań

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°24' N 016°55' E

Poznań
Herb Poznania Flaga Poznania
Województwo	wielkopolskie
Założono	VIII wiek
Prawa miejskie	1253
Prezydent miasta	Ryszard Grobelny (e-mail)
Powierzchnia	261,85 km²
Położenie	52° 24' N 16° 55' E
Wysokość	60-154 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2004)  - liczba ludności  - gęstość  - aglomeracja	567 882[1] 2197 os./km² 855 000[2]
Strefa numeracyjna (do 2005)	(+48) 61
Kod pocztowy	60-001 do 61-890
Tablice rejestracyjne	PO
Miasta partnerskie	Jyväskylä, Assen, Brno, Charków, Hanower, Nablus, Pozuelo de Alarcon, Nottinghamshire, Rennes, Shenzhen, Toledo
Położenie na mapie Polski
Urząd miejski3 Plac Kolegiacki 17 61-841 Poznań tel. (+48) 61 878-52-00;
Strona internetowa miasta

Poznań (łac. Posnania, niem. Posen, jidysz פּױזן Poyzn, w szczególnych chwilach używana nazwa Stołeczne Miasto Poznań) - jedno z najstarszych i największych polskich miast, położone nad rzeką Wartą, między Berlinem i Warszawą, lecz od stolicy Niemiec dzieli go mniejsza odległość. Stolica Wielkopolski, województwa wielkopolskiego i archidiecezji poznańskiej. W przeszłości Poznań pełnił rolę stolicy państwa i siedziby władców. Piąte pod względem ludności miasto w Polsce. Bardzo ważny węzeł drogowy i kolejowy w kraju. W mieście znajduje się port lotniczy Ławica o znaczeniu międzynarodowym.

Spis treści 1 Opis miasta 2 Historia 3 Gospodarka 4 Położenie geograficzne 5 Rzeźba terenu i stosunki hydrograficzne 5.1 Klimat 5.2 Użytkowanie gruntów 6 Komunikacja 7 Ludność 8 Sławni ludzie 9 Atrakcje turystyczne 10 Wyższe uczelnie 11 Kultura 12 Sport 12.1 Kluby i drużyny sportowe 13 Panoramy miasta 14 Ciekawostki 15 Miasta partnerskie 16 Zobacz też 17 Linki zewnętrzne 18 Przypisy 19 Bibliografia

[edytuj] Opis miasta

Poznań to dynamiczny ośrodek gospodarczy, akademicki, naukowy i kulturalny. Dzięki znakomitym wynikom ekonomicznym, rozwijającej się gospodarce, i corocznym Międzynarodowym Targom Poznańskim miasto jest często nazywane gospodarczą stolicą Polski. Pod względem atrakcyjności inwestycyjnej nieznacznie tylko ustępuje znacznie większej Warszawie. Poznań stanowi również duży ośrodek przemysłowy.

Poznań ma jedną z piękniejszych Starówek z Polsce. Znajduje się tu wiele obiektów wartych zobaczenia, liczne: pałace, kamiennice, kościoły i klasztory, zamki i gmachy użyteczności publicznej, pomniki, fontanny, parki i wiele innych cudów architektury.

W Poznaniu działa dziewięć państwowych szkół wyższych i kilkanaście prywatnych, kształcących kilkadziesiąt tysięcy studentów. Kontynuują one tradycje takich placówek jak Akademia Lubrańskiego, Kolegium Jezuickiego czy Uniwersytet Poznański. W mieście działają też liczne placówki badawcze. Wszystko to stawia Poznań wśród czołowych polskich ośrodków akademickich.

Miasto nazywane jest również "muzyczną stolicą Polski" dzięki sławnym chórom chłopięcym i męskim, organizowanym co 5 lat konkursom skrzypcowym oraz lutniczym im. Henryka Wieniawskiego a także dzięki działalności orkiestry kameralnej pod dyrekcją Agnieszki Duczmal, opery i Polskiego Teatru Tańca.

Dzielnica miasta	Ludność	Powierzchnia	% powierzchni miasta
Stare Miasto	161 200	47,1 km²	18,0
Nowe Miasto	142 200	105,1 km²	40,2
Grunwald	125 500	36,2 km²	13,8
Jeżyce	81 300	57,9 km²	22,2
Wilda	63 800	15,0 km²	5,8

Poznań to miasto na prawach powiatu. Podzielony jest na 5 dzielnic nie posiadających odrębności administracyjnej ale posiadających część instytucji gminnych (Stare Miasto, Nowe Miasto, Jeżyce, Grunwald, Wilda). Każda z dzielnic obejmuje kilkadziesiąt osiedli samorządowych, jednak nie pokrywają one terenu całego miasta a ich samorządy pełnią jedynie funkcję pomocniczą.

Miasto jest również silnie powiązane z otaczającymi je gminami powiatu poznańskiego tworząc aglomerację poznańską. Obecnie zauważa się przenoszenie mieszkańców z samego Poznania do ościennych miejscowości. Poza silnymi więzami ekonomicznymi i komunikacyjnymi aglomerację wiąże w jeden organizm również wspólna infrastruktura np. wodociągi.

[edytuj] Historia

Historia Poznania

Prehistoria (do 966) Stołeczny gród Piastów (966-1034) Upadek grodu i odbudowa (1034-1253) Od lokacji do zjednoczenia państwa (1253-1320) Poznań w późnym średniowieczu (1320-1500) Poznań w renesansie (1500-1650) Od Potopu do początku epoki stanisławowskiej (1650-1768) Poznań za Stanisława Augusta (1768-1793) W Prusach Południowych (1793-1806) W Księstwie Warszawskim (1806-1815) W autonomicznym Wielkim Księstwie Poznańskim (1815-1848)

Zobacz więcej w osobnym artykule: historia Poznania.

Pierwsze ślady ludzi na terenie dzisiejszego Poznania pochodzą z okresu około 8900 - 8000 roku p.n.e.. Byli to łowcy reniferów. Względnie stałe osady powstały na przełomie V i IV tysiąclecie p.n.e.. Około 2200 p.n.e. na tych ziemiach pojawiła się ludność indoeuropejska, zaś z V wieku pochodzą ślady osadnictwa niezaprzeczalnie słowiańskiego (niektórzy datę pojawienia się Słowian przesuwają nawet do XIII wieku p.n.e.) zaś w VIII wieku pojawili się tu Polanie, z tego okresu pochodzi też prawdopodobnie gród na Ostrowie Tumskim, który stał się zaczątkiem dzisiejszego miasta. W X wieku gród znalazł się pod panowaniem Piastów, którzy uczynili go jednym z głównych ośrodków w swoim państwie.

Pierwotnie miasto leżało nad brzegiem Cybiny i prawym brzegiem Warty. Na pobliskim wzgórzu stała tam wówczas pogańska świątynia i zamek książęcy. Poznań wiąże się również z początkami polskiej państwowości. Jest to jedno z hipotetycznych miejsc chrztu Mieszka I w 966. W 968 swą siedzibę umieścił tu Jordan, pierwszy biskup Polski. Funkcje stołeczne gród pełnił do 1039, gdy został spalony przez Brzetysława I. Co prawda Poznań stracił swe polityczne znaczenie, jednak nadal pozostał prężnym ośrodkiem gospodarczym. Kolejny okres rozkwitu przypada na rozbicie dzielnicowe, gdy gród stał się stolicą wielkopolskiej linii Piastów. Jej przedstawiciele, książęta Przemysł I i Bolesław Pobożny w 1253 lokowali miasto na lewym brzegu na prawie magdeburskim. Prace zapoczątkowane przez ojca kontynuował jeszcze Przemysł II. Po jego tragicznej śmierci w rozwoju miasta nastąpił chwilowy zastój.

Kolejny, pomyślny okres w historii Poznania rozpoczęło wstąpienie na tron Władysława Jagiełły. Otwarcie szlaku łączącego Litwę z zachodnią Europą oraz zamknięcie dla polskich towarów Gdańska sprawiły, że Poznań stał się ważnym węzłem, w którym przecinały się szlaki handlowe. Z czasem wokół miasta rozwinęła się sieć konkurujących z nim miasteczek należących głównie do duchowieństwa i szlachty, tworzących razem z Poznaniem prężnie rozwijającą się konurbację.

Trwające kilkaset lat korzystne warunki dla rozwoju miasta przerwał w 1655 potop szwedzki. W krótkim okresie pokoju, który po nim nastąpił Poznań usiłował się podnieść, ale kolejne konflikty zbrojne takie jak wielka wojna północna, wojna o sukcesję polską oraz wojna siedmioletnia sprawiły, że miasto pustoszyły różnorodne armie. Nadzieję na pokój przyniosła dopiero elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiegho, lecz również na początku jego panowania o miasto walczyli barzanie z wojskami pruskimi, a następnie rosyjskimi, które opuściły miasto dopiero w 1775 roku.

Kilka kolejnych lat to kolejny okres pomyślności związany z działalnością Komisji Dobrego Porządku i reformami Sejmu Czteroletniego, jednak zostały one zniweczone przez konfederację targowicką i II rozbiór Polski w wyniku którego Poznań znalazł się pod Pruskim panowaniem.

W pierwszym okresie pruskiego panowania, nowe władze dokonały integracji konurbacji w jeden organizm miejski oraz tworząc podstawy do rozbudowy Poznania w kierunku zachodnim. Klęska Prus i zwycięskie powstanie w 1806 uczyniły Poznań jednym z głównych miast Księstwa Warszawskiego. Trwające jednak wojny napoleońskie nie sprzyjały rozwojowi miasta. Po klęsce Napoleona Poznań znalazł się ponownie, od 1815 roku pod Pruskim panowaniem, tym razem jako stolica autonomicznego Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

[edytuj] Gospodarka

Zobacz więcej w osobnym artykule: gospodarka Poznania.

Poznań należy do największych ośrodków gospodarczych w kraju. Jest to również jedno z najbardziej atrakcyjnych miejsc do inwestowania w Polsce.

W gospodarce dominują usługi, w tym: handel, bankowość, edukacja i opieka zdrowotna. Kolejną ważną gałęzią gospodarki jest przemysł, w którym zatrudnienie jednak sukcesywnie maleje. Poznań jest ważnym ośrodkiem przemysłu spożywczego, motoryzacyjnego. Ważne miejsce zajmuje również przemysł farmaceutyczny, odzieżowy i chemiczny.

[edytuj] Położenie geograficzne

• Rozciągłość w kilometrach:
  • największa (NW - SE) - 26 km
  • najmniejsza (NE - SE) - 10,6 km

[edytuj] Rzeźba terenu i stosunki hydrograficzne

Miasto leży w makroregionie Pojezierza Wielkopolskiego. Najstarsza część miasta znajduje się na dnie zorientowanego wzdłuż osi północ-południe Poznańskiego Przełomu Warty. Dolina ma szerokość w tym miejscu od 1,5km do 4km. Od wschodu zamyka ją Wysoczyzna Gnieźnieńska, a od zachodu Wysoczyzna Poznańska. Obie wznoszą się do wysokości 80 m n.p.m. Dolina na terenie miasta przecina pagórki wału moreny czołowej stadiału poznańskiego. W dolinie wyróżnia się siedem teras:

• terasa I - (terasa zalewowa) wysokość ok. 53m n.p.m. (wys. względna do 3m nad średnim poziomem rzeki). Zajmuje dno doliny o szerokości 800 m, znajduje się zarówno na prawym jak i na lewym brzegu. Jej dno stanowią piaski, żwiry i inne osady rzeczne. Obecnie znacznie podwyższona przez nasypy budowane od średniowiecza. Leży na niej Ostrów Tumski z Zagórzem oraz Śródka na prawym brzegu i Chwaliszewo, Grobla i Piaski na lewym.
• terasa II - wysokość 55-57m n.p.m. (wys. względna od 3m do 7m nad średnim poziomem rzeki). Zachowana w niewielkim fragmencie, na południe od doliny Bogdanki. Na leżącej na lewym brzegu Przemysł I lokował miasto w 1253.
• terasa III - wys. względna 8m do 9m nad średnim poziomem rzeki. Występuje fragmentarycznie na prawym brzegu Warty, na północ od doliny Głównej.
• terasa IV - wysokość 62,5 - 66,5m n.p.m. (średnio 10m do 14m nad średnim poziomem rzeki), jej dno stanowią gliny zwałowe. Powstały na niej Rataje i Komandoria
• terasa V - wysokość względem średniego poziomu rzeki 15m do 16m. Występuje bardzo sporadycznie, w północnej części doliny.
• terasa VI - wysokość ok. 70m n.p.m. (wys. względna 17m do 20m nad średnim poziomem rzeki), zachowana w niewielkim fragmencie na prawym brzegu między doliną Cybiny a Starołęką.
• terasa VII - wysokość 71-73m n.p.m. (wys. względna 19m do 20m nad średnim poziomem rzeki), szerokość 1km - 2km, zaś spadek 5‰ na brzegu prawym i 7‰ na lewym. Od niższych poziomów oddzielał ją niegdyś ostry próg, lecz podczas prac ziemnych prowadzonych podczas rozbudowy miasta został on silnie złagodzony, jej dno stanowi glina zwałowa. W śródmieściu obejmuje obszar między placem Wolności a Dworcem Głównym PKP. Na niej leżą dzielnice: Wilda, Starołęka, Naramowice i część Śródmieścia.

Na terenie miasta zaznaczają się również głębokie doliny dopływów Warty. Ogółem przez Poznań przepływa około 100 cieków wodnych o łącznej długości około 200 km z czego 15 km przypada na Wartę. Wszystkie są pozaklasowe

Na lewym brzegu biegną one wzdłuż osi NW-SE i są to, idąc od południa: Wirynka, Strumień Junikowski (8,4 km w mieście), Bogdanka (9 km w mieście, jest to największy lewobrzeżny dopływ na terenie Poznania, w jej przedłużeniu znajduje się rynnowe Jezioro Kierskie, a w samej dolinie zaporowe jezioro Rusałka) i Różany Potok. Na stokach doliny Bogdanki rozlokowały się dzielnice Sołacz i leżące poniżej Jeżyce, samo zaś dno doliny zajmują parki im. Adama Wodziczki, Sołacki i kompleks leśny Woli.
Na brzegu prawym przebieg dolin wytycza oś NE-SW, są one stosunkowo szerokie i silnie zabagnione lub zajęte przez jeziora (np. Cybina przepływa przez jez. Swarzędzkie) lecz w pobliżu ujścia silnie się zwężają i pogłębiają (Cybina wrzyna się w IV terasę na 12m, a spadek wynosi do 10‰. Dopływami (od południa) są: Kopel, Cybina (9 km w mieście, największa z nich, w jej dolnym odcinku powstało zaporowe jezioro Maltańskie, powyżej którego dolinę zajmuje klin zieleni o charakterze parkowym i leśnym obejmujący między innymi Nowe ZOO), Główna (6 km w mieście), Głuszynka (7 km w mieście) oraz Struga Koźlanka.
Liczne dopływy i podział głównego nurtu Warty na wiele odnóg (do dziś zachowały się dwie obejmujące wyspę Ostrów Tumski, lecz kiedyś takie dzielnice jak: Piaski, Czartoria, Chwaliszewo czy Rybaki stanowiły osobne wyspy. Te zmiany zachodziły zarówno ze względu na naturalne procesy meandrowania rzeki, ale również, a nawet przede wszystkim wskutek prowadzonych prac hydrologicznych) tworzyły izolowane fragmenty wyższych teras tworząc tzw. "góry". Do dziś zachowała się góra Przemysła i wzgórze św. Wojciecha, a zniwelowano Muszą Górę (teren obecnego pl. Wolności) i górę św. Marcina (pozostałością po niej jest silne opadanie ulicy św. Marcin na wschód za kościołem i dużo słabsze na zachód).
Położenie Poznania miało swoje uzasadnienie w powyższych warunkach geograficznych, doliny Bogdanki oraz Cybiny i Głównej stanowiły najdogodniejszą drogę ze wschodu na zachód pozwalając łagodnie zejść na dno Warty, która w tym miejscu dzieląc się na wiele odnóg tworzyła bród. Wraz z rozwojem miasta niwelowano różnice wysokości względnych zasypując obniżenia terenu materiałem z wzniesień. Silnie zmieniono również sieć hydrograficzną miasta. Nie tylko zredukowano liczbę odnóg Warty, ale również zasypywano małe cieki, a niektóre jak dolny bieg Bogdanki, Segankę czy Wierzbak wprowadzono do miejskiej kanalizacji. Mimo to dna dolin tych dopływów nadal stanowią tak ważne kliny zieleni.

W Poznaniu znajduje się również niemal 200 zbiorników wodnych o zróżnicowanej wielkości (około 50 większych). Wśród nich jedynie Jezioro Maltańskie ma II klasę czystości wód.
Na lewym brzegu Warty:

W dolinie Bogdanki znajdują się dwa największe zbiorniki naturalne:

• Jezioro Kierskie - 285 ha
• Jezioro Strzeszyńskie - 35 ha

W tej samej dolinie znajdują się również zbiorniki sztuczne:

• Stawy Strzeszyńskie - 37 ha
• jezioro Rusałka - 36,7 ha
• Stawy Sołackie - ok.3,6 ha

W dolinie Strumienia Junikowskiego znajduje się 15 glinianek, z których największe są:

• Staw Rozlany - 11,7 ha
• Staw Baczkowski - 10,3 ha
• Staw Świerczewo - 6,7 ha

W północnej części lewobrzeżnego Poznania znajduje się naturalne Jezioro Umultowskie - 3 ha Na prawym brzegu Warty:
W dolinie Cybiny:

• Jezioro Maltańskie - 67,5 ha - największy sztuczny zbiornik wodny Poznania
• Staw Kajka - 4,3 ha
• stawy retencyjne na Cybinie

Wody podziemne:
Na terenie Poznania znajdują się bogate zasoby wód podziemnych w warstwach trzecio- i czwartorzędowych oraz termalnych wód artezyjskich o temperaturze 45°C - 51°C znajdujące się na głębokościach 1100 - 1300m oraz termalnych wód bogatych w substancje mineralne o temperaturze 150°C na głębokości 4000 m.

Bardzo ciekawą strukturą w granicach miasta są położone na lewym brzegu Warty, na Morasku, kratery będące pozostałością po uderzeniu Meteorytu Moraskiego. Pierwszą bryłę znaleziono 12 listopada 1914. Miała ona długość 45 cm i wagę 77,5 kg. Obecnie szacuje się, że uderzenie miało miejsce w IV tysiącleciu p.n.e. a żelazny bolid, zanim rozpadł się podczas lotu przez atmosferę miał masę około 80 ton. Do dziś widoczne jest siedem kraterów, z czego sześć jest zalanych wodą. Znajdują się one w utworzonym 24 maja 1976 rezerwacie "Meteoryt Morasko" obejmującym 55 ha. Rezerwat utworzono w celu ochrony kraterów oraz fragmentu lasu grądowego z rzadkimi gatunkami roślin i zwierząt. Na terenie rezerwatu znajduje się również najwyższe wzniesienie miasta - Góra Moraska (154 m n.p.m.).

Ogólnie ponad 58% miasta znajduje się na wysoczyźnie (powyżej 80 m n.p.m.), dalsze 35% na wyższych terasach doliny Warty oraz w rynnach glacjalnych, a niecałe 7% na terasach zalewowych Warty (najniższy punkt - 60 m n.p.m.)

[edytuj] Klimat

Największy wpływ na klimat panujący w Poznaniu wywierają masy powietrza polarno-morskiego znad Atlantyku. Znacznie słabiej zaznacza się wpływy mas powietrza polarno-kontynentalnego i zwrotnikowego.

• temperatura:
  • średnia roczna: 8,1°C
  • najcieplejszy miesiąc - czerwiec - średnia 17,3°C
  • najzimniejszy miesiąc - grudzień - średnia -0,2°C
• wiatry: przewaga wiatrów zachodnich o prędkościach pomiędzy 2 a 10 m/s
• opady:
  • średnia roczna suma opadów - 666 mm
  • najwyższe - lipiec - 75 mm
  • najniższe - luty - 30 mm
• nasłonecznienie:
  • średnia ilość godzin słonecznych - 1515 h/rok
  • średnie zachmurzenie - 64%
  • najbardziej pogodne miesiące - sierpień i wrzesień
  • najbardziej pochmurne miesiące - listopad i grudzień

[edytuj] Użytkowanie gruntów

• Tereny zabudowane zajmują 106,69 km² co stanowi 41% powierzchni miasta.
• Tereny zielone zajmują 72 km² co stanowi 27% powierzchni miasta. Z tej liczby 52% to lasy. Formują one cztery, wspomniane już wyżej, kliny zieleni: golęciński (w dolinie Bogdanki), cybiński (w dolinie Cybiny), naramowicki (w północnej części lewobrzeżnego Poznania, w dolinie Warty i Różanego Potoku) oraz dębiński (w południowej części miasta, na lewym brzegu Warty). W obrębie miasta znajdują się dwa rezerwaty oraz 20 obszarów przyrodniczo-cennych.
• Grunty wykorzystywane rolniczo zajmują 57,6 km² co stanowi 21,6% powierzchni miasta. Są to grunty o IV - VI klasie.

[edytuj] Komunikacja

Zobacz więcej w osobnych artykułach: tramwaje w Poznaniu, trolejbusy w Poznaniu.

Poznań stanowi ważny węzeł komunikacyjny, zarówno drogowy jak i kolejowy.

Przez miasto przebiegają drogi krajowe:

• A2 E30 Berlin - Poznań - Warszawa - Mińsk - Moskwa
• 5 E261 Świecie - Bydgoszcz - Poznań - Wrocław
• 11 Kołobrzeg - Koszalin - Piła - Poznań - Ostrów - Kępno - Lubliniec - Bytom
• 92 (alternatywna do A2 ) Miedzichowo - Pniewy - Poznań - Września - Słupca - Konin.

Oraz drogi wojewódzkie:

• 307 Poznań - Buk - Opalenica - Nowy Tomyśl
• 184 Poznań - Szamotuły - Ostroróg
• 196 Poznań - Murowana Goślina - Wągrowiec
• 430 Poznań - Puszczykowo - Mosina

Sam układ dróg w mieście jest również charakterystyczny. Składa się on z promieniście rozchodzących się ulic połączonych docelowo trzema pierścieniami (ramami komunikacyjnymi) oraz biegnącą poza granicami miasta obwodnicą dla ruchu tranzytowego. Obecnie I i II rama istnieją niemal w całości, zaś III rama fragmentarycznie.

Miasto posiada również międzynarodowy port lotniczy Ławica. W samym Poznaniu położono natomiast silny nacisk na rozwój komunikacji publicznej, a zwłaszcza tramwajowej. Dnia 31 stycznia 1997 roku został otwarty odcinek bezkolizyjnej trasy tramwajowej tzw. Poznański Szybki Tramwaj (PST, "Pestka"), pozwalający na rozwijanie szybkości nawet do 70 km/h. Jest to pierwszy i jak na razie jedyny tego typu odcinek tramwajowy w Polsce. Projektowana jest budowa drugiego etapu Pestki, z centrum poprzez Dworzec Główny PKP do południowej dzielnicy miasta Górczyn. W zamierzeniach jest również wydłużenie linii na północy, w związku z rozbudową kampusu uniwersyteckiego na Morasku i Umultowie. W trakcie realizacji jest też budowa podobnej linii szybkiego tramwaju na Franowo

Poznań jest jednym z najważniejszych węzłów kolejowych w Polsce. Istnieje tu Zakład Taboru Poznań i Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego. Z miasta można dostać sie do wszytkich miast liczacych powyżej 100 tys. mieszkańców Polsce i wielu mniejszych. Przez Poznań przejeżdzają pociagi miedzynarodowe, m. in. do Pragi, Berlina czy Kijowa. Znajduja się tu 16 stacji i przystanków kolejowych: Poznań Główny, Poznań Wola, Poznań Dębiec, Poznań Wschód, Poznań Dębina, Poznań Garbary, Poznań Antoninek, Poznań Górczyn, Poznań Karolin, Poznań Junikowo, Poznań Krzesiny, Poznań Starołęka, Poznań Strzeszyn, Poznań Franowo, Poznań Kobylepole, Kiekrz. W Mieście znajduje sie muzeum Ratownictwa Kolejowego, które jest jedynym takim w Polsce.

[edytuj] Ludność

Dane historyczne w artykule Ludność Poznania

Według spisu z października 2006 Poznań ma 567 882 mieszkańców (piąte miejsce w kraju) z czego 309 000 stanowią kobiety (54%). Tak więc na 100 mężczyzn przypada 114 kobiet. Poznaniacy stanowią 17,3% mieszkańców województwa wielkopolskiego i 1,5% mieszkańców Polski.

Aglomeracja poznańska zajmuje centralny obszar województwa wielkopolskiego. Obszar aglomeracji wynosi 3 917 km² (13,1% powierzchni województwa wielkopolskiego) w układzie dwóch pierścieni gmin otaczających miasto centralne - łącznie 28 gmin. Zamieszkuje tu prawie 1,1 mln osób, którzy stanowią 30% ludności województwa. Liczne badania, koncepcje i rankingi dotyczące procesów rozwoju polskich aglomeracji wskazują 2-3 pozycję aglomeracji poznańskiej w kraju.

Współczynnik dzietności wynosi 1,1 (dla zastępowalności pokoleń powinien wynosić 2,1).

Struktura wiekowa:

• wiek przedprodukcyjny (do 17 roku życia) - 103,4 tys. (17,9%) osób
• wiek produkcyjny (17 - 59 kobiety, 64 mężczyźni) - 381,6 tys. (65,9%) osób
• wiek poprodukcyjny (60/65 lat i więcej) - 93,8 tys. (16,2%) osób

W swojej historii Poznań przeżywał wzloty i upadki. W związku z tym wahaniom ulegała również liczba jego mieszkańców. Pierwszy szczyt rozwoju urbanistycznego miasta przypadł na okres tuż przed potopem szwedzkim, gdy poznańską konurbację zamieszkiwało około 20 000 osób. Następnie kolejne wojny i epidemie zredukowały tą liczbę do około 4000. Miasto po raz kolejny zaczęło się podnosić za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Kolejnym momentem ograniczającym rozwój miasta było uczynienie z niego twierdzy. Zamknięty w fortyfikacjach Poznań miał niewielkie możliwości rozwoju. Zmianę tej sytuacji przyniósł dopiero początek XX wieku, gdy rozpoczęto likwidację starych umocnień zastępując je nowocześniejszym pierścieniem fortów. Przyrost liczby ludności został po raz kolejny ograniczony podczas II wojny światowej. Najwyższa jak dotąd liczba ludzi mieszkała w Poznaniu w początku lat 90, od tego momentu liczba ta stopniowo maleje. Ma to związek z przenoszeniem się mieszkańców do podpoznańskich gmin, które pozostają poza granicami miasta. Obecnie najlepszym wskaźnikiem ciągłego rozwoju jest stały przyrost liczby ludności zamieszkującej aglomerację poznańską.

[edytuj] Sławni ludzie

Zobacz więcej w osobnym artykule: Lista osób związanych z Poznaniem.

Z Poznaniem związanych było i jest wiele osób mających olbrzymie znaczenie w życiu politycznym, kulturalnym i naukowym nie tylko Polski, ale także Europy i świata.

[edytuj] Atrakcje turystyczne

Zobacz więcej w osobnym artykule: Lista atrakcji turystycznych Poznania.

Stary Rynek w Poznaniu, część wschodnia, po prawej widoczna loggia ratusza i domki budnicze. W przedłużeniu ul. Świętosławskiej widoczna elewacja poznańskiej kolegiaty farnej. Na lewo dach pałacu Górków. W dole Fontanna Prozerpiny.

Zamek Cesarski w Poznaniu

Pomnik Poznańskiego Czerwca 1956 na pl. Adama Mickiewicza po zmianach z 2006 (wersja pierwotna)

Pomnik Cyryla Ratajskiego przed budynkiem PFC

Stary Browar

Katedra w Poznaniu widok od południowego zachodu

Poznań pełen jest ciekawych miejsc. Na Starym Rynku można znaleźć perłę renesansowej architektury, zabytek klasy zerowej, ratusz. Drugim zabytkiem tej samej klasy jest poznańska fara i pozostałe obiekty dawnego kompleksu jezuickiego. Na wzgórzu nad Starym Rynkiem góruje Zamek Królewski wraz z fragmentem murów obronnych. Innym ważnym miejscem jest Ostrów Tumski będący najstarszą częścią miasta - kolebką polskiej państwowości na którym znajduje się najstarsza w kraju katedra, pozostałości książęcego palatium z X wieku wraz z odkrytą przez archeologów wiosną 2006 r. rotundą Dąbrówki.

Atrakcji dopełniają liczne kościoły, pałace i zamki a także monumentalne budowle "dzielnicy cesarskiej". Dla osób spragnionych obcowania z przyrodą swoje podwoje otwierają dwa ogrody zoologiczne, ogród botaniczny, palmiarnia oraz zabytkowe parki.

Na listę ciekawych obiektów należy również wpisać zabytki architektury przemysłowej, obiekty sportowe oraz stanowiące centrum wystawiennicze naszego kraju Międzynarodowe Targi Poznańskie.

Ciekawym miejscem często odwiedzanym przez turystów jest ulica Półwiejska z duża ilością restauracji i sklepów przy której znajduje się Stary Browar uznany za najpiękniejsze centrum handlowe na świecie.

Przez Poznań przebiegają trasy turystyczne: europejski Szlak Romański, Szlak Piastowski oraz Trasa Kórnicka. Wokół miasta wytyczono rowerowy "Pierścień Poznański" połączony z centrum siedmioma szlakami dojazdowymi.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Hotele w Poznaniu.

[edytuj] Wyższe uczelnie

Zobacz więcej w osobnym artykule: wyższe uczelnie w Poznaniu.

Wyższe uczelnie w Poznaniu - miasto Poznań jest ważnym ośrodkiem akademickim w Polsce. Funkcjonuje tutaj 8 publicznych (państwowych) oraz 18 niepublicznych (niepaństwowych) uczelni (2006)

Uczelnie państwowe:

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
• Akademia Medyczna im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
• Akademia Rolnicza w Poznaniu
• Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu
• Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu
• Akademia Muzyczna w Poznaniu
• Politechnika Poznańska

Państwowe placówki naukowo-badawcze:

• Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego
• Instytut Fizyki Molekularnej PAN

[edytuj] Kultura

Poznań stanowi ważny punkt na mapie kulturalnej nie tylko Polski, ale i Europy. Wśród najważniejszych imprez cyklicznych o znaczeniu międzynarodowym należy wymienić organizowany w Poznaniu od 1952 roku Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego wraz z towarzyszącym mu od 1957 roku konkursem lutniczym, oraz organizowany od 1991 roku Międzynarodowy Festiwal Teatralny Malta.

Instytucje kulturalne w Poznaniu:

• Muzea w Poznaniu
• Teatry w Poznaniu
• Kina w Poznaniu
• Chóry w Poznaniu
• Galerie sztuki w Poznaniu

[edytuj] Sport

[edytuj] Kluby i drużyny sportowe

• Akademia Słowa Poznań - męska piłka nożna halowa
• Atena Poznań - żeńska piłka nożna
• AZS Poznań - żeńska koszykówka
• AZS AWF Poznań - żeńska siatkówka
• AZS AWF POSiR Poznań - piłka wodna
• AZS Malta Poznań - II liga piłki ręcznej kobiet
• AZS UAM Triathlon Poznań - triathlon
• Inotel Poznań - męska siatkówka
• KKS Lech Poznań - męska piłka nożna
• KS AZS AWF Poznań - męski hokej na trawie
• KS Energetyk - gimnastyka artystyczna, siatkówka, kajakarstwo, lekkoatletyka
• KS Pocztowiec Poznań - męski hokej na trawie
• Posnania Poznań - męskie rugby, kajakarstwo, wioślarstwo
• KTKFiT Błękitny Express Lech Poznań - męski hokej na trawie
• MKS Dąbrówka - gimnastyka artystyczna, pływanie synchroniczne
• MKS Przmysław Poznań - męska piłka nożna
• Polonia Poznań - męska piłka nożna
• PSP Poznaniak Poznań - męska piłka nożna
• PSŻ Poznań - sport żużlowy
• PTH Poznań - hokej na lodzie
• Pyra Poznań - męska koszykówka
• SSW Malta Poznań - wrotkarstwo
• TPS Winogrady Poznań - męska piłka nożna
• TS Olimpia Poznań - męska piłka nożna (do 2005 roku) , lekkoatletyka
• Warta Poznań - męska piłka nożna
• WKS Grunwald Poznań - hokej na trawie, strzelectwo, zapasy, piłka ręczna, tenis

Obiekty sportowe w Poznaniu Stadion Miejski • Stadion im. Edmunda Szyca • Stadion Olimpii Poznań (piłkarsko-żużlowy) • Stadion na Dębcu Stadion Olimpii Poznań (lekkoatletyczny) • Tor Poznań • Hala widowiskowo-sportowa "Arena" • Lodowisko "Bogdanka" • Lodowisko POSiR "Malta" Jezioro Maltańskie • Malta-Ski

[edytuj] Panoramy miasta

[edytuj] Ciekawostki

Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu

Fasada poznańskiej fary

Waga miejska

Arkadia

Koziołki na ratuszu w Poznaniu

Poznań jest jedynym miastem, którego nazwa została wymieniona w Hymnie Polski
(I wers III zwrotki): Jak Czarnecki do Poznania ...

Nazwę Poznań/Poznan/Posen noszą lub nosiły miejscowości:

• Poznan w Ohio
• Posen w Illinois
• Posen w Michigan
• Posen w Nebrasce, obecnie Fardale

Jedna z ulic w Adelajdzie znajdująca się w dzielnicy Norlunga nosi nazwę "Poznan", jest ona przecznicą odchodzącą od ulicy "Warsaw" (Warszawa) i znajduje się niedaleko ulicy o nazwie "Vistula" (Wisła).

Nazwę Poznań/Posen noszą lub nosiły następujące okręty, statki i samoloty:

• SMS Posen - pancernik typu Nassau z 1910 roku
• SS Poznan - statek handlowy z 1913 roku
• SS Poznań - masowiec z 1927 roku
• MS Poznań - kontenerowiec z 1982 roku
• ORP Poznań - okręt transportowo-minowy typu Lublin z 1991 roku
• samolot Poznań - Boeing 767-300ER (SP-LPC) należący do PLL LOT

Model Mercedesa z 1912 roku nosił nazwę Mercedes 10/20 HP Posen

[edytuj] Miasta partnerskie

Miasto	Kraj	Data podpisania umowy
Assen	Holandia	22.10. 1992
Brno	Czechy	16.09. 1966
Charków	Ukraina	24.09. 1998
Hanower	Niemcy	29.10. 1979
Jyväskylä	Finlandia	30.06. 1979
Nablus	Palestyna	22.05. 1997
Nottinghamshire	Anglia	23.09. 1994
Pozuelo de Alarcón	Hiszpania	09.10. 1992
Rennes	Francja	04.04. 1998
Shenzhen	Chińska Republika Ludowa	30.07. 1993
Toledo	Stany Zjednoczone	06.04. 1991

[edytuj] Zobacz też

• gwara poznańska
• Wieżowce w Poznaniu
• prezydenci Poznania
• Bambrzy
• Poznański Szybki Tramwaj
• wojewodowie poznańscy i wielkopolscy
• biskupi poznańscy
• Poznańska legenda o skradzionych hostiach
• 15 Pułk Ułanów Poznańskich
• konsulaty w Poznaniu
• hotele w Poznaniu
• Telewizja WTK
• Dworzec Główny

[edytuj] Linki zewnętrzne

• epoznan.pl - Pierwszy Portal Poznania
• ePoznan.net - Więcej niż Poznań...
• tuTej.pl - Portal Poznania
• Poznań 4U
• Serwis Poznańczyk
• Wirtualny Poznań
• Poznań inaczej
• Międzynarodowy Festiwal Teatralny MALTA
• Serwis o Poznaniu dla turystów zagranicznych (w języku ang.)
• Interaktywny Poznań
• Aglomeracja - Poznań
• Fotografie Starego Miasta

[edytuj] Bibliografia

• Raporty o stanie miasta
• praca zbiorowa, Poznań. Dzieje, ludzie kultura, Poznań 1953
• K. Malinowski (red.), Dziesięć wieków Poznania, t.1, Dzieje społeczno-gospodarcze, Poznań 1956
• praca zbiorowa, Poznań, Poznań 1958
• praca zbiorowa, Poznań. Zarys historii, Poznań 1963
• Cz. Łuczak, Życie społeczno-gospodarcze w Poznaniu 1815-1918, Poznań 1965
• J. Topolski (red.), Poznań. Zarys dziejów, Poznań 1973
• Zygmunt Boras, Książęta Piastowscy Wielkopolski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1983
• Jerzy Topolski (red.), Dzieje Poznania, Wydawnictwo PWN, Warszawa - Poznań 1988
• Alfred Kaniecki, Dzieje miasta wodą pisane, Wydawnictwo Aquarius, Poznań 1993
• Witold Maisel (red.), Przywileje miasta Poznania XIII-XVIII wieku. Privilegia civitatis Posnaniensis saeculorum XIII-XVIII. Władze Miasta Poznania, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydawnictwa Źródłowe Komisji Historycznej, Tom XXIV, Wydawnictwo PTPN, Poznań 1994
• Wojciech Stankowski, Wielkopolska, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 1999
• praca zbiorowa Poznań, przewodnik po zabytkach i historii, pod red. Janusza Pazdera, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2003