Palestiense Staot

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel woe meugelik 't Mestreechs aan te hawte.

Palestiense Otoriteit

Ligking vaan de Palestiense gebejer (Nog neet besjikber)
Officieel taol	Arabisch
Hoofstad	Ramallah (officieus)
Staotsvörm	Rippebliek
Staotshoof	Mahmud Abbas (sins 2004)
premier	Ahmad Qurei
Groondgebeed	1258 km² (gebeed A) 1204 km² (gebeed B)
Inwoeners	3,7 miljoen
Munt	Israëlische sjekel (ILS)
Tiedzaone	UTC +2 en 3
Nationale fiesdaag	15 november
Volkshymne	Biladi
Landcode	---
TLD	.ps
Tillefoon	+970

De Palestiense Staot is dat gedeilte vaan de Palestiense gebejer (de Wesoever en de Gazastroek) wat door de Palestiense Otoriteit gecontroleerd weurt. Dees gebejer behuurde officieel aon niemes touw, en Israël controleerde ze jaorelaank exclusief. Sins 't Akkoord vaan Oslo oet 1993 heet dit land e paar vaan de bezatde stökker gebeed in Palestiense hen gegeve, allewel tot versjèllende conflikte en volksopstande de euverdrach hendeg vertraog höbbe. De gebejer zien in drei saorte land verdeild: A-gebejer, die civiel en militair door de Palestiene weure gecontroleerd, B-gebejer, die civiel door de Palestiene en militair door de Israëli's behiers weure, en de C-gebejer, boe-euver allein Israël get te zègke heet. 't Door de Palestiene gecontroleerd gebeed grèns aon Israël en aon Egypte; 't gans geclaimp gebeed grèns ouch aon Jordanië. Groetste stad is Gaza, wijers controleert de Otoriteit o.a.d. Jenin, Betlehem, Jericho, Nabloes, Ramallah en Hebron.

[bewirk] Demografie

De bevolking is in groete mierderheid Palestiens, dat wèlt zègke Arabisch. Ze spreke Arabische dialekte en zien mierendeils (soennitisch) islamitisch, allewel tot 'n relike meenderheid christelik is.

De Palestiene zien dèks notoir erm, veural in de Gaza-stroek, woe de bevolkingsdiechheid hiel hoeg is. Op de Wes-euver lök 't de bevolking nog wel de kop bove water te hawwe.

[bewirk] Historie

Yasser Arafat

Bij 't sjöppe vaan de staot Israël, eve nao d'n Twiede Wereldoorlog, kaom al mètein e probleem op wie me de Arabische bevolking dao de ruumde zouw mote geve. Me besloot de aw Britse kolonie Palestina te splitse in twie aparte staote, 'n Juudse en 'n Arabische. Oetindelik lagte de Jäö groeter claims es verwach, en in 1948 oontstoont geliek oorlog mèt de naoberlen. Vaanaof 1949 bezat Egypte de Gaza-stroek en vaanaof 1950 waor de Weseuver in hen vaan Jordanië. Dees annexaties woorte door gei land officieel erkind.

In 1967 begós Israël, militair noe stèrker es oets, aon de Zesdäögsen Oorlog, boerin ze stökker land vaan Egypte, Jordanië en Syrië veroverde. Ouch de Palestiense gebejer woorte gans geannexeerd. 't Bezètte vaan de gebejer woort door de len vaan de VN algemein geaccepteerd. Evels begóste in de jaore zeveteg de Palestiene ziech hel te verzètte (zoegenaomde Ierste Intifadah). En Israël, wat ind jaore zeveteg en begin jaore tachteg wel de Sinaï-weuste oontruumde, bleef de gebejer annexere, umtot ze historisch es Juuds gebeed golle.

Mahmud Abbas

In 1993 slote Yasser Arafat, de leidsmaan vaan de PLO, 'n verzètsorganisatie, en d'n Israëlische premier Yithzak Rabin 'n akkoord euver tröktrèkking vaan Israël oet de gebejer. Evels bleef 't oonrösteg in de gebejer, en nao de maord op Rabin kaome in Israël veurnaomelik rechse regeringe aon de mach. In 2000 braok de Twiede Intifadah oet, en woorte um de week attentaote gepleeg op Israëlische doele, die gewuunlik mèt blojege acties vaan sraël beantwoord woorte. Vaanaof d'n doed vaan Yasser Arafat, dee in 1996 einmaoleg tot president gekoze waor en denao otocratisch geregeerd had, in november 2004, kaom de gemaotegde Mahmud Abbas aon de mach. Ieder dat jaor had d'n Israëlische premier Ariel Sharon beslote al Juudse koloniste oet de Gazastroek trök te trèkke. Dees actie woort in augustus 2005 voltrokke. Evels bouwt Israël nog altied aon 'n "veilegheidsmoer" tege Palestiense attentaote, die dwars door Palestiens gebeed trèk; 'n oplossing veur dit probleem liekent neet kortbij te ligke.

Len in Azië
Afganistan \| Armenië² \| Azerbaidzjan¹ \| Bahrein \| Bangladesj \| Bhoetaan \| Börma \| Broenai \| Cambodja \| Cyprus² \| Filipiene \| Georgië² \| India \| Indonesië \| Iraan \| Irak \| Israël \| Japan \| Jeme \| Jordanië \| Katar \| Kazachstan \| Kirgizië \| Koeweit \| Laos \| Libanon \| Maledive \| Maleisië \| Mongolië \| Nepal \| Noord-Korea \| Oesbekistan \| Omaan \| Oos-Timor \| Pakistan \| Palestiense Staot \| Papoea Nuuj-Guinea \| Rösland¹ \| Saoedi-Arabië \| Singapore \| Sjina³ \| Sri Lanka \| Syrië \| Tadzjikistan \| Thailand \| Törkieë \| Turkmenistan \| Vereinegde Arabische Emirate \| Viëtnam \| Zuud-Korea
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia² \| Gazastrook \| Hong Kong \| Makau \| Westelike Jordaanover
Status betwis: Palestiense Staot \| Sjina (nationalistisch) \| Sjina (volksrippebliek) \| Törks Cyprus
1. Dit land ligk gedeiltelik in Europa. 2. Dit land ligk geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. 3. Sins 1949 oonder twie regeringe verdeild.