Armenië
Van Wikipedia
- Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel woe meugelik 't Mestreechs aan te hawte.
Armenië | |||
|
|||
Basisgegevens | |||
Offesjeel taol | Armeens | ||
Hoofstad | Jerewan | ||
Staotsvörm | Rippebliek | ||
Staotshoof | Robert Kotsjarjan (sins 1998) | ||
Premier | Andarik Markarjan | ||
[[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
29.800 km² 4,7% |
||
Inwoeners – Deechde: |
3,3 miljoen 101/km² |
||
Euverige | |||
Munteinheid | Dram (AMD ) |
||
Tiedzaone | UTC +4 | ||
Nationale fiesdaag | 21 september | ||
Vouksleed | Mer Hajrenik | ||
Web | Code | Telefoon | .am | ARM | +374 |
Armenië is e land in de Kaukasus, gelege aon de zuidkant, grènzend aon Georgië, Azerbaidzjan (boevaan 't e deil bezèt hèlt), Iraan en Törkije. Hoofstad is Jerewan, ander stei zien Alaverdi, Vardenis en Kapan. 't Land is hendeg bergachteg; e groet bergmeer is 't Sevanameer. Armenië behuurt, mits tot dat contenint gerekend, tot de ermste len vaan Europa.
[bewirk] Administratief indeiling
Armenië is ingedeild in 11 provincies, marzer geneump.
- Aragatsotn
- Ararat
- Armavir
- Geghark'unik'
- Jerewan
- Kotajk'
- Lorri
- Shirak
- Sjunik'
- Tavush
- Vajots' Dzor
[bewirk] Demografie
De bevolking is veur 't euvergroete deil Armeens. Minderheidsgrope zien de Koerde en de Azeri's. De Armeniërs hange de Armeense Apostolische Kèrk aon. De Koerde en Azeri's zien islamitisch. In 't zuide koume Jezidi's veur. 't Armeens vörmp 'n eige groop binne de Indo-Europese taole.
Armenië heet te kampe mèt 'n groete leegloup vaan veural jóngere, die massaol de ermooj oontvlöchte en nao Rösland of Wes-Europa trèkke.
[bewirk] Historie
Roond 't begin vaan de jaortèlling woar Armenië 'n imperium wat ziech euver 't groetste deil vaan de Kaukasus oetstrèkde. Door de expansie vaan 't Roemeins Riek, ouch um de Zwarte Zie, raakden 't land get vaan zien mach kwiet, meh blaof nog iewe euverind. In 301 góng Armenië es ierste land t'r wereld euver op 't christendom. Nao de Romeine en Parthe vele achterein de Arabiere, de Mongole en de Perze in, tot de Osmaanse Törke en de Perze 't land in 1454 oonderein verdeilde.
Vaanaof 1828 waor 't modèrn Armenië oonderdeil vaan 't Rössisch tsareriek; 't westelik deil blaof Törks. Vaan 1915 tot 1923 voont dao de Armeense genocide plaots, die aon 1 tot 1,5 miljoen Armeniërs 't leve kosde. De Törkse regering erkint nog ummer neet tot 't um genocide góng, wat e laankdorend conflik tösse Törkije en Armenië heet opgeleverd. 't Rössisch deil vaan Armenië woort nao 'n korte zelfstendegheid in 1920 door de USSR es deilrippebliek opgenome.
In 1991 woort 't land oonaofhenkelik. Al ieder, in 1988 waore Armenië en Azerbaidzjan begonne te vechte um 'n anklaaf in Azerbaidzjan, die door Armeniërs bewoend weurt: Nagorno-Karabach. Dees oorlog woort in 1994 mèt e stop-'t-veure beëindeg. De kwestie blijf tot op d'n daag vaan vaandaog delicaat, al besteit de internationaal gemeinsjap geinen aondach draon.
Lenj in Europa |
---|
Albanië | Andorra | Armenië2 | Azerbaidzjan1 | Belsj | Bosnië en Hercegovina | Bulgarieë | Cyprus2 | Daenemarke | Duutsjlandj | Esland | Finland | Frankriek | Griekelandj | Hongarieë | Ierland | Iesland | Italië | Kroatië | Letland | Liechtenstein | Litouwe | Luxemburg | Macedonië | Malta | Moldavië | Monaco | Montenegro | Nederlandj | Noorwege | Oekraïne | Oesteriek | Pole | Portugal | Roemenië | Ruslandj1 | San Marino | Servië | Sjlovenië | Sjlowakieë | Sjpanje | Turkieë1 | Tsjechië | Vaticaansjtad (Heilige Sjtool) | Vereineg Keuninkriek | Wit-Ruslandj | Zjwaede | Zjwitserland |
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia2 | Faeröer | Gibraltar | Guernsey | Jan Mayen | Jersey | Eilandj Man | Sjpitsberge |
1. Dit landj lik gedeiltelik in Azië. 2. Dit landj lik geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. |
Len in Azië |
---|
Afganistan | Armenië2 | Azerbaidzjan1 | Bahrein | Bangladesj | Bhoetaan | Börma | Broenai | Cambodja | Cyprus2 | Filipiene | Georgië2 | India | Indonesië | Iraan | Irak | Israël | Japan | Jeme | Jordanië | Katar | Kazachstan | Kirgizië | Koeweit | Laos | Libanon | Maledive | Maleisië | Mongolië | Nepal | Noord-Korea | Oesbekistan | Omaan | Oos-Timor | Pakistan | Palestiense Staot | Papoea Nuuj-Guinea | Rösland1 | Saoedi-Arabië | Singapore | Sjina3 | Sri Lanka | Syrië | Tadzjikistan | Thailand | Törkieë | Turkmenistan | Vereinegde Arabische Emirate | Viëtnam | Zuud-Korea |
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia2 | Gazastrook | Hong Kong | Makau | Westelike Jordaanover |
Status betwis: Palestiense Staot | Sjina (nationalistisch) | Sjina (volksrippebliek) | Törks Cyprus |
1. Dit land ligk gedeiltelik in Europa. 2. Dit land ligk geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. 3. Sins 1949 oonder twie regeringe verdeild. |