United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
De United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) is een organisatie van de Verenigde Naties met als doel het waarborgen van vrede en veiligheid door de samenwerking tussen de verschillende lidstaten op het vlak van onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie. De UNESCO is opgericht op 16 november 1945; het hoofdkantoor staat in Parijs.
De UNESCO stelt onder andere een lijst van het Werelderfgoed (World Heritage) en een register met belangrijke documenten betreffende de Wereldgeschiedenis (Memory of the World) op.
Koïchiro Matsuura uit Japan is sinds 15 november 1999 directeur-generaal van de UNESCO.
De UNESCO werkt met een middellange termijnstrategie, die zes jaar omspant, en met een tweejarenprogramma. De huidige middellangetermijnstrategie loopt van 2002-2007 en is vastgesteld tijdens de 31ste Algemene Conferentie, in najaar 2001. Het huidige tweejarenprogramma omvat 2004 en 2005, en dateert van de 32ste Algemene Conferentie, in najaar 2003.
De drie hoofddoelen die de UNESCO zich stelt in de middellangetermijnstrategie (2002-2007) zijn:
Het ontwikkelen en bevorderen van universele principes en normen, gebaseerd op gemeenschappelijke waarden, teneinde vraagstukken die zich voordoen op het gebied van onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie het hoofd te bieden en om het algemene publieke goed te beschermen en te versterken; Het bevorderen van pluralisme door middel van erkenning en behoud van verscheidenheid onder inachtneming van de rechten van de mens; Het bevorderen van uitrusting voor en deelname aan de opkomende kennissamenleving door gelijke toegangsmogelijkheden, capaciteitsopbouw en het delen van kennis. Alle programma's en overige activiteiten van de UNESCO dienen bij te dragen aan (a) de uitroeiing van armoede, met name extreme armoede, en (b) de bijdrage van ICT aan de ontwikkeling van onderwijs, wetenschap en cultuur en aan de uitbouw van de kennismaatschappij, met name in ontwikkelingslanden.
In het tweejarenprogramma voor 2004 en 2005 is binnen elk van de traditionele sectoren van de UNESCO een prioriteitsgebied aangewezen. Binnen onderwijs is dat basisonderwijs voor iedereen en het creëren van kennissamenlevingen, bij cultuur aandacht voor culturele diversiteit in nationaal en internationaal beleid en bescherming van cultureel en natuurlijk erfgoed en in de sector communicatie en informatie universele toegang tot informatie en vrijheid van meningsuiting. Milieu en duurzame ontwikkeling en capaciteitsopbouw in wetenschap en technologie zijn voorrangsgebieden voor de natuurwetenschappen, terwijl bij de sociale wetenschappen de ethiek van wetenschap en technologie, mensenrechten en filosofie centraal zijn komen te staan.
[bewerk] Geschiedenis
16 november 1945: de vertegenwoordigers van 37 landen komen in Londen bijeen ter ondertekening van de constitutie van de UNESCO, die in werking treedt op 4 november 1946, na ratificatie door 20 ondertekenende landen.
1948: de UNESCO beveelt haar lidstaten aan om gratis basisonderwijs verplicht en universeel te maken.
1952: een intergouvernementele conferentie bijeengeroepen door de UNESCO neemt de Universele Conventie inzake Auteursrecht aan. In de decennia na de Tweede Wereldoorlog beschermde deze Conventie het auteursrecht van de vele staten die toen geen partij waren bij de Conventie van Bern ter Bescherming van Literaire en Kunstwerken (1886).
1956: de Republiek van Zuid-Afrika trekt zich terug uit de UNESCO met als reden dat sommige Unesco-publicaties neerkomen op 'inmenging' in de 'rassenproblemen' van dat land. In 1994 keert men terug onder leiding van Nelson Mandela.
1958: ingebruikname van het UNESCO-hoofdkwartier te Parijs, ontworpen door Marcel Breuer (VS), Pier-Luigi Nervi (Italië) en Bernard Zehrfuss (Frankrijk).
1960: lancering van de Nubiëcampagne in Egypte, ter verplaatsing van de Grote Tempel van Aboe Simbel om te voorkomen dat deze wordt overspoeld door de Nijl na constructie van de Aswandam. Gedurende deze twintigjarige campagne worden 22 monumenten en architecturale complexen verplaatst. Dit is de eerste en grootste van een reeks campagnes, waaronder ook vallen Moenjodaro (Pakistan), Fez (Marokko), Kathmandu (Nepal), Borobudur (Indonesië) en de Acropolis (Griekenland).
1968: de UNESCO organiseert de eerste intergouvernementele conferentie over milieu en ontwikkeling, nu bekend als 'duurzame ontwikkeling'. Die leidde tot het opzetten van het Mens- en Biosfeerprogramma (MAB).
1972: de Werelderfgoedconventie wordt aangenomen. Het Werelderfgoedcomité wordt opgericht in 1976 en de eerste locaties worden in 1978 opgenomen op de Werelderfgoedlijst.
1974: Z.H. Paus Paulus VI kent de Johannes XXIII Vredesprijs toe aan de UNESCO.
1975: de Universiteit van de Verenigde Naties wordt opgericht te Tokio onder auspiciën van de VN en de UNESCO.
1978: de UNESCO neemt de Verklaring inzake Rassen en Rassendiscriminatie aan. Opeenvolgende rapporten van de directeur-generaal over dit onderwerp halen de pseudo-wetenschappelijke basis van racisme overtuigend onderuit.
1980: publicatie van de eerste twee delen van UNESCO's Algemene Geschiedenis van Afrika. Soortgelijke reeksen gaan over andere regio's, zoals Centraal-Azië en de Cariben.
1984: de Verenigde Staten trekken zich terug uit de UNESCO, met als reden onvrede over het management en andere zaken. Het Verenigd Koninkrijk en Singapore volgen in 1985. Het budget van de organisatie daalt aanzienlijk.
1990: de Wereldconferentie over Onderwijs voor Allen in Jomtien, Thailand, besluit tot een wereldwijde beweging ten behoeve van basisonderwijs voor alle kinderen, jongeren en volwassenen. Tien jaar later spreekt het Wereldonderwijsforum te Dakar een engagement uit voor het bereiken van basisonderwijs voor iedereen tegen het jaar 2015.
1992: ontstaan van het Geheugen van de Wereldprogramma om onvervangbare bibliotheek- en archiefcollecties te beschermen. Thans omvat dit ook geluids-, film- en televisie-archieven.
1994: Zuid-Afrika keert onder leiding van Nelson Mandela terug binnen de UNESCO.
1997: het Verenigd Koninkrijk keert terug binnen de UNESCO.
1998: de Universele Verklaring over het Menselijk Genoom en de Mensenrechten, die is ontwikkeld door de UNESCO en aangenomen in 1997, wordt erkend door de VN.
1999: directeur-generaal Koïchiro Matsuura start hervormingen teneinde de staf en de activiteiten van de Organisatie te herstructureren en decentraliseren.
2001: de Algemene Conferentie neemt de Universele Verklaring over Culturele Diversiteit aan.
2003: de Verenigde Staten keren terug binnen de UNESCO en de Algemene Conferentie neemt de Conventie ter bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed aan.
2005: de Algemene Conferentie neemt de Conventie over de Bescherming en Promotie van de Diversiteit van Culturele Expressies aan.
[bewerk] Zie ook
- Biosfeerreservaat
- UNESCO-IHE
- De lijst van internationale organisaties waarvan Nederland lid is.
- Lijst van monumenten op de Werelderfgoedlijst
- Lijst van Meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid
[bewerk] Externe links
| Verenigde Naties: Gespecialiseerde organisaties |  |
|---|---|
| IAEA | ICAO | IFAD | ILO | IMO | ITU | FAO | UNESCO | UNICEF | UNIDO | UPU | Wereldbank | WHO | WIPO | WMO | |
