Schody
Z Wikipedii
Schody – element budynku lub ukształtowania terenu, który umożliwia komunikację między różnymi poziomami.
Schody znane są od najstarszych czasów. W starożytności i średniowieczu miały zastosowanie czysto praktyczne. Jedynie stopnie zewnętrzne, wykonane z kamienia, pomimo prostej konstrukcji stanowiły element architektoniczny zdobiący, podkreślający rangę obiektu (schody wiodące do świątyni, kościoła, zamku itp. Dopiero w okresie renesansu zaczęto stosować bardziej dekoracyjne formy schodów. Oprócz schodów reprezentacyjnych w pałacach, bibliotekach, teatrach, domach mieszkalnych stosowano także ciasne, słabo oświetlone, niewygodne schody dla służby. W czasach dzisiejszych schody mało wygodne buduje się tylko jako wejścia do obsługi urządzeń w zakładach przemysłowych i ewentualnie wejścia do piwnic i na poddasze.
Schody nie są jedynym elementem komunikacji pionowej. Stosowane są także pochylnie (o podobnej do schodów konstrukcji, lecz biegi pozbawione są stopni) oraz różnego typu windy i schody ruchome.
Spis treści |
[edytuj] Do znanych rozwiązań architektonicznych schodów należą
- schody z IV w. p.n.e. prowadzące do pałacu w Persepolis
- manierystyczne schody w przedsionku Biblioteca Laurenziana (Michał Anioł)
- barokowe schody Scala Regia (Schody Królewskie) w Watykanie zaprojektowane przez Berniniego Gian Lorenzo
- rokokowe Schody Hiszpańskie w Rzymie prowadzące z Placu Hiszpańskiego do kościoła Trinita dei Monti (o 137 stopniach) (zbudowane w okresie od 1721 r. do 1725 r. według projektu scenograficznego Francesco de Sanctisa).
- klasycystyczne schody w pałacu Caserta pod Neapolem zaprojektowane przez Luigiego Vanvitellii
- XIX-wieczne monumentalne schody w Odessie, wykorzystane jako scenografia filmu Pancernik Potiomkin
[edytuj] Części konstrukcyjne schodów
- Biegi - to szeregi stopni.
- Podesty (spoczniki) – poziome elementy, pozwalają na ewentualny odpoczynek, zmianę kierunku biegów, wejście do mieszkania itp. Wyróżniamy spoczniki piętrowe(na poziomie stropu) i międzypiętrowe.
- Stopień. Część pozioma to podnóżek, stopnica lub posunięcie. Część pionowa to przednóżek, podstopnica albo podniesienie.
- Poręcz (balustrada) lub pochwyt (mocowany bezpośrednio do ściany uchwyt) – elementy zapewniające bezpieczne korzystanie ze schodów, umieszczona jest wzdłuż biegów.
- Dusza - wolna przestrzeń pomiędzy dwoma biegami.
[edytuj] Klasyfikacja schodów
- W zależności od miejsca położenia
- wewnętrzne (wewnątrz budynku)
- zewnętrzne (z zewnątrz budynku)
- Według przeznaczenia użytkowego
- główne
- kuchenne
- piwniczne
- itp.
- W zależności od kształtu w rzucie poziomym
- jednobiegowe proste
- dwubiegowe jednokierunkowe
- dwubiegowe zwykłe z kierunkiem powrotnym
- dwubiegowe łamane
- dwubiegowe z biegiem podwójnym górnym i dolnym
- trójbiegowe
- wachlarzowe
- zabiegowe
- kręte
- W zależności od kąta nachylenia
- schody łagodne o nachyleniu do 30 stopni
- schody normalne o kącie nachylenia 30 - 36 stopni
- schody stromy których kąt nachylenia przekracza 36 stopni
- W zależności od ognioodporności
- ogniotrwałe
- nieogniotrwałe
- W zależności od materiału
- drewniane
- ceglane
- kamienne
- betonowe
- żelbetowe
- stalowe
- z materiałów mieszanych
[edytuj] Wymiary schodów
Wymiary musimy tak dobrać, żeby schody były wygodne we wchodzeniu jak i schodzeniu. Wysokość przednóżka i szerokość podnóżka są do siebie wzajemnie zależne. Obliczenia prowadzimy ze wzoru:
- 2h + s = 63 cm
- gdzie: h – wysokość stopnia, s – szerokość stopnia. 63 cm to długość krótkiego kroku ludzkiego, który został przyjęty na podstawie badań i doświadczeń.
[edytuj] Poręcze schodów
Są zamontowane ze względu na bezpieczeństwo ruchu po schodach. Balustrady wykonane moga być jako ścianki z żelbetu lub kamienia.
[edytuj] Schody stalowe
Mogą być wykonane ze stopni przymocowanych do bocznej ścianki policzków lub nasadzane na policzki.
[edytuj] Schody drewniane
Wykonywane są przeważnie z drewna sosnowego, a stopnie z drewna dębowego. Schody wykonuje się nie więcej niż do dwóch kondygnacji.
- Podział schodów drewnianych
- Schody drabiniaste - składają się z belek policzkowych albo policzków, podnóżków. Stosowane są w magazynach, budynkach gospodarczych itp.
- Schody ze stopniami osadzonymi w policzkach - składają się z policzków, podnóżków i przednóżków.
- Schody ze stopniami wsuwanymi w gniazda wyżłobionych policzków.
- Schody ze stopniami nakładanymi albo siodłowymi
- Schody wachlarzowe.
- Schody kręte.
[edytuj] Schody kamienne
Wykonuje się ze stopniami obustronnie podpartymi na belkach stalowych lub na murach. Stopnie wykonane są z kamieni twardych np. z granitu, bazaltu, sjenitu czy piaskowca.
[edytuj] Schody betonowe i żelbetowe
Schody betonowe mogą być płytowe, policzkowe lub wspornikowe.
[edytuj] Bibliografia
1.Żenczykowski w.:Budownictwo ogólne. T. III. Konstrukcje drewniane. Dachy i schody. BiA, Warszawa 1956.
