Stonehenge

Coördinaten:
51°10'N, 1°49'W

Stonehenge

Stonehenge is een plaats nabij Amesbury op de Salisbury Plains in het Engelse graafschap Wiltshire. Het is een prehistorische constructie, opgetrokken uit grote stenen (vandaar stone in tegenstelling tot woodhenge) die in een cirkel zijn geplaatst. Het woord henge in Stonehenge is van Germaanse oorsprong en betekent iets als (op)hangen.

De liggende stenen bevatten holtes en de staanders bevatten uitstulpingen (te zien op de afbeelding) die in de holtes passen, waardoor het geheel perfect in elkaar past.

Vermoedelijk werd Stonehenge gebouwd tussen 2500 en 2000 v. Chr.. De greppel rond het stenen monument lijkt iets ouder te zijn, circa 3200-3000 v. Chr..

Onder één van de stenen van Stonehenge is koperoxide gevonden, wat kan betekenen dat daar een koperen voorwerp als een soort van 'bouwoffer' is begraven.

De bedoeling van de bouwers is niet zeker. Sommige onderzoekers denken dat de constructie werd gebruikt door prehistorische astronomen, anderen houden het bij een vorm van heiligdom. Geoffrey van Monmouth schrijft in zijn Historia Regum Brittaniae dat Stonehenge is gebouwd door Merlijn, als grafmonument voor Aurelius Ambrosius.

Mogelijk werd het gebruikt voor astronomische doeleinden, omdat sommige stenen speciale tijdstippen aangeven zoals de opkomst en ondergang van de midzomer- en midwinterzon.

Gelijksoortige megalietconstructies - hoewel niet van dezelfde grootte - zijn te vinden in:

• Engeland:, Avebury, Castlerigg stone circle bij Keswick en vele andere
• Frankrijk: (Carnac)
• Corsica
• Schotland
• Nederland, Drenthe (Hunebed)
• België (Dolmens & Menhirs)

Niet megalitisch, maar even interessant:

• Woodhenge, een houten constructie, vermoedelijk uit de bronstijd.

Stonehenge is ook erg bekend bij wichelroedelopers. De plek zou namelijk een kruising van leylijnen bevatten. Een van deze leylijnen komt precies uit onder de kathedraal in Avebury.

Sinds 1986 staat Stonehenge op de Lijst van monumenten op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

Elk jaar vindt in Steenwijk, Nederland, op de laatste zaterdag van juli het Stonehenge Festival plaats dat echter geen enkele relatie heeft met het Engelse Stonehenge Festival. De organisatoren hebben voor de naam Stonehenge gekozen omdat ze meenden daarmee een verwijzing naar de plaatsnaam Steenwijk te kunnen leggen. Bij Zwolle is een cirkel gevonden, waarin in de bronstijd ooit palen stonden, lijkend op een soort van houten Stonehenge. Maar het doel ervan blijft onbekend.

[bewerk] Kritiek op restauratie

Het huidige Stonehenge is aanzienlijk gerestaureerd en de toestand van het monument komt niet overeen met het Stonehenge zoals dat er in de 18e eeuw uitzag. Bewijzen daarvan zijn te vinden door de vroegste foto's en tekeningen te vergelijken met het huidige bouwwerk. De archeologie stond nog in de kinderschoenen en tijdens de restauratie zijn er volgens latere critici veel fouten gemaakt. Sommigen spreken daarom van een archeologische leugen. Een aantal monolieten zijn in een betonnen voet gegoten, andere monolieten en steenbogen werden opgericht of verplaatst. Hierdoor is het nog moeilijker geworden te zeggen wat de werkelijke bedoeling van de oorspronkelijke bouwers is geweest. Ook wordt door critici beweerd dat de topografie rond het monument doelbewust is veranderd. Deskundigen die kritiek hadden tijdens deze restauraties, werden van het terrein gestuurd. De discussies hierover duren nog steeds voort en zijn ook te vinden op het internet.

Een voorbeeld hoe Stonehenge werd gevonden is de onderstaande tekening van John Constable uit 1835: Stonehenge

[bewerk] Externe links

• Stonehenge homepage
• Stonehenge Festival, Steenwijk, Nederland
• Stonehenge Rebuilt Meer foto's

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Stonehenge op Wikimedia Commons.