Friedrich Engels
Friedrich Engels (Barmen-Elberfeld, 28 november 1820 - Londen, 5 augustus 1895) was een Duits socialistisch filosoof en met Karl Marx de grondlegger van het marxisme.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Engels werd geboren in Barmen-Elberfeld (het tegenwoordige Wuppertal) als de oudste zoon van een succesvolle Duitse textielbaron. Als jongeman werd hij door zijn vader naar Engeland gestuurd om diens katoenfabriek in Manchester te helpen runnen. Geshockeerd door de grootschalige armoede begon hij een verslag te schrijven dat in 1845 gepubliceerd werd onder de naam ‘Toestand van de arbeidersklasse in Engeland in 1844’.
In datzelfde jaar begon Engels artikelen te schrijven voor een krant genaamd ‘de Duits-Franse jaarboeken’ die gepubliceerd werd door Karl Marx in Parijs. Na hun eerste persoonlijke ontmoeting kwamen ze erachter dat ze dezelfde ideeën hadden over kapitalisme en ze besloten meer samen te gaan werken. Nadat Marx uit Frankrijk werd verbannen in januari 1845 besloten de twee naar België te verhuizen, wat toentertijd toleranter tegenover de vrijheid van meningsuiting stond dan andere landen in Europa.
In juli 1845 nam Engels Marx mee naar Engeland. Daar ontmoette hij een Ierse arbeidster genaamd Mary Burns. Hij zou met haar samenzijn tot aan haar dood, hierna ging hij een relatie aan met haar zuster Lizzie. Deze vrouwen zouden hem met de Chartistenbeweging in contact hebben kunnen brengen, waarvan Engels verscheidene leiders ontmoette, onder wie George Harney. Engels en Marx keerden terug naar Brussel in januari 1846 waar ze het ‘Communistische Correspondentie-Comité’ oprichtten. Het idee was om socialistische leiders uit heel Europa te verenigen. Beïnvloed door Marx’ ideeën hielden socialisten in Engeland een bijeenkomst waar ze een nieuwe organisatie genaamd de Bond der Communisten vormden. Engels trad hierbij op als vertegenwoordiger en had veel invloed op de ontwikkelde strategie van de bond.
In 1847 begonnen Engels en Marx samen een pamflet te schrijven. Het was gebaseerd op Engels’ ‘De beginselen van communisme’. Het pamflet van 12.000 woorden werd voltooid in zes weken en op zo’n manier geschreven om communisme voor een breed publiek begrijpelijk te maken. Het heette ‘Het communistisch manifest’ en werd gepubliceerd in februari van het revolutiejaar 1848. In maart werden zowel Engels als Marx uit België verbannen. Ze verhuisden naar Keulen en begonnen daar de radicale krant ‘De nieuw-Rijnse Krant’ uit te geven.
Engels was een actieve deelnemer aan de opstand in Elberfeld tijdens de Revolutie van 1848. Hij vocht in de Baden-campagne tegen de Pruisen (juni/juli 1849) als persoonlijk adjudant van August Willich die de leider was van een vrijkorps dat deelnam aan de opstand in Baden.
In 1849 werden wederom zowel Marx als Engels gedwongen Duitsland te verlaten waarna ze verhuisden naar Londen. De Pruisische autoriteiten probeerde de Britse overheid over te halen om de twee mannen te verbannen, maar premier John Russell weigerde dit te doen. Met slechts het geld dat Engels kon werven leefde de familie Marx in extreme armoede.
Om Marx van een inkomen te kunnen voorzien, keerde Engels terug naar de fabriek in Manchester om voor zijn vader te werken voordat hij in 1870 naar Londen verhuisde. Na Marx’ dood in 1883 wijdde Engels een groot deel van de rest van zijn leven aan het vertalen en aanpassen van Marx’ schrijfsels. Hij heeft echter ook veel bijgedragen aan het feminisme waarbij hij zegt dat het concept van een monogame huwelijk het product is van de macht van mannen over vrouwen. In dit opzicht legt hij een verband tussen de communistische theorie en het gezin, waarbij vrouwen als klasse zijn onderdrukt door mannen net zoals proletariërs zijn onderdrukt door de bourgeoisie.
Friedrich Engels overleed in Londen in 1895.
[bewerk] Bibliografie
Hier volgt een bibliografie van Engels’ werken. Achter elk werk staat een link naar de website waar het werk op internet staat:
- 1847 – Ontwerp van de communistische geloofsbelijdenis [1]
- 1847 – Beginselen van het communisme [2]
- 1876 – De rol van de arbeid in de overgang van aap naar mens [3]
- 1877 – De heer Eugen Dührings omwenteling van de wetenschap (ook bekend als Anti-Dühring) [4]
- 1880 – De ontwikkeling van het socialisme van utopie tot wetenschap [5]
- 1884 – De oorsprong van het gezin, van de particuliere eigendom en van de staat [6]
- 1885 – Over de geschiedenis van de Bond der Communisten [7]
- 1888 – Voorwoord bij de Engelse uitgave van het Communistisch Manifest [8]
- 1892 – Voorwoord tot De armoede van de filosofie [9]
- 1895 – Straatgevechten, barricade en opstand [10]
[bewerk] Samen met Karl Marx
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Internet-bronnen
- Op www.marxists.org zijn een (groeiend) aantal vertaalde werken van Marx en Engels (en van andere marxistische auteurs) te vinden – alles beschikbaar onder GNU FDL.
- Het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis bezit een belangrijk deel van het archief van Engels.
 |
Wikiquote heeft een collectie citaten gerelateerd aan Friedrich Engels. |
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Friedrich Engels op Wikimedia Commons. |
