Intensive care
Intensive care (in het Nederlands: intensieve zorg; ook afgekort tot: IC) is een onderdeel van de geneeskunde dat is gespecialiseerd in de behandeling van patienten met levensbedreigende aandoeningen. Bij deze kritiek zieke patiënten zijn de zogenoemde vitale functies, die lichaamsfuncties dus die nodig zijn om in leven te blijven, bedreigd. In het algemeen zijn dat functies als de werking van het hart en de bloedsomloop en de longen maar soms ook die van nieren, lever en andere organen.
Inhoud |
[bewerk] Geneeskundigen en verpleegkundigen
Intensive-caregeneeskunde vindt plaats op een intensive-careafdeling (IC) (ook wel ICU = intensive care unit of IZA = intensieve zorg afdeling genoemd) waar speciaal opgeleide medische specialisten (intensivisten) en verpleegkundigen (intensive care verpleegkundigen) werkzaam zijn. Verpleegkundigen en artsen werken op een intensive care intensief samen om de zeer complexe zorg die daar nodig is zo optimaal mogelijk te kunnen uitvoeren. Daarvoor hebben ze de beschikking over een uitgebreid arsenaal aan geneesmiddelen, voedingsstoffen, geavanceerde apparatuur en andere hulpmiddelen. Het goed inzetten van deze middelen is vaak levensreddend maar vereist ook grote kennis en betrokkenheid van de leden van het behandelteam.
[bewerk] Orgaanapparatuur
Op een intensive-careafdeling is speciale bewakings- en behandelapparatuur aanwezig. Met behulp van deze behandelapparatuur kunnen de functies van organen en orgaansystemen worden ondersteund of vervangen. De functie van de longen kan worden ondersteund met behulp van een beademingsapparaat. De functie van het hart en circulatie kan worden verbeterd met specifieke geneesmiddelen (vaso-actieve medicatie) en weer andere apparatuur, zoals de intra-aortale ballonpomp (IABP). Het gebruik van nog geavanceerdere apparatuur zoals het linker ventriculair hulpmiddel, rechter ventriculair hulpmiddel of zelfs een kunsthart is ook mogelijk maar komt niet heel vaak voor. Bij falen van de nieren wordt op een intensive-care afdeling nierfunctie vervangende therapie (in verschillende vormen) toegepast. Ook hiervoor is speciale apparatuur noodzakelijk.
[bewerk] Bewakingsapparatuur ofwel monitoring
Op de Intensive Care, die ook wel bewakingsafdeling wordt genoemd worden patiënten extra bewaakt. Hiervoor is speciale apparatuur ofwel monitoring beschikbaar. Standaard wordt een ECG (Electrocardiogram) en een zuurstofgehalte (zuurstofaturatie ofwel verzadiging)bewaakt. Daarnaast wordt de bloeddruk bewaakt die met een bloeddrukband (manchet) of met een slangetje die in de slagader kan meten. Dit laatste heet een arterielijn die meestal in de pols maar ook wel in de lies of in de elleboog wordt ingebracht. Daarnaast wordt regelmatig de druk in een grote vene gemeten (centraal veneuze druk) en soms zelfs de druk in de longslagader (arteria pulmonalis). Dit gaat met behulp van een centrale lijn (een holle katheter)in een groot bloedvat in de hals, onder het sleutelbeen of in de lies, waardoorheen een slangetje wordt ingebracht. Een speciale slang is de pulmonaliskatheter ofwel de Swan Ganz katheter die via een centrale lijn tot in de longslagader wordt ingevoerd. Verder wordt oa de temperatuur en de urineproduktie standaard gemeten. Ook de beademingsapparatuur bevat uitgebreide meetmogelijkheden (drukken, volumina en gasconcentraties zoals zuurstof en koolzuur).
[bewerk] Kinderafdeling
Naast de volwassen intensive-careafdeling bestaat er ook een afdeling voor kinderen (PICU = pediatrische ICU). In Nederland bevinden die zich in de academische ziekenhuizen. Ook de neonatologische intensive care (NICU), die er speciaal is voor te vroeg geboren kinderen, kan een intensive-care afdeling worden genoemd. Ook deze afdelingen beschikken over speciaal getrainde medici (kinder-intensivisten of neonatologen) en verpleegkundigen.
[bewerk] Patiëntcategorieën
Voorbeelden van patiëntencategorieën die op een intensive-careafdeling worden behandeld zijn patiënten na grote operaties (onder andere hartoperaties of grote buikoperaties), patiënten na ernstige ongevallen, patiënten met een ernstige longontsteking of bloedvergiftiging (sepsis), patiënten met een tijdelijke ernstige vermindering van de functie van het hart en patiënten die getroffen zijn door een ernstige neurologische ziekte (bijvoorbeeld coma na een reanimatie of een verlamming). In tegenstelling tot hetgeen algemeen wordt gedacht, heeft de leeftijd van de patiënt noch de duur van de IC-behandeling een sterke correlatie met de uitkomst.
