Verpleegkundige

Een verpleegkundige is letterlijk iemand die verstand heeft van verpleging. Hij of zij houdt zich bezig met het geven van verpleegkundige zorg. Hieronder valt basiszorg, zoals onder andere wassen, aankleden, verschonen, wondzorg, observatie en rapportage. Verpleegtechnische handelingen zijn bijvoorbeeld het inbrengen van een sonde of een katheter. Verpleegkundigen werken in ziekenhuizen, de psychiatrie, revalidatiecentra, de gehandicaptenzorg, verpleeg- en verzorgingshuizen, privéklinieken en in de thuiszorg. Daarnaast houden verpleegkundigen zich bezig met het uitvoeren van handelingen in opdracht van of onder toezicht van een arts. Zij mogen zelf geen medische diagnoses stellen, maar mogen vaak wel medische taken uitvoeren (vaak volgens vastgestelde protocollen). Wel stelt een verpleegkundige een verpleegkundige diagnose. Dat is een diagnose die betrekking heeft op de gezondheidsproblemen van de patiënt, en hoe die daar mee omgaat. Een belangrijk deel van het werk van verpleegkundigen bestaat ook uit het geven van informatie over gezondheid, ziekte en behandeling, en het begeleiden van mensen in het omgaan hiermee.

[bewerk] Opleiding

De opleidingen in Nederland en Vlaanderen lijken op elkaar. In beide landen is er sprake van twee niveaus verpleegkundigen. Het hoogste niveau wordt in Nederland niveau 5 (HBO) genoemd, in Vlaanderen gegradueerde verpleegkundige of soms nog de oude benaming A1-verpleegkundige. Deze opleidingen, die worden gevolgd aan een hogeschool, hebben het internationale Bachelor-niveau (leidende tot de internationaal gebruikelijke graad Bachelor of Nursing, herkenbaar met afkorting BN). Deze verpleegkundigen worden opgeleid om breed inzetbaar in de zorg te zijn. Meestal vervullen zij coördinerende taken. Binnen (of na) deze opleidingen zijn differentiaties mogelijk: intensieve zorg, psychiatrische verpleegkunde, geriatrische verpleging,.... Ook is specialisatie mogelijk, bijvoorbeeld door het volgen van een specialistische opleiding: hartbewaking, spoedeisende hulp, ambulance verpleegkundige, kinderverpleegkundige,...

Het tweede niveau verpleegkundigen wordt in Nederland als niveau 4 (MBO+) gezien; in Vlaanderen is het een studierichting in de vierde graad van het beroepssecundair onderwijs, vroeger A2-verpleegkundige genoemd. Deze verpleegkundigen hebben over het algemeen een meer praktische opleiding gehad. Zij zijn meestal gespecialiseerd in één bepaalde richting van de zorg.
Ook in de artsenopleiding zit een verpleegstage (meestal in het derde jaar).

Naast de niveau 4 en 5 opleiding is er de mogelijkheid voor verpleegkundigen om zich te specialiseren; de verpleegkundig specialist. Deze is tot voor kort erkend door minister Hoogevorst in het BIG-register artikel 14. De vraag is nog wie (welke opleiding) zich verpleegkundig specialist mag gaan noemen.

Ten slotte heb je nog de verplegenswetenschapper, een academicus die vanuit een verpleegkundige wetenschappelijke invalshoek onderzoek kan doen en beleidsfuncties kan uitvoeren. Zo o.m. de opleiding Master in de verpleegkunde aan de Katholieke Universiteit van Leuven.

[bewerk] Scholen

Scholen met de opleiding verpleegkund(ig)e in Nederland:

Haagse Hogeschool
Hogeschool Rotterdam
Hogeschool Utrecht
Hogeschool Avans Breda
Hogeschool Arnhem Nijmegen, HAN
Saxion Hogeschool, Deventer en Enschede
Hogeschool Leiden
Hogeschool Fontys Tilburg
Hogeschool Fontys Eindhoven
Gereformeerde Hogeschool, Zwolle

Scholen met de opleiding verpleegkund(ig)e in België:

Artevelde (Gent)
Ehsal (Brussel)
Erasmushogeschool (Brussel)
Hogeschool Antwerpen
HBOV West-Vl
HIVSET (Turnhout)
Hogent (Gent)
Ic Dien (Roeselare)
Karel de GroteHogesch.Antw
KATHO (Kortrijk)
KH Kempen (Geel)
KHLeuven
KHMechelen
KHBO (Brugge)
KHLimburg
PHLimburg
Sint-Aloysius (Lier)
Sint-Lieven (Aalst)
Sint-Lieven (St-Niklaas)
Sint-Franciscus (Leuven)
Vesalius Oostende

[bewerk] Verpleegtechnische handelingen

Sonde voeding toedienen, verzorgen maagsonde, verzorgen stoma, verzorgen blaaskatheter, verzorgen suprapubische katheter, medicijnen uitzetten/registreren/toedienen, injecteren (IM, IC, SC, IV), perifeer infuus inbrengen, lavementen toedienen, oplossingen en verdunningen maken, tracheacanule verzorgen, tracheastoma verzorgen, uitzuigen ('aspireren') van de keel, de mondholte en de onderste luchtwegen, zuurstof toedienen, aerosol toedienen, bloed en bloedproducten toedienen, wonden verzorgen, hechtingen verwijderen, tampons verwijderen, wonddrains verwijderen, lichaamstemperatuur regelen, parenteraal vloeistoffen toedienen, katheteriseren van de blaas, maagsonde inbrengen, een ECG afnemen en interpreteren, observatie van personen met continue monitoring, toezicht houden op spuitpompen, orgaanspoelingen uitvoeren, venapunktie, hielprik, monsters verzamelen, reanimeren

De handelingen die alleen voorbehouden zijn aan verpleegkundigen ( en artsen, verloskundigen en tandartsen) zijn beschreven in het BIG Register

[bewerk] Recht

In Nederland is 'verpleegkundige' een bij wet beschermde beroepstitel en mag als zodanig alleen worden gebruikt door mensen die een erkende opleiding hebben genoten. Verpleegkundigen zijn geregistreerd in het BIG-register. Zij vallen onder het tuchtrecht en kunnen ter verantwoording worden geroepen voor het tuchtcollege.