Ziekenhuis
Ziekenhuis is de algemene term voor een instelling waar zieken verzorgd worden en waar professionele gezondheidszorg verleend wordt. Dit gebeurt door artsen, medische specialisten en verpleegkundigen. Een verwante benaming is kliniek, veelal gespecialiseerde ziekenhuizen, bijvoorbeeld abortuskliniek of hartkliniek, maar in Vlaanderen ook gebruikt als benaming voor een algemeen ziekenhuis. Vroeger gebruikte men ook wel gasthuis. Een hospitaal is een militair ziekenhuis, niet te gebruiken voor een algemeen ziekenhuis.
In Nederland moet een ziekenhuis voldoen aan de regelgeving van en gefinancierd worden vanuit de Ziekenfondswet, Wet Ziekenhuisvoorzieningen en de Wet Tarieven Gezondheidszorg. In België wordt deze materie beheerd door het RIZIV.
Inhoud |
[bewerk] Afdelingen
Een ziekenhuis bestaat uit verschillende afdelingen. Deze kunnen in één gebouw gehuisvest zijn, maar bij sommige ziekenhuizen zijn door fusies of door praktische noodzaak de afdelingen verspreid over meerdere gebouwen.
- De poliklinieken voor het behandelen van patiënten binnen het spreekuur van de arts. Elk specialisme heeft zijn eigen poli.
- Klinische afdelingen voor het opnemen van patiënten als een patiënt voor observatie of behandeling moet liggen. Als een patiënt meerdere dagen moet blijven, is hij "klinisch" opgenomen. Is het een behandeling waarbij de patiënt wel moet liggen, maar geen nacht overblijft, dan betreft het een dagbehandeling of daghospitalisatie.
- Een spoedeisende hulp afdeling (EHBO of SEH). Dit is formeel een van de poliklinieken. Op deze afdeling worden spoedpatiënten geholpen met bijvoorbeeld verwondingen en breuken. Vanuit de spoedeisende hulp worden patiënten soms direct klinisch opgenomen als dit nodig blijkt. De ambulancedienst, die meestal geen onderdeel van het ziekenhuis is, brengt patiënten op de spoedeisende hulp binnen als zij de patiënten niet zelf kunnen helpen. Een enkel ziekenhuis heeft als een speciale ambulancedienst een traumahelikopter.
- Operatiekamers
- Intensive care en hartbewakingsafdelingen. Dit zijn klinische afdelingen voor "intensieve zorg", voor als de gezondheidssituatie van de patiënt risico loopt.
- Diverse ondersteunende afdelingen, zoals het opnamebureau en de afsprakenbalie, de technische dienst, (nood)stroomvoorziening, ict, wasserij, keuken en financiële administratie.
[bewerk] Historie
Vroeger was het hospitaal een onderdeel van religieuze gemeenschap zoals een klooster. Deze oorspong is nog altijd terug te vinden in het aanspreken van verplegend personeel als 'zuster' of 'broeder' en in de naam van sommige ziekenhuizen: "Wilhelmina Gasthuis" en "St. Jans Gasthuis".
Later werden ziekenhuizen een onderdeel van universiteiten waar geneeskunde onderwezen werd. Dit zijn de zogeheten "academische ziekenhuizen".
Veel lokale ziekenhuizen zijn in de twintigste eeuw ontstaan uit de behoefte vanuit de streek om een ziekenhuis te hebben. Dit zijn vaak stichtingen, die nog steeds voor een klein deel gefinancierd worden uit giften.
[bewerk] Organisatie
De organisatiestructuur van een ziekenhuis wordt voor een groot deel bepaald door de wijze van financiering van het ziekenhuis en de medisch specialist.
De medisch specialisten kunnen in loondienst van een ziekenhuis zijn, maar zijn vaak zelfstandig. Een groep zelfstandige specialisten in een ziekenhuis is per specialisme verenigd in een maatschap.
Als de specialisten in een ziekenhuis zelfstandig zijn, is de dokter in principe niet afhankelijk van het ziekenhuis voor zijn inkomsten. Dit zorgt ervoor dat het ziekenhuis weinig grip heeft op de specialist. Dit is per ziekenhuis verschillend en afhankelijk van hoe het het management opereert.
[bewerk] Heden
In de strijd van de overheid om de kosten van de gezondheidszorg te beheersen, moeten ziekenhuizen winstgevend worden. Ziekenhuizen moeten hun bestaansrecht bewijzen. Diensten worden aangeboden tegen een afgesproken vergoeding, en productiecijfers dienen gehaald te worden. Het ziekenhuis wordt als een bedrijf gerund door managers. Tegenstrijdig is dat de zorgplicht voor een ziekenhuis blijft, terwijl zaken als financiering, verzekeringen, wachtlijsten en politiek een belangrijke rol spelen. Een belangrijke stap naar "marktwerking in de zorg" is de invoering van de DBC-systematiek.
De trend om ziekenhuizen te commercialiseren is niet zonder risico. Epidemiologisch onderzoek van de Canadese overheid naar het sterftecijfer waarbij commerciële ziekenhuizen en niet commerciële ziekenhuizen vergeleken worden heeft aangetoond dat het sterftecijfer hoger is in commerciële ziekenhuizen.
[bewerk] Specialisatie
Sommige algemene ziekenhuizen zijn gespecialiseerd. Deze specialisatie is nuttig omdat daardoor de nodige kennis en investeringen op één plaats gebundeld zijn waarvoor een kritische massa nodig is.
