Winschoten

Gemeente Winschoten


(Wapen van Winschoten)		(Vlag van Winschoten)

Provincie

Groningen

Hoofdplaats

Winschoten

Oppervlakte
- Land
- Water

22,24 km²
21,66 km²
0,58 km²

Inwoners
Bevolkingsdichtheid

18.471 (1 augustus 2006)
853 inw./km²

Geografische ligging

53°8' NB 7°2' OL

Geografische ligging

{{{coordinaten}}}

Belangrijke verkeersaders

A7; spoorlijn Groningen-Nieuweschans

Station(s)

{{{station}}}

Netnummer

0597

Postcodes

9670-9676

Officiële website

www.winschoten.nl

Politiek

Burgemeester (lijst)

Janny Vlietstra (PvdA)

Bestuur

{{{bestuur}}}

Zetels
{{{partijen}}}

{{{zetels}}}

Winschoten ( uitspraak (info·uitleg)) (Gronings: Winschoot) is een stad en gemeente in de provincie Groningen in Nederland. De gemeente heeft per 1 juli 2006 18.472 inwoners (bron: CBS) en beslaat een oppervlakte van 22,24 km² (waarvan 0,37 km² water).

De stad heeft als bijnaam de Molenstad. De stad wordt ook wel Sodom genoemd, de inwoners dientengevolge Sodommers, maar ook wel gekscherend Tellerlikkers. De bijnaam Sodom is overgenomen uit de joodse gemeenschap die voor de Tweede Wereldoorlog in Winschoten woonde en die vond dat de overige bevolking er losse zeden met seks en gokken op nahield. In Genesis 13 vers 13 staat ‘en mannen van sodom waren zeer slecht en zondig tegenover de Heer’ waarbij het Hebreeuwse woord (w)‘anshey in het Nederlands (en) mannen betekent.

In het wapen van Winschoten staat de H.Vitus afgebeeld. In de Middeleeuwen ressorteerde Winschoten en omgeving onder de abdij van Corvey. In deze abdij worden de relieken van deze Siciliaanse heilige bewaard. Samen met Modestus en Crecentia werd hij om zijn christelijk geloof vermoord (in de 4e eeuw na Chr.) Veel herinnert nog aan deze heilige, o.a. de St. Vitusstraat, de buurtschap 'Sint Vitusholt', Scouting St. Vitus, R.K.Basisschool St. Vitus en de R.K.Parochiekerk van de H.Vitus.

Naast Winschoten bevinden zich in Blauwhuis, Hilversum, Huizen, Blaricum, Naarden, Well en Naarden R.K. kerken toegewijd aan de H.Vitus (en Gezellen).

Winschoten heeft het grootste rosarium van Nederland.

Winschoter Voetbal Vereniging (WVV) heeft mede door opleiding van trainer Engel Wubs landelijke bekendheid gekregen, omdat enkele oud-spelers in het Nederlands voetbal elftal triomfen vierden.

[bewerk] Geschiedenis

[bewerk] Middeleeuwen

Winschoten behoort samen met Wedde, Ulsda, Onstwedde, Vlagtwedde en Bunde tot de oudste plaatsen in de omgeving. Alle genoemde plaatsen hebben de suffix -wida in hun oudst bekende benamingen, hetgeen hun ouderdom bepaalt in vergelijking tot de jongere plaatsen met suffices als -wolde en loo. Winschoten maakte samen met onder meer Westerlee en Heiligerlee, Ulsda, Blijham en Bellingwolde deel uit van het middeleeuwse landschap Reiderland. Ook maakte het deel uit van het bisdom Osnabrück. Winschoten vormde met de genoemde kerspelen het gericht van Winschoten, dat ook bekend staat als de voogdij van Winschoten. Het bestuur van dit Reiderlandse gebied stond onder toezicht van de abdij van Corvey. Vanwege de grote afstand tussen Corvey en het gebied van het gericht was het bestuur overgedragen aan de familie Addinga. In 1474 wist deze familie te bewijzen dat ze dit bestuur al ruim honderd jaar in handen hadden. Vanwege dit feit hadden de Addinga's een rol van betekenis in Reiderland ondanks dat ze hun stamslot later in het Westerwoldse Wedde hadden. Het landschap Westerwolde viel desondanks ook onder het bisdom Osnabrück en voor het grootste deel onder abdij van Corvey. In de periode van strijd tussen de Schieringers en Vetkopers wist de stad Groningen behalve het Oldambt in 1435 ook het Reiderlandse Winschoten aan zich te binden. De Addinga's werden verjaagd en ten zuiden van Winschoten werd de Pekelborg gebouwd. In 1474 probeerden de Addinga's nog het bestuur over het gericht van Winschoten terug te krijgen, maar dit mocht niet baten. De Groningse bezetting werd gelegitimeerd en er werd nadien zelfs beweerd dat het gebied altijd al deel had uitgemaakt van het Oldambt, hetgeen historisch onjuist is. Aan het begin van de zestiende eeuw is er wederom een onroerige tijd, waarbij Karel van Gelre in 1530 heer van Groningen werd, om in 1536 afgelost te worden door Karel V.

[bewerk] Nieuwe tijd

Winschoten maakte na de slag bij Heiligerlee (1568) tot aan 1580 weinig bijzonderheden mee. In 1580 ging de stadhouder van Groningen, Rennenberg, over tot de Spaanse zijde en tot aan 1594 vonden herhaaldelijk schermutselingen plaats in en rondom Winschoten. In 1593 werd de plaats door graaf Willem Lodewijk van Nassau op de Spanjaarden veroverd, maar werd in hetzelfde jaar heroverd door Spaanse troepen onder graaf Frederik van den Berg. Bij die gelegenheid werd de kerk te Winschoten tegen de Spanjaarden verdedigd door een sergeant Joan Moda. In 1594 viel de gehele provincie in handen van Staatse troepen. In 1624 werd Winschoten nogmaals door Spaanse troepen veroverd en verbrand. Winschoten werd in het rampjaar 1672 door de troepen van Bernhard van Galen, de bisschop van Münster, veroverd zonder tegenstand. Later in dat jaar werd een veldslag geleverd doordat Groningse troepen Winschoten heroverden. De Groningse troepen onder kolonel Jorman wonnen de slag, veroverden de schans in Winschoterzijl en ook de Wedderborg. De Groningers waren nog niet van de Munsterse troepen af: in maart 1674 werden Winschoten en omringende plaatsen nogmaals geplunderd. Economisch stelde Winschoten in de zeventiende eeuw nog niet zoveel voor. Met het doortrekken van het Schuitendiep (Winschoterdiep) in 1653 werd Winschoten al enigszins ontsloten. De Rensel werd gekanaliseerd en er werden betere wegen aangelegd. Pas in de achttiende eeuw begon de bloei en welvaart wat toe te nemen, om een voorlopig hoogtepunt te bereiken in de negentiende eeuw.

[bewerk] Moderne tijd

Winschoten werd in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw een echte handelsstad, mede door de aanwezigheid van vele Joden. Ook speelde de aanleg van een spoorweg naar Groningen in 1867 een grote rol. De geschiedenis van Winschoten kent een zeer zwarte bladzijde door het afvoeren van de Joden in de Tweede Wereldoorlog, die nagenoeg alle werden vermoord in concentratiekampen. Winschoten werd in 1945 bevrijd door Canadese en Poolse troepen.

[bewerk] Openbaar Vervoer

Winschoten ligt aan de spoorlijn Groningen-Winschoten-Nieuweschans-Leer. Daarnaast kent de stad de volgende busverbindingen:

lijn 10 met Pekela-Veendam-Assen
lijn 11 met Assen
lijn 12 met Bellingwolde
lijn 13 met Veendam
lijn 14 met Vlagtwedde(-Stadskanaal)
lijn 17 met Finsterwolde-Scheemda
lijn 75 met Pekela-Stadskanaal
lijn 119 met Scheemda-Delfzijl (sneldienst)
lijn 179 met Scheemda-Groningen

[bewerk] Zetelverdeling gemeenteraad

PvdA 9 zetels
GroenLinks 3 zetels
VVD 2 zetels
CDA 2 zetels
ChristenUnie 1 zetel

[bewerk] Geboren in Winschoten

Dirk Stikker (5 februari 1897), minister en secretaris-generaal van de NAVO († 1979)
Jaap Meijer (schrijver) (18 november 1912 - 9 juli 1993), publiceerde onder pseudoniem: Saul van Messel, historicus en dichter, vader van Ischa Meijer
Max Dendermonde (17 juni 1919), schrijver († 2004)
Klaas Nuninga, (7 november 1940), voetballer en official
Koos van Dijk (1945), bekend manager van onder andere Herman Brood
Arie Haan, (16 november 1948), voetballer en trainer
Gijs Wanders (13 april 1950), journalist en schrijver
Kim Pieters (5 oktober 1979), actrice
Marcel Seip (5 april 1982), voetballer
Bas Jan Ader (1942 - 1975), kunstenaar
Johan van Zweden (1896 - 1975), beeldhouwer en kunstenaar

[bewerk] Bekende Winschoter sporters

Klaas Nuninga, voetballer
Jan Mulder, voetballer en columnist
Arie Haan, voetballer en voetbaltrainer

[bewerk] Gebouwen

Kerk uit einde van 13e eeuw (Marktpleinkerk)
Kerk uit begin van 20e eeuw (Vennekerk)
Toren uit 15e eeuw (d'Oale Witte)
Joodse Synagoge uit 1854.
molen Edens
molen Berg
molen Dijkstra
stoomgemaal
theekoepel op landgoed De Oude Werf
cultureel centrum De Klinker
Katholieke Sint-Vituskerk uit 1880.
Muziekschool Oost-Groningen
Scholengemeenschap Dollard College
Sint-Lucas Ziekenhuis
Postil-Center
Rosarium

[bewerk] Externe links

Coördinaten:
53°8'N, 7°2'O

Provincie Groningen
Appingedam \| Bedum \| Bellingwedde \| Delfzijl \| Eemsmond \| Groningen \| Grootegast \| Haren \| Hoogezand-Sappemeer \| Leek \| Loppersum \| De Marne \| Marum \| Menterwolde \| Pekela \| Reiderland \| Scheemda \| Slochteren \| Stadskanaal \| Ten Boer \| Veendam \| Vlagtwedde \| Winschoten \| Winsum \| Zuidhorn
Nederland \| Provincies \| Gemeenten

Categorieën: Plaats in Groningen | Winschoten