Griekeland
Van Wikipedia
Griekeland | |||
|
|||
Basisgegevens | |||
Offesjeel taol | Grieks | ||
Hoofstad | Athene | ||
Staotsvörm | Rippebliek | ||
Staotshoof | Karolos Papoulias (sins 2005) | ||
Premier | Kostas Karamanlis | ||
[[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
131.940 km² 0,86% |
||
Inwoeners – Deechde: |
10,7 miljoen 81/km² |
||
Euverige | |||
Munteinheid | Euro (EUR of € ) |
||
Tiedzaone | UTC +2 | ||
Nationale fiesdaag | 25 miert | ||
Vouksleed | Humnos pros tèn eleutherian | ||
Web | Code | Telefoon | .gr | GRC | +30 |
Griekeland (Grieks Ελλάς) is 'n rippebliek op 't zuide vaan de Balkan. 't Land grèns aon Albanië, Macedonië (boemèt 't e conflik euver de naom vaan dat land heet), Bölgarije en Törkije. 't Laand ligj aon de Middellandse Zie en aon de Adriatische en Egeïsche Zie en heet wel 1.300 eilen. De Griekse naom veur 't laand is al sins de ajdheid (H)ellas; de Latiense naom Graecia, woort oorsprunkelik inkel veur de Griekse kolonies in Zuid-Italië gebroek.
[bewirk] Administratief eindeiling
Griekeland is eingedeild in 13 periferieë en 51 nomoi (prefecture). De periferieë zien:
|
|
[bewirk] Taole
Officieel taol is 't Grieks, dat weurt in mie dialekte gesproke. 't Tsakonisch is 't eineg dialek tot neet vaan de Koinè-stam aofkump; dees taol is evels bekaans oetgestorve. 'n Aontal etnische Albaneze leve binne de grènze; die spreke dus Albanees; wijers zien in 't weste vaan 't laand ouch Aroemeense enclaves.
[bewirk] Historie
De ierste civilisaties op Grieks groondgebeed waore de Minoërs en de Myceners. Wie dees civilisaties in de twelfde ieuw veur Christus verdwene doorde 't veer ieuwe ietot de Griekse besjavinge wier opkaome. In de achste ieuw tot aon d'n tied vaan Alexander de Groete waor 't laand gein polletieke einheid, meh bestoorde eder stad ziechzelf es stadsstaat (polis).
Vaanaof 186 veur Christus vereuverde de Roemeine 't laand, tot 'n Romeinse provincie woort. De Griekse cultuur zouw de Romeinse deep goon bei-einvloje. Nao 't oetereinvalle vaan 't Roemeins Riek kaom 't laand vaan de veerde tot de vieftiende ieuw in 't Byzantiens Riek te ligke. Daonao liefde 't Osmaans Riek 't laand in.
In 1821 begós 'n opstand tege 't intösse hendeg verzwakde Törkije, en in 1829 woort 't laand es oonaofhenkelike staot erkind. Gestäönd door väöl vrijwèllegers oet aander len en polletiek ouch door de groete Europese regeringe, breide Griekeland ziech ummer wijer nao 't noorde oet. De Europese meugendhede zatte 'nen Deense keuning op d'n troen. In 1919, bij de Vree vaan Versailles, wie Törkije verslaoge waor, waor de lèste gebeedsoetbreijing, laoter gedeiltelik oongedoon gemaak.
In 1940 veel Italië 't land binne, meh deen aongrip woort aofgesloge. In 1941 lökden 't Hitler oeteindelik wel Griekeland te vereuvere. Nao de bevrijing verkierde 't land vaan 1945 tot 1949 in 'nen börgeroorlog tösse communiste en royaliste, die door de lèste gewonne woort.
Vaan 1967 tot 1975 regeerde dao 'n fascistisch bewind, bekind es 't Kononelsrezjiem, tot de keuning en de oppositie dwong nao 't boeteland te vertrèkke. In 1975 woorte oonder internationale drök verkezinge touwgestoon en 'n democratische constitutie oetgeveerdeg. In 1981 trad 't land touw tot de Europese Unie en in 2001 naom 't ouch d'n euro euver. In 2004 organiseerde 't land de Olympische Spele, die tege de verwachting vaan väöl minse good verlepe.
Lenj in Europa |
---|
Albanië | Andorra | Armenië2 | Azerbaidzjan1 | Belsj | Bosnië en Hercegovina | Bulgarieë | Cyprus2 | Daenemarke | Duutsjlandj | Esland | Finland | Frankriek | Griekelandj | Hongarieë | Ierland | Iesland | Italië | Kroatië | Letland | Liechtenstein | Litouwe | Luxemburg | Macedonië | Malta | Moldavië | Monaco | Montenegro | Nederlandj | Noorwege | Oekraïne | Oesteriek | Pole | Portugal | Roemenië | Ruslandj1 | San Marino | Servië | Sjlovenië | Sjlowakieë | Sjpanje | Turkieë1 | Tsjechië | Vaticaansjtad (Heilige Sjtool) | Vereineg Keuninkriek | Wit-Ruslandj | Zjwaede | Zjwitserland |
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia2 | Faeröer | Gibraltar | Guernsey | Jan Mayen | Jersey | Eilandj Man | Sjpitsberge |
1. Dit landj lik gedeiltelik in Azië. 2. Dit landj lik geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. |