1914

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

rok 1914 / MCMXIV

XIX wiek · XX wiek · XXI wiek
1912 « 1913 « 1914 » 1915 » 1916

Spis treści

1 Wydarzenia w Polsce
2 Wydarzenia na świecie
3 Urodzili się
4 Zmarli
5 Zdarzenia astronomiczne
6 Nagrody Nobla
7 Zobacz też
8 Święta ruchome

[edytuj] Wydarzenia w Polsce

1 maja - Gdańsk - otwarto linię kolejową Wrzeszcz - Stara Piła przez Kokoszki, zniszczoną później w 1945.
15 czerwca - 20 lipca - wystawa motorów drobnoprzemysłowych we Lwowie.
sierpień - Rozpoczyna się tworzenie struktur Polskiej Organizacji Wojskowej.
3 sierpnia - powstaje Pierwsza Kompania Kadrowa.
4 sierpnia - Kalisz zostaje zbombardowany przez Niemców.
6 sierpnia - Józef Piłsudski powołuje w Warszawie tajny Rząd Narodowy.
6 sierpnia - Wymarsz Legionów Józefa Piłsudskiego do dawnego Królestwa Polskiego celem wywołania tam powstania.
16 sierpnia - Powstanie w Krakowie Naczelnego Komitetu Narodowego.
3 września - zajęcie Lwowa przez wojska rosyjskie. Okupacja miasta przez Rosjan do 22 czerwca 1915.
5 września - zaprzysiężenie w Kielcach I Pułku Legionów Polskich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego
30 listopada/1 grudnia – Po wkroczeniu wojsk rosyjskich w nocy do Wieliczki rozpoczęła się bitwa pod Krakowem.
6 grudnia - wojska niemieckie zajęły Łódź.
22-25 grudnia - Bitwa pod Łowczówkiem Legionów Józefa Piłsudskiego z Rosjanami.

[edytuj] Wydarzenia na świecie

1 stycznia - otwarto pierwszą linię lotniczą regularnie przewożącą pasażerów (Floryda).
7 stycznia - pierwszy statek przepłynął Kanał Panamski
28 czerwca - w Sarajewie w Bośni serbski nacjonalista Gawriło Princip dokonuje zamachu na austriackiego następcę tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Zabicie arcyksięcia stało się pretekstem do rozpoczęcia I wojny światowej. Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii.
3 lipca - na mocy porozumień w Szimli Tybet pod zwierzchnictwem Chin uzyskał prawo do szerokiej autonomii.
15 lipca - w Alpach Berdeńskich został oddany do użytku najdłuższy tunel kolejowy Lotschberg o długości ponad 14 km.
28 lipca - Austro-Węgry wypowiadają wojnę Serbii.
30 lipca - w Rosji zostaje ogłoszona powszechna mobilizacja.
31 lipca - Niemcy wysuwają ultimatum wobec Francji.
sierpień - wojska rosyjskie wkraczają do Galicji.
1 sierpnia - Rosja wypowiada Niemcom wojnę; wybuch pierwszej wojny światowej
2 sierpnia - wojska niemieckie wkraczają do Luksemburga.
3 sierpnia - wojska niemieckie wkraczają na terytorium Belgii.
4 sierpnia - Wielka Brytania wypowiada Niemcom wojnę. Rozpoczyna się blokada morska Niemiec.
5 sierpnia - Stany Zjednoczone ogłaszają neutralność w wojnie.
7 sierpnia - Niemcy zajmują miasto Liège.
15 sierpnia - otwarty zostaje Kanał Panamski.
18 sierpnia - rozpoczyna się niemiecka ofensywa w Francji.
20 sierpnia - Niemcy zdobywają Brukselę.
25 sierpnia 13 września - Pierwsze w świecie loty polarne nad Arktyką na samolocie Maurice Farman M.F.11 Polaka por. Jana Nagórskiego, oficera armii rosyjskiej, w poszukiwaniu zaginionej wyprawy polarnej Gieorgija Siedowa.
23 sierpnia - Japonia wypowiada wojnę Niemcom.
25 sierpnia - bitwa austriacko-rosyjska pod Kraśnikiem.
25-28 sierpnia - Bitwa pod Tannenbergiem między wojskami niemieckimi i rosyjskimi.
28 sierpnia - zwycięska dla floty brytyjskiej bitwa morska pod Helgolandem z flotą niemiecką.
2 września - opuszczenie Lwowa przez Austriaków.
3 września - kardynał Giacomo della Chiesa został obrany papieżem i przyjął imię Benedykta XV.
3 września - rząd Francji przeniósł się z Paryża do Bordeaux.
6-12 września - bitwa niemiecko-rosyjska nad jeziorami mazurskimi.
6 września - rozpoczyna się francusko-niemiecka bitwa nad Marną.
9 września - koniec bitwy nad Marną.
15 pazdziernika- debiut sceniczny Bieniamino Gigli rola Enza w operze Amilcare Ponchiellego Gioconda.
29 października - atak floty tureckiej na wybrzeża Rosji.
listopad - na froncie zachodnim utrwala się pozycyjny charakter wojny.
1 listopada - Bitwa pod Coronelem.
2-5 listopada - Rosja oraz Francja i Anglia wypowiadają wojnę Turcji.
8 grudnia - brytyjsko-niemiecka bitwa morska koło Falklandów zakończoną druzgocącą klęską Niemców.
17 grudnia - Rosjanie zostają zatrzymani pod Limanową.

[edytuj] Urodzili się

22 lutego - Renato Dulbecco, amerykański wirusolog pochodzenia włoskiego.
8 marca - Jacob Bakema, holenderski architekt (zm. 1981)
15 marca - Bazyli (Doroszkiewicz), polski arcybiskup prawosławny, metropolita warszawski i całej Polski (zm. 1998)
28 marca - Bohumil Hrabal, czeski pisarz (zm. 1997)
28 marca - Jan Mulak, polski trener lekkoatletyczny, twórca Wunderteam (zm. 2005)
31 marca - Octavio Paz, meksykański poeta, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (zm. 1998)
2 kwietnia - Alec Guinness, brytyjski aktor filmowy i teatralny (zm. 2000)
4 kwietnia - Marguerite Duras, francuska pisarka (zm. 1996)
31 lipca - Louis de Funes, francuski komik
9 sierpnia - Tove Jansson, fińska pisarka pisząca po szwedzku i malarka (zm. 2001)
18 sierpnia - Ryszard Matuszewski, polski eseista, krytyk literacki, autor podręczników szkolnych, tłumacz
24 września - Andrzej Panufnik polski kompozytor i dyrygent (zm. 1991)
2 października - Jan Nowak-Jeziorański polski polityk i dziennikarz (zm. 2005)
5 grudnia - Stanisław Dygat, polski prozaik i felietonista (zm. 1978)
5 grudnia - Hans Hellmut Kirst, niemiecki pisarz (zm. 1989)
6 grudnia - Thor Heyerdahl, norweski badacz i podróżnik, na tratwie Kon-Tiki przepłynął Ocean Spokojny (zm. 2002)
14 grudnia - Karl Carstens, prezydent Niemiec
16 grudnia - Władysław Miziołek, polski biskup katolicki, ekumenista (zm. 2000)

[edytuj] Zmarli

6 kwietnia - Józef Chełmoński, polski malarz realista.
21 czerwca - Berta von Sutter, austriacka pisarka i pacyfistka.
20 sierpnia - Pius X, (właściwie Giuseppe Sarto), papież od 1903, święty.
6 września - Maksym Gorlicki, święty męczennik prawosławny, rozstrzelany na dziedzińcu więzienia w Gorlicach
3 listopada - Georg Trakl, austriacki poeta.