Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Australia - Wikipedia, wolna encyklopedia

Australia

Z Wikipedii

Commonwealth of Australia
Godło
Flaga Australii Godło Australii
Dewiza:   brak (dawniej Advance Australia)
Położenie Australii
Język urzędowy angielski
Stolica Canberra
Ustrój polityczny monarchia konstytucyjna
Głowa państwa królowa Elżbieta II
W jej imieniu gubernator generalny
Michael Jeffery
Szef rządu premier John Howard
Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe
6. na świecie
7 686 850 km²
1%
Liczba ludności
 • całkowita (2006)
 • gęstość zaludnienia
53. na świecie
20,555,300
3 osób/km²
Niepodległość od Wielkiej Brytanii
1 stycznia 1901
Jednostka monetarna dolar australijski (AUD)
Strefa czasowa UTC od +8 do +11 – zima
UTC +9 do +12 – lato
Hymn państwowy Advance Australia Fair
(Naprzód, piękna Australio)
Kod ISO 3166 AU
Domena internetowa .au
Kod samochodowy AUS
Kod telefoniczny +61

Australia – państwo obejmujące cały kontynent australijski, leżące nad oceanem Indyjskim i Spokojnym. Stanowi szóste pod względem powierzchni państwo świata.

Spis treści

[edytuj] Pochodzenie nazwy

Z łaciny terra australis incognita - "nieznany południowy kraj". Dawni europejscy odkrywcy widząc, że masa lądowa Australii przekracza ich wyobrażenia, nadali taką opisową nazwę. Odkrywcy holenderscy nazywali kontynent Australisch lub "Hollandia Nova".

[edytuj] Ustrój polityczny

Australia jest członkiem brytyjskiej Wspólnoty Narodów, zachowującym w aktach prawnych nazwę dominium. Ustrojem politycznym jest formalnie monarchia konstytucyjna. Konstytucja z 1900 (z późniejszymi zmianami); głową państwa jest Królowa Australii (obecnie Elżbieta II Windsor) reprezentowana przez gubernatora generalnego. Tytuł Królowej Australii został nadany panującemu monarsze brytyjskiemu w 1971 przez australijski parlament.

Głową państwa jest gubernator generalny Australii Michael Jeffery reprezentujący królową Australii Elżbietę II. Premierem Australii jest John Howard. Władzę ustawodawczą sprawuje 2-izbowy parlament, wyłaniany w wyborach powszechnych: Senat o kadencji 6-letniej, liczący 76 senatorów: po 12 przedstawicieli każdego stanu i po 2 przedstawicieli Terytorium Północnego i Australijskiego Terytorium Stołecznego (co 3 lata połowa składu jest odnawiana) oraz Izba Reprezentantów o kadencji 3-letniej, licząca 148 deputowanych, wybieranych proporcjonalnie do liczby ludności; system wyborczy do Senatu jest mieszany.

Australia – budynek parlamentu
Powiększ
Australia – budynek parlamentu
Widok z punktu widokowego MacMillans w Benambrze (Australia).

Władzę wykonawczą sprawuje rząd formalnie pod przewodnictwem gubernatora generalnego, a faktycznie z premierem na czele, powołany przez gubernatora generalnego w imieniu królowej i odpowiedzialny przed Izbą Reprezentantów; do wyłącznej kompetencji władz federalnych należą sprawy: obrony, polityki zagranicznej, handlu zagranicznego i imigracji.

Prawa wyborcze (ograniczone cenzusami osiadłości) przysługują obywatelom, którzy ukończyli 18 lat. Wybory w Australii są obowiązkowe dla wszystkich obywateli, kara za nieoddanie głosu wynosi $50. Według przepisów wyborczych obywatel zobowiązany jest oddać ważny głos.

Wymiar sprawiedliwości sprawują: Federalny Sąd Najwyższy, Sąd Federalny (sprawy gosp. i bankructwa), Australijski Sąd Rodzinny oraz stanowe sądy najwyższe i sądy jednostek terytorialnych.

Każdy stan ma własną konstytucję, 2-izbowy organ ustawodawczy (z wyjątkiem Queenslandu, gdzie istnieje parlament 1-izbowy) i rząd stanowy; na czele stanów stoją gubernatorzy mianowani przez monarchę bryt. na wniosek rządu Australii; stany dzielą się na hrabstwa, okręgi i miasta (z organami samorządowymi radami municypalnymi).

[edytuj] Historia

Zobacz więcej: Historia Australii

Australia została odkryta przez Portugalczyków, którzy w tym czasie zakładali swe bazy handlowe w Indiach, Azji Płd.-Wsch. i w Chinach. Australia ich jednak nie zainteresowała, gdyż wydawała się niezamieszkała i nieprzyjazna dla Europejczyków pod względem przyrodniczym i klimatycznym. Podobnie Holendrzy, którzy penetrowali w XVII wieku zachodnie i północne wybrzeża kontynentu, zadowolili się jedynie nazwaniem go Nową Holandią. Badania donoszą ,że Australia była już zasiedlona 60 tyś. lat temu przez ludzi przybyłych z Azji. Byli to Aborygeni. W 1787 r. na teren owego kontynentu przybył biały człowiek- statki z więźniami z Anglii, Szkocji, Walii. Większość więźniów po odbyciu kary osiedliła się na Australijskich ziemiach

[edytuj] Geografia

Zobacz więcej: Geografia Australii

Australia to szósty pod względem wielkości kraj świata położony na kontynencie australijskim będącym najmniejszym spośród wszystkich kontynentów. Najgęściej zaludnione jest wschodnie i południowo-wschodnie wybrzeże. Australia leży na półkuli południowej i wschodniej. Jest to jeden z najbardziej błaskich kontynentów ze średnią wysokością 330 m. Na terenie środkowej Australii znajduje się Wielka Pustynia Piaszczysta.

[edytuj] Demografia

Ludność kraju: 20,3 mln. (w marcu 2005)

Wykres Demograficzny Australii
Powiększ
Wykres Demograficzny Australii

Do największych miast Australii należą:

Miasto Ludność Stan
Sydney
Powiększ
Sydney
Melbourne
Powiększ
Melbourne
Perth
Powiększ
Perth
|
1 Sydney 4 198 500 Nowa Południowa Walia
2 Melbourne 3 600 000 Wiktoria
3 Perth 1 931 000 Australia Zachodnia
4 Brisbane 1 775 000 Queensland
5 Adelaide 1 124 000 Australia Południowa
6 Newcastle 505 000 Nowa Południowa Walia
7 Gold Coast 482 500 Queensland
8 Wollongong 274 000 Nowa Południowa Walia
9 Canberra 323 000 Australijskie Terytorium Stołeczne
10 Hobart 202 000 Tasmania
11 Blacktown 200 000 Nowa Południowa Walia
12 Townsville 155 000 Queensland
13 Cairns 130 000 Queensland
14 Darwin 109 500 Terytorium Północne
15 Launceston 98 000 Tasmania
16 Ballarat 87 000 Wiktoria
17 Mackay 78 000 Queensland
18 Kalgoorlie 35 000 Australia Zachodnia
19 Alice Springs 28 000 Terytorium Północne
(2006)
Liczba ludności 20,264,082
Ludność według wieku
0 - 14 lat 19,6 %
15 - 64 lat 67,3 %
ponad 64 lata 13,1 %
Wiek (mediana)
W całej populacji 36,9 lat
Mężczyzn 36 lat
Kobiet 37,7 lat
Przyrost naturalny 0,85 %
Współczynnik urodzeń 12,14 urodzin/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów 7,51 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik migracji 3,85 migrantów/1000 mieszkańców
Ludność według płci
przy narodzeniu 1,05 mężczyzn/kobiet
poniżej 15 lat 1,05 mężczyzn/kobiet
15 - 64 lat 1,02 mężczyzn/kobiet
powyżej 64 lat 0,79 mężczyzn/kobiet
Umieralność noworodków
W całej populacji 4,63 śmiertelnych/1000 żywych
płci męskiej 5,02 śmiertelnych/1000 żywych
płci żeńskiej 4,22 śmiertelnych/1000 żywych
Oczekiwana długość życia
W całej populacji 80,5 lat
Mężczyzn 77,64 lat
Kobiet 83,52 lat
Rozrodczość 1,76 urodzin/kobietę


Australia – zdjęcie z kosmosu
Powiększ
Australia – zdjęcie z kosmosu

[edytuj] Gospodarka

Zobacz więcej: Gospodarka Australii

Australia należy do krajów rozwiniętych, gospodarkę Australii cechuje daleko posunięta koncentracja produkcji oraz centralizacja kapitału. Największe organizacje produkcyjno-usługowe to: Broken Hill Proprietary (BHP), Colonial Sugar Refining, Imperial Chemical Industries, Telstra.

[edytuj] Kultura

Zobacz więcej: Kultura Australii

Pierwsze amatorskie przedstawienia teatralne odbywały się w teatrach więziennych. Pierwszy teatr w kraju powstał w Sydney (1830) i nazywał się Theatre Royal. Obecnie w miastach jest bardzo dużo teatrów.

[edytuj] Media

Pierwszą australijską gazetą była "Sydney Gazette and the News Souht Wales Advertiser" (wydawany w latach 1803-1842). Główne dzienniki i czasopisma są w rękach korporacji prasowych takich jak: "Sydney News Ltd." i "The Herald Sun". W Australii ukazueą się 3000 gazet. Największe dzienniki to: "The Herald Sun" (założony w 1840, nakład 558,8 tys. egzemplarzy) i "The Daily Telegraph" (założony w 1879, nakład 442 tys. egzemplarzy). Wśród czasopism kobiecych prowadzi "Australian Women's Weekly" (założony w 1933, nakład 1 230 000 egzemplarzy). Agencje prasowe: "Australian Agency Press" (AAP, założona w 1935 w Melbourne, obecna centrala w Sydney) i "Australian United Press Ltd." (AUP).

Radio Australijskie rozpoczęło nadawanie 13 listopada 1923 r. a telewizja 1 listopada 1956 r. Działa telewizja i radio państwowe oraz stacje komercyjne, etniczne i środowiskowe. Media publiczne nadzoruje Australian Broadcasting Corporation (ABC), jest finansowana przez państwo (abonament zniesiono w 1974r.). Istnieje jedna państwowa stacja telewizyjna i 4 stacje radiowe. W Australii nadaje około 50 komercyjnych stacji telewizyjnych i około 140 radiowych.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

Commons

THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu