Belize

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Belize – państwo w Ameryce Środkowej (do 1973 Honduras Brytyjski) leżące na półwyspie Jukatan, nad Morzem Karaibskim, od północy graniczące z Meksykiem (długość granicy 250 km), a na zachodzie z Gwatemalą (266 km).

Belize


Flaga Belize	Godło Belize

Dewiza: (łac.) Sub Umbra Floreo
(Pod Cieniem Kwitnę)

monarchia konstytucyjna

Głowa państwa

królowa Elżbieta II

w jej imieniu

Gubernator generalny Colville Young

Szef rządu

premier Said Musa

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

146. na świecie
22 966 km²
0,7%

Liczba ludności
• całkowita (2005)
• gęstość zaludnienia

179. na świecie
266 440
11,6 osób/km²

Niepodległość

od Wielkiej Brytanii
21 września 1981

dolar Belize (BZD)

UTC -6

Land of the Free

+501

[edytuj] Geografia

W północnej części kraju rozciąga się nadbrzeżna nizina, w wielu miejscach silnie zabagniona. Za to w południowym Belize ciągnie się pasmo gór Maya, z najwyższym szczytem kraju Victoria Peak (1122 m n.p.m.). Wzdłuż wybrzeża natrafić można na liczne laguny. Kilkanaście kilometrów dalej ciągnie się łańcuch niewielkich wysepek koralowych (cayos), tworzących barierę koralową. Kilkadziesiąt kilometrów od północnej części wybrzeża znaleźć można większe wyspy, m.in. Ambergris Cay i Turneffe.

W Belize panuje wilgotny klimat równikowy z krótką porą suchą od lutego do kwietnia. Roczne sumy opadów dochodzą do 2000 mm, a średnie temperatury miesięczne wahają się od 23°C w grudniu do 28°C w czerwcu. Wybrzeża Belize są często nawiedzane przez huragany. Jeden z nich zniszczył w 1961 dawną stolicę kraju Belize City, stąd też podjęto decyzję o budowie nowej stolicy Belmopan.

Blisko połowę powierzchni kraju zajmują wilgotne lasy równikowe. Jedynie w nieco mniej wilgotnych miejscach zastępują je suche lasy podzwrotnikowe i sawanny. Natomiast wybrzeża porastają namorzyny.

[edytuj] Historia

Xunantunich, Belize

Początkowo (1500 p.n.e.-900 n.e.) teren Belize obejmowała cywilizacja Majów.

Belize, wcześniej znane jako Honduras Brytyjski, było jedyną brytyjską kolonią w kontynentalnej części Ameryki Środkowej. Nie dotarło tu osadnictwo hiszpańskie, a pierwszymi osadnikami byli brytyjscy drwale, którzy przybyli tu w pierwszej połowie XVII w. W 1862 Honduras Brytyjski został oficjalnie ogłoszony brytyjską kolonią. Swoje roszczenia do tego terytorium wysunęła wówczas Gwatemala, uznając go za integralną część swojego terytorium.

Altun Ha, stanowisko archeologiczne w Belize.

W latach 60. rozpoczął się proces zmierzający do przyznania niepodległości ostatniej kolonii w tej części Ameryki Środkowej. Nowa konstytucja z 1964 nadawała Hondurasowi Brytyjskiemu wewnętrzną autonomię. W 1973 zmieniono nazwę na obowiązującą do dziś. Na podstawie dwóch rezolucji ONZ z 1975 i 1980 Belize uzyskało niepodległość od Wielkiej Brytanii w 1981. Belize weszło w skład brytyjskiej Wspólnoty Narodów i zachowało na swoim terytorium brytyjskie bazy wojskowe. Władze niepodległego Belize odrzuciły też propozycje przyłączenia się do Gwatemali.

W styczniu 2005 doszło w stolicy Belize do zamieszek z powodu ogłoszenia wzrostu podatków.

[edytuj] Ustrój polityczny

Belize, podobnie jak wiele innych państw członków Wspólnoty Narodów, jest monarchią konstytucyjną, a głową państwa jest brytyjska królowa Elżbieta II. Belize posiada dwuizbowy parlament.

[edytuj] Podział administracyjny

Belize podzielone jest na 6 dystryktów (district (s)):

[edytuj] Społeczeństwo

Główną grupą etniczną w Belize są Murzyni, Mulaci i Metysi, którzy stanowią blisko 3/4 ludności. Mniejszy udział mają Indianie (10%), potomkowie Majów oraz tzw. Garifuna (8%), czyli potomkowie Murzynów i Indian. Reszta społeczeństwa Belize to biała ludność pochodzenia europejskiego i północnoamerykańskiego oraz ludność wschodnioazjatycka.

Językiem urzędowym Belize jest angielski, choć wielu mieszkańców posługuje się językiem kreolskim. Indiańscy mieszkańcy Belize posługują się ciągle językami Majów. Przy granicy z Gwatemalą często można usłyszeć język hiszpański.

Wyznawcy katolicyzmu stanowią ciągle większość ludności (62%), ale protestanci stanowią bardzo duży odsetek (33%) w porównaniu z innymi środkowoamerykańskimi państwami. Znaleźć tu można także wyznawców bahaizmu i judaizmu.

[edytuj] Gospodarka

Gospodarka Belize opiera się na rolnictwie i leśnictwie. Na eksport uprawia się trzcinę cukrową, rośliny cytrusowe i banany. Ponadto na rynek wewnętrzny uprawia się kukurydzę, ryż, fasolę i bataty. Lasy Belize dostarczają wiele cenionych gatunków drewna, m.in. mahoń, cedrzyniec, palisander czy sosnę. Warto podkreślić, że gospodarka leśna Belize prowadzona jest w sposób racjonalny, duży nacisk kładzie na zalesianie. Innym wartościowym produktem leśnym, jest pozyskiwany z drzewa pigwicy właściwej sok chicle, który służy jako surowiec do produkcji gumy do żucia. Na wybrzeżu rozwinięte jest w niewielkim stopniu rybołówstwo morskie, głównie homarów, krewetek i langust.

Przemysł Belize jest stosunkowo słabo rozwinięty, głównie z powodu braku większych ilości bogactw mineralnych. Rozwinął się na niewielką skalę przemysł drzewny i spożywczy (produkcja cukru, przetwórstwo owoców).

W Belize nie ma linii kolejowych, a sieć drogowa jest stosunkowo słabo rozwinięta, poza jedynie północną częścią kraju. Główny port morski i lotniczy kraju znajduje się w starej stolicy kraju Belize City.

**Święta państwowe**
Data	Polska nazwa	Oryginalna nazwa
1 stycznia	Nowy Rok	New Year’s Day
9 marca	Dzień Barona Blissa	Baron Bliss Day
	Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny	Good Friday, Easter Monday
[[ $21$ kwietnia]]	Urodziny Królowej	Queen’s Birthday
1 maja	Święto Pracy	Labour Day
24 maja	Dzień Wspólnoty Narodów	Commonwealth Day
10 września	Święto Św. George'a Caye	St. George’s Caye Day
21 września	Dzień Niepodległości	Independence Day
12 października	Święto Ameryki	Pan American Day
19 listopada	Święto Garifunów	Garifuna Settlement Day
25 grudnia	Boże Narodzenie	Christmas Day
26 grudnia	drugi dzień Bożego Narodzenia	Boxing Day