Thor Heyerdahl

Thor Heyerdahl (6 oktober 1914 – 18 april 2002) was een Noors antropoloog.

Hij probeerde met een aantal bijzondere en opvallende expeditiereizen aan te tonen dat vertegenwoordigers van heel oude culturen al met elkaar in contact kunnen zijn geweest, zoals de eskimo's en de indianen.

In 1999 werd Thor Heyerdahl uitgeroepen tot 'Noor van de eeuw'.

Inhoud 1 Studies en interesse 2 De expedities 3 Heyerdahls nalatenschap 3.1 Bibliografie

[bewerk] Studies en interesse

Heyerdahl studeerde van 1933-1936 zoölogie en geografie aan de universiteit van Oslo. Tijdens een poging, samen met zijn vrouw Liv, een jaar op een natuurlijke wijze te leven op het geïsoleerde eiland Fatu Hiva van de Marquesas Eilanden (ook de Markiezeneilanden genoemd) in de Stille Oceaan, raakte hij geïnteresseerd in de cultuur van Polynesië.

Wat hem vooral intrigeerde was een overeenkomst tussen de legendarische Polynesiër Tiki en een held uit de voor-Incatijd, Kon-Tiki. Deze laatste was volgens een oude legende in ca. 500 Zuid-Amerika ontvlucht omdat hij slachtoffer van een massamoord dreigde te worden. De Noor besloot te bewijzen dat migranten uit Zuid-Amerika zich in die tijd reeds in Polynesië hadden kunnen vestigen.

In de Tweede Wereldoorlog deed Heyerdahl dienst bij de Noorse paratroepen. Daarna begon hij zijn eerste expeditiereis voor te bereiden.

[bewerk] De expedities

Op 28 april 1947 begon hij met vijf mede-opvarenden zijn zeereis van Peru naar Polynesië op een vlot van balsahout, dat hij de Kon-Tiki noemde. De constructie van dat vlot had hij zelf geleid. Het vaartuig was gebouwd naar Incamodel. Hij deed 101 dagen over deze reis, waarin ze, afhankelijk als ze waren van de stroming en de wind, al meanderend 6880 km aflegden. Ze landden uiteindelijk op het Raroia Rif ten zuiden van de Marquesas Eilanden.

In 1953 volgde een expeditie naar de Galapagos Eilanden en van 1955-1956 naar Paaseiland.

In de zestiger jaren experimenteerde hij met de bouw van een boot van Egyptisch papyrusriet van circa 17 meter lengte., die hij naar de Egyptische zonnegod Ra noemde. Hij construeerde de boot naar oud-Egyptisch ontwerp en wilde ermee bewijzen dat men met de middelen die men toen had een oceaan kon oversteken.

In 1969 mislukte een poging om met 6 mede-opvarenden in de Ra I de overtocht te maken. Ze bleven steken op slechts 1000 km van het einddoel. Het lukte Heyerdahl wel in 1970, met de papyrusboot Ra II. Daarmee voer hij in 56 dagen van Marokko naar Barbados, wat hij op 12 juli bereikte. De Ra II is te bezichtigen in het Kon-Tikimuseum te Oslo.

In 1978 maakte hij een rieten boot naar oud Sumerisch voorbeeld, waarmee hij van Syrië naar India wilde varen. Deze Tigrisexpeditie brak echter abrupt af in Djibouti. Uit protest tegen de oorlog in de Hoorn van Afrika verbrandde Heyerdahl daar het vaartuig eigenhandig.

Van 1982 tot en met 1984 leidde hij een expeditie naar de Maldiven, van 1986 tot 1988 naar Paaseiland en in 1988 tenslotte naar Peru.

In 1991 onderzocht Heyerdahl een groep steenhopen bij Güímar en ontdekte dat het niet zomaar steenhopen waren, maar piramides.

Hoewel sommige tochten mislukten, bewees het welslagen van een aantal van dit soort primitieve oceaanreizen volgens Heyerdahl dat mensen uit het oude Egypte en Peru deze en andere delen van de wereld kunnen hebben bezocht, lang voordat westerse ontdekkingsreizigers dat deden. Zijn theorieën werden door veel wetenschappers niet serieus genomen, maar dat deed niets af aan zijn algemene populariteit.

[bewerk] Heyerdahls nalatenschap

• Zijn gefilmde documentaire Kon-Tiki, een verslag van die reis, won een Oscar.
• In Oslo staat het door hem gestichte Kon-Tiki Museum.

[bewerk] Bibliografie

• Fatu Hiva (1975) over de belevenissen in 1936-1937
• De Kon-Tiki expeditie (1948)
• Aku-Aku (1957)
• De Ra Expedities (1970)
• De Tigris Expeditie (1979)
  

Fatu Hiva, terug naar de natuur is oorspronkelijk in 1974 gepubliceerd als Fatu Hiva, back to nature. Zoals in een voetnoot in de nederlandse uitgave uit 1975 staat, verscheen van Thor Heyerdahl al in 1938 het verslag van de belevenissen op Fatu Hiva in 1936/1937 als Paa Jakt efter Paradiset: "Als gevolg van de wereldoorlog kwamen er geen vertalingen en later vond de schrijver het verhaal verouderd en niet meer passend in de tijd met het oog op zijn intussen wereldbekend geworden boek De Kon-Tiki Expeditie". In 1974 vond hij het kennelijk wel de moeite waard om alsnog het boek (in gewijzigde vorm) uit te geven.

Thor Heyerdahl overleed op 18 april 2002 aan een hersentumor op de leeftijd van 87 jaar.