Charles Darwin

Charles Robert Darwin (Shrewsbury (Shropshire, Engeland), 12 februari 1809 – Downe (Kent), 19 april 1882) was een Brits natuuronderzoeker. Hij was de grondlegger van de theorie van evolutie gebaseerd op natuurlijke selectie, die de basis vormt van de huidige evolutietheorie.

In 1868, kort na het publiceren van zijn revolutionaire theorie, werd Darwin opgenomen in de exclusieve Orde "Pour le Mérite". Hij was lid van de Royal Society. Vanwege zijn grote verdiensten voor de maatschappij is hij begraven in Westminster Abbey, dichtbij twee andere groten John Herschel and Isaac Newton.

Inhoud 1 Zijn jeugd 2 De reis van de Beagle 3 Ontdekkingen 4 Evolutietheorie 5 Latere leven 6 Werken 7 Laatste woorden 8 Literatuur 9 Externe links

Zijn jeugd

Darwin werd geboren in Shrewsbury, Shropshire, Engeland, niet ver van Birmingham. Zijn vader was Robert Waring Darwin, een grote, zwaarlijvige man. "Hij was de geweldigste kerel die ik ooit gezien heb" zei Charles over hem, en ook: "De vriendelijkste man die ik ooit heb ontmoet." Vader Darwin oefende een bloeiende medische praktijk uit, en hoopte dat zijn zoon hem hierin zou opvolgen. Maar Charles had er een grote hekel aan. Toen hij acht jaar was stierf zijn moeder.

Charles toonde al jong een grote belangstelling voor de natuur. Hij verzamelde "alle mogelijke dingen, schelpen, zegels, munten en mineralen". Vooral vogels en insecten hadden zijn belangstelling.

Met zijn zestiende ging hij naar de universiteit van Edinburgh om medicijnen te studeren. Na twee jaar haalde zijn vader hem daar weg "omdat hij daar niets nuttigs uitvoerde". Het belangrijkste dat hij er geleerd had was het opzetten en conserveren van vogels en andere dieren, maar in de winter van 1826-1827 doet hij samen met de Lamarck-aanhanger en natuuronderzoeker dr. R.E. Grant een onderzoek naar zeedieren aan de kust van de Firth of Forth.

Zijn vader besloot dat hij dan maar dominee moest worden. Tijdens zijn driejarig verblijf in Christ College in Cambridge toonde hij meer belangstelling voor de jacht dan voor theologie. Hij ontmoette daar ook zijn achterneef W.D. Fox (1805-1880) die een uitstekend entomoloog was. Van de oudere stafleden, met wie hij bevriend raakte, moeten vooral de professor in de botanie, J.S. Henslow, en de professor in de geologie, Adam Sedgwick, genoemd worden. In de lente van 1831 plande hij een reis naar Tenerife en leerde daarom Spaans. Hij nam met Sedgwick deel aan een geologisch onderzoek in Wales.

De reis van de Beagle

Na afronding van zijn studies scheepte hij zich in op het marineonderzoeksschip de Beagle. De kapitein van de Beagle, Robert FitzRoy, was een religieus man. Hij wilde op deze reis de waarheid van Genesis bewijzen. De theoloog Darwin wilde hem daar maar al te graag bij helpen. De Beagle bracht Darwin over de hele wereld. Het schip vertrok op 27 december 1831 in Devonport en bereikt op 16 januari 1832 Kaapverdië. Vanaf februari verkent Darwin het Zuid-Amerikaanse continent (Bahia, Rio de Janeiro, Montevideo, Buenos Aires, Bahia Blanca) en bereikt in november Vuurland. In februari 1833 zeilt het naar de Falklandeilanden, vervolgens gaat het terug naar Montevideo en gedurende de rest van het jaar zou de Beagle van daaruit telkens andere tochten maken. In november verlaat hij Montevideo definitief en keert terug naar het diepe zuiden. Begin juni 1834 zet hij koers naar de Westkust, via de Straat van Magellan naar Valparaíso waar hij van juni tot november blijft. Darwin trekt de Andes in. Dan gaat het terug zuidwaarts naar o.m. het eiland Chiloe. Tussen januari en juli 1835 wordt de Westkust verkend (Valdivia, Concepcion, Santiago, Valparaíso, Mendoza, Copiapo, Callao). Op 7 september 1835 zet de Beagle koers naar de Galápagoseilanden en op 15 september komt hij daar aan en doet Darwin de waarnemingen die hem definitief op het spoor van de evolutieleer zullen zetten. Op 20 oktober vertrekt de Beagle richting Tahiti (november), Nieuw-Zeeland (december), Australië (januari-april 1836), Mauritius (april), Kaapstad (mei) waar hij Kaap de Goede Hoop rondt. Via Sint-Helena (juli) gaat het terug richting Zuid-Amerika waar hij op 1 augustus aankomt in Bahia. Verkenning van Pernambuco tot 19 augustus. Dan vatten ze de terugreis aan. Op 2 oktober 1836 stappen ze weer aan wal in Engeland na een reis van vier jaar, tien maand en vijf dagen.

Het verhaal gaat dat Charles Darwin een nog kleine Galápagosreuzenschildpad (Geochelone elephantopus) van de Galápagoseilanden meenam. Nadat hij de schildpad in Engeland had bestudeerd, werd deze door een vriend meegenomen naar Australië, waar ze in verschillende dierentuinen heeft geleefd. Volgens genetisch onderzoek is de schildpad in 1830 geboren. De schildpad is overleden 22 juni 2006 en wordt verondersteld het oudste dier op aarde geweest te zijn. Het dier had de naam Harriet.

Ontdekkingen

Hij werd tijdens zijn reis een hartstochtelijk natuuronderzoeker en verzamelaar van planten, dieren, fossielen en gesteenten. Darwin vond in Uruguay skeletten van reusachtige uitgestorven dieren, die erg veel leken op kleine tegenhangers van thans nog levende dieren. Vooral zijn bezoek aan de Galápagos-eilanden heeft zijn denkbeelden sterk beïnvloed. Darwin ontdekte dat op ieder eiland soorten voorkwamen, die nergens anders leefden.

Evolutietheorie

Darwin leidde uit zijn onderzoeken af dat soorten veranderlijk zijn. Hij vormde de hypothese dat alle levende organismen zich hebben ontwikkeld uit één oervorm. Zie voor een volledige beschrijving hiervan de pagina evolutietheorie.

Het duurde meer dan twintig jaar na zijn reis met de Beagle vooraleer Darwin zich voldoende zeker voelde om zijn theorie te publiceren. Alhoewel hij in 1844 reeds een schets van het werk en de theorie had gemaakt en er met collega's over had gediscussieerd, verscheen de eerste versie van On the origin of species by means of natural selection met als ondertitel "or the preservation of favoured races in the struggle for life" pas in 1859. Darwin verklaart dat uitstel door erop te wijzen dat de theorie niet 'af' is. Dat hij ze tenslotte toch publiceert, is het gevolg van het feit dat zijn collega Alfred Russel Wallace tot dezelfde bevindingen is gekomen. In de dertien daaropvolgende jaren verschenen liefst vijf nieuwe edities waarin telkens belangrijke correcties voorkwamen. De zesde editie van 1872 is de meest definitieve.

De evolutietheorie was een grote aanslag op de zekerheden die het Christendom de Europese bevolking tot op dat moment had gegeven. Darwin zelf verloor zijn geloof in het Christendom niet op grond van zijn wetenschappelijke ontdekkingen, maar omdat hij de wreedheid van de natuur, waarbij hij met name de sluipwesp noemde, onverenigbaar achtte met een oneindig goede en Volmaakte Schepper.

Latere leven

Op 29 januari 1839, trouwde Darwin met zijn steenrijke nicht Emma Wedgwood in Maer in een Anglicaanse ceremonie. Na in Londen gewoond te hebben, verhuisde hij in 1842 naar Downe. Het stel had tien kinderen, waarvan er drie vroeg zijn gestorven. Verschillende van hun kinderen leden aan ernstige ziektes en zwaktes, en Darwin vermoedde dat de nauwe familierelatie, neef en nicht, tussen de twee echtgenoten de oorzaak kon zijn. Zijn nazaten hebben ook belangrijke functies bekleed.

Darwin was van huis uit een christen, maar na de dood van zijn dochtertje in 1851 heeft hij zich van de kerk afgekeerd. Terwijl zijn familie op zondagen ter kerke ging, gaf Darwin de voorkeur aan een wandeling.

Werken

(Naast vele wetenschappelijke artikelen)

• Journal of Researches (1839)
• The Structure and Distribution of Coral Reefs (1842)
• De reis van de Beagle (1842)
• Geological Observations on South-America (1846)
• The origin of species (1859)
• Various Contrivances by which Orchids are Fertilised (1862)
• The Variation of Animals and Plants under Domestication (1868)
• De afstamming van de mens en selectie in relatie tot seksen (1871)
• Het uitdrukken van emoties bij mens en dier (1872)
• Insectivorous Plants (1875)
• The Effects of Cross- and Self-Fertilisation (1876)
• The Power of Movement in Plants (1880)
• The Formation of Vegetable Mould through the Action of Worms (1881)
• De Autobiografie van Charles Darwin (1876)

Meer bronnen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina On the origin of species by means of natural selection op de Engelstalige versie van Wikisource

Meer bronnen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina The Autobiography of Charles Darwin op de Engelstalige versie van Wikisource

Laatste woorden

"I'm not at least afraid to die."

Literatuur

• Jan De Laender, Het verdriet van Darwin. Over de pijn en de troost van het rationalisme'; Leuven, Acco, 2004, 367p, (ISBN 9033455412).
• Prof. Johan Braeckman, "Darwins moordbekentenis", 2001
• Prof. Daniel C. Dennett, "Darwins gevaarlijke idee", 1995.

Externe links

• The complete work of Charles Darwin online (en)
• Misverstanden rond de evolutietheorie
• Geschriften van Darwin (en)
• Brieven van Darwin (en)
• Kritische bespreking door Darwins critici (en)
• Over Darwin (en)
• Kritieken die Darwin kreeg van wetenschappers uit zijn tijd
• Brief van Darwin aan Artis
• Charles Robert Darwin op Psychologie online