Classificatie en Evolutie
Classificatie van organismen, indeling naar evolutionaire afstamming.
Alle organismen op aarde welke "levend" worden genoemd bestaan minimaal uit een cel met celmembraan, een cytoplasma, enzymen (bijna altijd eiwitten) en erfelijk materiaal. Het erfelijk materiaal bestaat uit dubbelstrengs DNA. Alle organismen worden verondersteld één gemeenschappelijke voorouder te hebben gehad, die bekend staat als LUCA (Last Universal Common Ancestor).
Eigenschappen van leven zijn:
- Stofwisseling
- Groei
- Vermenigvuldiging
Onderstaande indeling is naar de meest recente inzichten. Een goede indeling zou monofyletisch zijn. Vanwege nog enkele onduidelijkheden in de afstamming is onderstaand overzicht nog niet geheel monofyletisch.
- Archaea; archeabacteriën
- Bacteria; echte bacteriën (met mitochondriën en chloroplasten)
- Eukaryotes (organismen met celkern)
- Alveolates; dinoflagellaten, sporozoa, ciliaten
- Stramenopiles; diatomeën, bruinwieren, chrysofyten, oömyceten
- Rhodophyta; roodwieren
- Ramicristates; o.a. slijmzwammen
- Viridaeplantae (hogere planten en groenwieren)
- Chlorophycota; groenwieren
- Plantae; hogere planten
- Opisthokonts
Zie voor een uitgebreide taxonomische databases: Leven op Aarde; ITIS; NCBI en OMNE VIVUM
De oude en strikte indeling van eukaryoten naar planten en dieren is losgelaten. In de jaren 60 van de 20e eeuw werden eerst de Fungi als aparte groep erkend, later werden nog vele andere groepen organismen naast de planten, dieren en schimmels geplaatst omdat uit studie bleek dat het onhoudbaar was om bepaalde organismen binnen één van die drie groepen te houden. Voorbeelden zijn de roodwieren (uit de plantengroep gehaald) en de slijmzwammen (lijken slechts oppervlakkig op schimmels en zijn uit de Fungi gehaald).
Verouderde groepnamen zijn bijvoorbeeld eubacteria, archaebacteria, prokaryoten, monera en protista. Deze komen nog veel voor in bestaande literatuur en op websites, maar worden in de moderne indeling niet meer gebruikt.
[bewerk] Virussen
Virussen worden strikt genomen niet als organismen beschouwd. Een virus is een stukje erfelijk materiaal verpakt in enkele eiwitten. Een virus is (dan wel heeft) geen cel met enzymen die voor de groei en vermenigvuldiging zorgen. Voor vermenigvuldiging is een virus volledig afhankelijk van een gastheercel. De gastheercel maakt nieuwe virusdeeltjes. Vanuit deze optiek gezien is een virus de ultieme parasiet. Afhankelijk van de manier waarop een virus erfelijk materiaal overdraagt wordt het onderverdeeld in een van de volgende drie groepen:
