Oslo (hoofdstad)
 |
|
 |
|
|
|
|
| Land | Noorwegen |
| Provincie | Oslo |
|
|
|
| Oppervlak | 454 km² |
| - land | 426 km² |
| - water | 28 km² |
| Inwoners (2005) | 529,846 (1225 inw/km²) |
| Gemeentenummer | 0301 |
| www.oslo.kommune.no |
|
Oslo is de hoofdstad van Noorwegen, met circa 520.000 (2004) inwoners is het tevens de grootste stad van het land. Oslo is ook een provincie van Noorwegen; de gemeente en provincie Oslo zijn hetzelfde. Oslo is gelegen in het zuidoosten van het land, aan het begin van de Oslofjord. De stad is gesticht rond 1048 door koning Harald III van Noorwegen. In 1624 werd de stad door een brand grotendeels verwoest. De Deens-Noorse koning Christiaan IV liet de stad herbouwen. De koning veranderde de naam van de stad in Christiania, naar zichzelf. De naam werd in 1877 in Kristiania veranderd naar de officiële spelling. In 1925 werd de naam weer terug veranderd in Oslo, wat "vlakte van de goden" betekent.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Volgens Noorse saga's, werd Oslo gesticht rond 1048 door koning Harald Hardråde. Recent archeologisch onderzoek heeft christelijke begraafplaatsen van vóór 1000 blootgelegd, wat bewijsmateriaal is voor de theorie dat verstedelijking van het gebied rondom Oslo eerder was begonnen.
De oorsprong van de naam Oslo is enigszins onduidelijk. Lo betekent hoogstwaarschijnlijk "luwte" of "haven" en os kan verscheidene betekenissen hebben zoals "pantheons", "riviermonding" of "helling". De hoofdstad werd sinds de regeerperiode van Håkon V (1299-1319) voor het eerst permanent door een koning bewoond. Hij begon met de bouw van de vesting Akershus. Een eeuw later was Noorwegen het zwakkere deel in een personele unie met Denemarken, en de rol van Oslo werd verminderd tot die van een provinciaal administratief centrum, met koningen die vanuit Kopenhagen regeerden. Het feit dat de Universiteit van Oslo pas in 1811 werd opgericht had een ongunstig effect op de ontwikkeling van de natie.
- Toen ik jong was, werd de hoofdstad van Noorwegen niet Oslo genoemd. Het werd genoemd Christiania, maar ergens volgens de lijn, beslisten de Noren die mooien naam af te schaffen en in plaats daarvan het Oslo te noemen. -- Roald Dahl
Oslo werd door een brand vernietigd in 1624, en herbouwd als een plaats aan de fjord, dichtbij de vesting Akershus door koning [[Christiaan IV van Denemarken|Christiaan IV]. Omdat de koning was begonnen met het herbouwen van de stad werd de naam Christiania aan de stad gegeven (later, 1878-1924, Kristiania). De originele naam van Oslo werd hersteld in 1925.
Als Christiania was de stad begonnen om zijn gestalte als centrum van handel en cultuur in Noorwegen te herwinnen. In 1814 werd Christiania een echte stad toen de unie met Denemarken werd beëindigd. Vele bezienswaardigheden werden gebouwd in de 19e eeuw, met inbegrip van het koninklijk paleis (1825-1848), het Storting (het Parlement) (1861-1866), de Universiteit en het nationale theater.
De volgende kunstenaars hebben een deel van hun leven in Oslo doorgebracht: Henrik Ibsen, Edvard Munch, Knut Hamsun en Sigrid Undset. Aan de twee laatstgenoemden werd de Nobelprijs voor literatuur toegekend.
In 1850, nam Oslo van Bergen de positie over als dichtbevolkte stad in het land.
De centrale ligging van Oslo in het politieke, culturele en economische leven van Noorwegen blijft voor controversie en wrijving zorgen. Verschillende pogingen om te decentraliseren hebben geen merkbare verandering opgeleverd in de laatste eeuw. Continuering van het beleid is er één van de belangrijkste oorzaken van, dat ruraal-urbane migratie vanaf het platteland blijft toenemen. De bouw van torenflats in het stadscentrum wordt dan ook met veel scepticisme ontvangen. Het is de bedoeling dat er vóór 2020 ongeveer 20.000 nieuwe woningen worden gebouwd, wat tot moeilijke en impopulaire beslissingen leidt. Er moeten keuzes worden gemaakt tussen verspreid bouwen of in de hoogte bouwen.
Met enige terughoudendheid is de stad door de jaren heen gegroeid. De traditionele landbouw en vissersgemeenschappen aan de rand van de stad werden langzaam verdreven door explosieve nieuwbouw, omdat de toestroom van nieuwe inwoners in Oslo alsmaar toenam. De neoklassieke stadsflats werden gebouwd tussen 1850 en 1900. Deze overheersen de architectuur rond het stadscentrum, met resten van "de renaissancenet van Christian Quart", behalve waar de krottenwijken in de jaren '60 werden vernietigd om moderne beton en glas laagbouw te construeren.
Aangezien de oude gebouwen zeer duur in onderhoud zijn en niet worden onderhouden, wordt de stad als geheel niet als mooi ervaren, zelfs niet door de eigen inwoners.
Hoewel de meeste bossen en meren in de omgeving van Oslo privé-bezit zijn, is er grote publieke steun om deze gebieden niet te ontwikkelen. Ongeacht het feit dat diverse delen van Oslo lijden aan stagnatie, is Oslo de enige Europese stad waar de mensen de natuur letterlijk in hun achtertuin hebben.
Rond 1870 werd de stad beschreven als Tigerstaden (Stad van Tijgers) door de auteur Bjørnstjerne Bjørnson. Deze naam heeft in de loop van de jaren een bijna officiële status bereikt. Zo ver zelfs dat tijdens het 1000 jarig jubileum een rij met tijgersculpturen werd onthuld bij het stadhuis. Een ruw beeld van de stad werd geschetst door Knut Hamsun in zijn roman Sult (Honger) uit 1890 (verfilmd in 1966 door Henning Carlsen).
In 1952 vond in Oslo het Universeel Esperantocongres plaats.
[bewerk] Topografie
Oslo bezet een boog van land op het noordelijke eind van de Oslofjord. De fjord, die door het schiereiland Nesodden tegenover Oslo in tweeën wordt gedeeld, ligt in het zuiden; in alle andere richtingen wordt Oslo omringd door groene heuvels en bergen. Er zijn 40 eilanden binnen de stadsgrenzen, waarvan het grootste Malmøya is, met een oppervlakte van 0,56 km². Oslo heeft 343 meren, waarvan het Maridalsvannet (meer) het grootste is met een oppervlakte van 3,91 km². Dit meer is ook waar het drinkwater voor grote delen van Oslo vandaan komt. Het hoogste punt bedraagt Kirkeberget, 629 m. Hoewel de bevolkingsomvang van de stad klein is in vergelijking met de meeste Europese hoofdsteden, bezet het een ongebruikelijk groot landgebied. Binnen de stadsgrenzen zijn er vele parken en open gebieden, die vaak een zeer groene verschijning aan de stad geven.
[bewerk] Klimaat
Het klimaat door de seizoenen heen komt redelijk overeen met het klimaat in Nederland, al is het in Oslo wel kouder. Gedurende de zomermaanden wordt het niet heel erg warm in Oslo. Gemiddeld ligt de temperatuur tijdens de zomermaanden (mei t/m september) rond de 14 ºC. In de winter is de gemiddelde temperatuur -2 ºC. De neerslag in het gebied rondom Oslo is erg gering. Gedurende het gehele jaar valt er in het gebied rondom Oslo de minste neerslag van het hele land. De neerslag die er valt, valt voornamelijk in de zomermaanden.
[bewerk] Bereikbaarheid
Aangezien Oslo de hoofdstad van Noorwegen is en een belangrijke functie heeft voor de streek waarin het ligt zijn er diverse mogelijkheden om de stad te bereiken.
[bewerk] Luchtvaart
Oslo is eenvoudig te bereiken via de luchthaven Oslo Gardermoen die 50 km ten noorden van de stad is gelegen.
[bewerk] Zeevaart
Aangezien Oslo aan het Oslofjord ligt is de stad eenvoudig te bereiken via het water. Er zijn dagelijkse veerbootverbindingen: Kiel (Duitsland), Kopenhagen (Denemarken), Frederikshavn (Denemarken), Hirtshals (Denemarken), Nesodden.
[bewerk] Trein
Oslo Sentralstasjon is het belangrijkste treinstation in Oslo. Van daaruit, gaan er verbindingen in de richtingen van: Trondheim, Bergen, Stavanger, Stockholm, Göteborg en Kopenhagen. In 2004 waren de Noorse treinen de derde meest punctuele van Europa. De eerste vier maanden van 2005 hadden een stiptheid was 92.9%. Tijdens de winter in het bijzonder, kunnen de weersomstandigheden zoals sneeuw en stormen vertragingen en annuleringen veroorzaken op de routes die de centrale bergen kruisen.
[bewerk] Openbaar vervoer
Al het openbaar vervoer binnen Oslo werkt op het gemeenschappelijke kaartjessysteem Sporveier, dat vrij overstappen toestaat binnen een periode van één uur na het kopen van een kaartje.
Oslo heeft beschikking over de volgende openbare vervoerssystemen: bus, tram (Oslotrikken), metro (de t-Bane), veerboten naar de eilanden van Oslo en trein. Oslo heeft vijf metrolijnen, die het westen en het oosten van de stad met elkaar verbinden. De metrohaltes in de binnenstad zijn gevestigd onder de grond, maar de stations in de voorsteden zijn meestal bovengronds. Het grootste metrostation ligt ten westen van Majorstua in Oslo. In verhouding tot het inwonersaantal is het tram en metronet het grootste van Europa. Oslo is ook de kleinste stad met een volledig metronet.
[bewerk] Politiek
De stad van Oslo is een provincie van Noorwegen en wordt geregeerd door de stadsoverheid (Byråd) die op het parlementair principe is gebaseerd. Het hoogste gezag van de stad is de gemeenteraad. Deze bestaat uit 59 algemeen verkozen vertegenwoordigers. De stadsoverheid bestaat uit zes door de gemeenteraad benoemde overheidsleden, genoemd commissarissen (byråder, enkelvoud byråd).
Recente hervormingen op 1 januari 2004 hebben de stad verdeeld in 15 deelgemeenten (bydel) die voornamelijk zelfstandig zijn georganiseerd. Het stadscentrum en de landelijke/recreatieve gebieden (marka) hebben geen eigen beleid. Zie deelgemeenten van Oslo.
[bewerk] Toerisme
|
|
|
|
|
|
Voor toeristen heeft de stad Oslo veel te bieden, zo heeft de stad meer dan 50 musea en diverse galerieën. Hieronder worden een aantal bezienswaardigheden van de stad Oslo verder uitgelicht. De meeste bezienswaardigheden liggen op loopafstand van het centrum van de stad, met uitzondering van de bezienswaardigheden op het schiereiland Bygdøy.
[bewerk] Akershus Slott
In 1299 werd de bouw van dit fort door Håkon V gestart en het heeft vele jaren de stad Oslo weten te beschermen tegen indringers. Door de jaren heen zijn er diverse verbeteringen aan uitgevoerd. In de 19e eeuw raakte het fort zijn strategische positie kwijt en werd het een bestuurlijk centrum voor het leger. Momenteel is het fort te bezichtigen als museum.
[bewerk] Rådhuset
Het gemeentehuis van Oslo is ontworpen door Arnstein Arneberg en Magnus Poulsson. Zij wonnen de ontwerpwedstrijd die in 1918 was uitgeschreven. Het gemeentehuis is in 1950 geopend ter ere van de 900e verjaardag van de stad.
Het interieur van het gemeentehuis is versierd door diverse kunstenaars, Hendrik Sørensen heeft bijvoorbeeld met zijn werk kunst en viering een complete wand versierd.
In de Rådhushallen wordt elk jaar de ceremonie gehouden voor de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede.
[bewerk] Karl Johans Gate
De 'Karl Johans Gate, vernoemd naar Koning Karel Johan, is de hoofdstraat in Oslo. Het verbindt het treinstation met het koninklijk paleis in bijna één rechte lijn. Langs deze straat staat ook de monumentale Domkirke.
De huidige hoofdstraat is samengesteld uit diverse oudere straten. Het oostelijke deel was onderdeel van de originele stad zoals die door koning Christiaan IV was ontworpen. Het westelijke gedeelte werd pas gebouwd na de bouw van het koninklijk paleis. Na de bouw van het Noors parlement werd de straat één geheel en vernoemd naar Karl Johan. Verder is de 'Karl Johans Gate de belangrijkste winkelstraat van Oslo. Vrijwel alle internationale winkelketens zijn, vaak met meerdere vestigingen, te vinden in deze straat.
[bewerk] Historisch museum
Het historisch museum is gevestigd in een jugendstil-gebouw, dat ontworpen is door Henrik Bull. In het museum zijn diverse tentoonstellingen te zien, zoals Noorwegen van steentijdperk tot Vikingtijd, het muntkabinet (een verzameling munten) en een tentoonstelling die gewijd is aan de Afrikaanse cultuur.
[bewerk] Slottet (koninklijk paleis)
Het koninklijke paleis werd gebouwd in de eerste helft van de 19e eeuw als Noorse verblijfplaats voor de Zweeds-Noorse koning Karl III (Karel XIV Johan van Zweden) en doet momenteel dienst als woning van de huidige Noorse koning. Prins Haakon en zijn vrouw wonen even buiten Oslo in Skaugum (in de gemeente Asker).
Het koninklijk paleis is ontworpen door de Deense architect Hans Ditlev Franciscus Linstow. De bouw heeft bijna 25 jaar in beslag genomen. Er is in de periode van 1825 tot 1849 aan gewerkt.
[bewerk] Nationaal kunstmuseum
Het nationaal kunstmuseum (in Noors: Nasjonalgalleriet) is erg beroemd vanwege de grote meesters die er hangen. Onder de schilderijen is ook De Schreeuw van Edvard Munch.
[bewerk] Bygdøy
Bygdøy staat bekend als het museumeiland van Oslo, alhoewel het een schiereiland is.
[bewerk] Kon-Tiki Museum
Een museum over De Kon-Tiki expeditie. De naam Kon-Tiki was door Thor Heyerdahl gegeven aan een vlot tijdens zijn 1947 expeditie en is vernoemd naar de inca zonnegod Viracocha.
Kon-Tiki is ook de naam voor het boek dat Thor Heyerdahl heeft geschreven over de expeditie. Één van de populairste boeken van Noorwegen, het is in 70 talen vertaald.
[bewerk] Frammuseum
In het Frammuseum wordt het schip Fram (in Noors, voorwaarts) tentoongesteld. Dit schip is voor diverse ontdekkingsreizen naar de poolstreek gebruikt. Het schip is in 1910 ook gebruikt door Roald Amundsen voor zijn ontdekkingsreis naar de Zuidpool.
[bewerk] Vikingskipshuset
In het Vikingschipmuseum, wat onderdeel is van de universiteit van Oslo, worden de Vikingschepen van Gokstad, Oseberg tentoongesteld. Al deze schepen dateren uit de 9e eeuw, en zijn gevonden in grafheuvels in diverse locaties in Noorwegen.
Naast deze schepen zijn er ook objecten tentoongesteld die gevonden zijn bij opgravingen op diverse oude Vikingbegraafplaatsen.
Het museum is ontworpen door Arnstein Arneberg en werd voor het eerst geopend in 1926.
[bewerk] Overige bezienswaardigheden
- Noorse museum van culturele geschiedenis
In dit openluchtmuseum zijn 155 beschermde huizen te bezichtigen, waaronder de Staafkerk van Gol. - Springschans Holmenkollen
De springschans is gelegen op de Holmenkollen, een berg aan de rand van Oslo, en doet sinds 1892 al dienst als skischans. - Munch Museum
In dit museum, dat in 1963 zijn deuren opende, is een verzameling van de werken van Edvard Munch tentoongesteld. - Het Storting
Letterlijk vertaald De grote vergadering is het parlement van Noorwegen. Het parlement komt samen in het Stortinggebouw, ontworpen door Emil Victor Langlet. - Het Vigelandpark in het Frogner park
In dit park, wat het gehele jaar gratis te bezoeken is, zijn vele stenen en bronzen beelden te bekijken.
[bewerk] Academische instellingen
Omdat Oslo de hoofdstad van Noorwegen is en een belangrijke regiofunctie heeft zijn er diverse academische instellingen en scholen gevestigd in de stad.
- Universiteit van Oslo (Universitetet i Oslo)
- Staatsuniversiteit Oslo (Høgskolen i Oslo)
Dit is de grootste universiteit van Noorwegen met 10.000 studenten en ongeveer 1000 medewerkers. - Noorse Management School
- School van de Informatietechnologie (Norges Informasjonsteknologiske Høyskole)
- School van Architectuur en Ontwerp (Arkitektur- og designhøgskolen i Oslo)
- Noorse Universiteit van Sport en de Noorse Academie van de Lichamelijke opvoeding (Norges idrettshøgskole)
- Noors Lutherse school van Muziek (Norges musikkhøgskole) en Theologie (Det teologiske Menighetsfakultet - MF)
[bewerk] Cultuur
Naast de diverse culturele instelling (hierboven beschreven) biedt Oslo ook diverse culturele activiteiten. Zo worden er regelmatig theatervoorstellingen gegeven in het National Theatret.
Jaarlijks worden er ook verschillende muziekfestivals georganiseerd zoals het Norwegian Wood Rock Festival en het Jazzfestival.
[bewerk] Media
Diverse nationale media-ondernemingen zijn gevestigd in Oslo. Zo worden de kranten Aftenposten, Verdens Gang, Dagbladet, Dagsavisen, Vårt Land, Nationen en Klassekampen gepubliceerd in Oslo. Naast de schrijvende pers is ook de publieke zender NRK gevestigd in Marienlyst in Oslo, daarnaast is de commerciële zender TV Norge ook gevestigd in Oslo.
[bewerk] Sport
Oslo was de gastheer voor de olympische winterspelen in 1952. Met uitzondering van het skiën in Norefjell, vonden alle gebeurtenissen binnen de stadsgrenzen plaats.
Het Bislett stadion werd bij de olympische spelen gebruikt voor het schaatsen, maar de laatste jaren is het stadion vooral bekend vanwege het jaarlijkse atletiekevenement Bislett Games. Het gehele Bislett stadion is herbouwd en formeel geopend voor de Bislett Games op 29 juli 2005.
Oslo is ook de thuisbasis voor een tweetal voetbalclubs, Vålerenga ALS Fotball en FC Lyn Oslo, die beide in de eerste divisie van Noorwegen spelen.
[bewerk] Geboren in Oslo
- Sonja Henie (8 april 1912), Noors kunstschaatsster en olympisch kampioene († 1969)
- Grete Waitz (1 oktober 1953), Noorse marathonloper
- Christian Ruud (24 augustus 1972), Noorse tennisser
- Jon Axel von Bloomberg (1963), drummer van diverse Noorse black metal bands.
[bewerk] Trivia
- Diverse ambassades zijn in Oslo gevestigd, waaronder de Nederlandse en de Belgische ambassade.
[bewerk] Externe links
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Oslo op Wikimedia Commons. |
 |
Noorse Provincies |  |
|
|---|---|---|---|
|
Akershus | Aust-Agder | Buskerud | Finnmark | Hedmark | Hordaland | Møre og Romsdal | Nordland | Nord-Trøndelag | Oppland | Oslo | Østfold | Rogaland | Sogn og Fjordane | Sør-Trøndelag | Telemark | Troms | Vest-Agder | Vestfold |
|||
