Luksemburg (państwo)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Grand-Duché de Luxembourg
Großherzogtum Luxemburg
Grousherzogdem Lëtzebuerg


Flaga Luksemburga	Godło Luksemburga

Dewiza: (luks.) Mir wëlle bleiwe wat mir sin
(Chcemy pozostać tym, czym jesteśmy)

Język urzędowy

niemiecki, francuski,
luksemburski

Stolica

Luksemburg

Ustrój polityczny

monarchia konstytucyjna

Głowa państwa

wielki książę Henryk

Szef rządu

premier
Jean-Claude Juncker

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

166. na świecie
2586 km²
0%

Liczba ludności
• całkowita (2005)
• gęstość zaludnienia

168. na świecie
443 tys.
171 osób/km²

Niepodległość

od Holandii
11 maja 1867

Jednostka monetarna

euro (EUR)

Strefa czasowa

UTC +1 - zima
UTC+2 - lato

Ons Hémécht

.lu

+352

Luksemburg, Wielkie Księstwo Luksemburga (Lëtzebuerg) to państwo położone w Europie Zachodniej. Graniczy z Francją od zachodu, Niemcami od wschodu i z Belgią od północy. Państwo członkowskie Unii Europejskiej.

Całkowita granica lądowa: 359 km
Długość wybrzeża: 0 km
Długość granic z sąsiadującymi państwami: Belgia 148 km, Francja 73 km, Niemcy 138 km
Najwyższy punkt: Burgplatz 559 m n.p.m.
Najniższy punkt: rzeka Mozela 133 m

[edytuj] Historia

Wraz z Burgundią jako wiano znalazł się z początkiem XVI wieku w rękach Habsburgów, najpierw austriackich, potem hiszpańskich. Włączony do Francji przez Napoleona. Według ustaleń kongresu wiedeńskiego w 1815 Wielkie Księstwo Luksemburga uzyskało niezależność i zostało związane z Holandią unią personalną. Mimo niepodległości stacjonowały w nim garnizony pruskie. W 1839 w efekcie ustaleń konferencji londyńskiej utraciło znaczną (zamieszkaną głównie przez Walonów) część terytorium na rzecz nowo utworzonej Belgii. Od 1842 w unii celnej ze Związkiem Niemieckim, po I wojnie światowej z Belgią. Kraj zyskał pełną niepodległość w 1867, w 1890 zerwano unię personalną z Holandią.

Zajęty przez III Rzeszę w 1940, stał się częścią tzw. Wielkich Niemiec. Działał tu jeden z najbardziej prężnych ruchów oporu. Jego dziełem był m.in. jedyny udany w okupowanej Europie strajk antynazistowski. Wyzwolony przez siły alianckie w grudniu 1944 i styczniu 1945.

Po wojnie najpierw w unii celnej (1944) Benelux (razem z Belgią i Holandią), potem od 25 marca 1957 w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej jako członek założyciel. Obecnie jedno z najbogatszych państw kontynentu skutecznie przyciągające kapitał zagraniczny (siedziby ponad 100 banków) i emigrantów z innych krajów np. Niemiec.

[edytuj] Gospodarka

Kraj bardzo wysoko rozwinięty o dominującej roli usług (70% produktu krajowego brutto), zwłaszcza sektora finansowego w gospodarce. Rozwój gospodarczy w integracji z Belgią (od 1921), krajami Beneluxu (1960), EWG (1958). Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosi 58,9 tysięcy dolarów amerykańskich (2004). Luksemburg jest jednym z głównych ośrodków finansowych świata. Siedziba 166 Banków, w tym Europejskiego Banku Inwestycyjnego Unii Europejskiej.

[edytuj] Przemysł

Rozwinięte hutnictwo żelaza (importowane rudy żelaza i złom), głównie w Esch-sur-Alzette i Differdange. Największa w świecie produkcja stali na 1 mieszkańca — 8,7 t (1991). Przemysł metalowy, maszynowy, chemiczny (tworzyw sztucznych, gumowych), spożywczy (głównie piwowarski), skórzany, cementowy. Ok. 60 % energii elektrycznej dostarczają hydroelektrownie. Produkcja energii elektrycznej na 1 mieszkańca 3,6 tys. kWh (1990).

[edytuj] Rolnictwo

Podstawą intensywnego rolnictwa jest uprawa zbóż (pszenica, jęczmień), ziemniaków, buraków cukrowych i winorośli w dolinie rzeki Mozeli. Hodowla bydła, trzody chlewnej i drobiu. Produkcja żywności nie pokrywa zapotrzebowania krajowego.

[edytuj] Turystyka

Duże znaczenie ma turystyka. Luksemburg w 1991 odwiedziło ok. 860 tys. turystów zagranicznych. Głównie ośrodki turystyczne: miasto Luksemburg, Vianden oraz dolina rzeki Mozeli i Ardeny.

[edytuj] Ludność

Luksemburczycy w kraju stanowią 73 % ludności, ponadto: Portugalczycy (9 %), Włosi (5 %), Francuzi (3,4 %), Belgowie, Niemcy. 95 % społeczeństwa jest wyznania rzymskokatolickiego.Bardzo wolny wzrost liczby ludności (364 tys. — 1980, 382 tys. — 1990), spowodowany małym przyrostem naturalnym - ok. 2 ‰ rocznie. średnia gęstość zaludnienia 151 mieszkańców na km². W miastach mieszka 86% ludności (2000). Głównie miasta (poza stolicą): Esch-sur-Alzette, Differdange. W usługach pracuje ok. 67% ludności zawodowo czynnej, w przemyśle i budownictwie — 29%, pozostała część w — rolnictwie. Poziom bezrobocia jest niski 1,6% (2000) — jeden z najniższych w Europie.

[edytuj] Polityka

Według konstytucji uchwalonej w 1868 (zmiany 1919, 1948, 1956) dziedziczna monarchia konstytucyjna (wielkie księstwo). Głową państwa jest wielki książę, który powołuje rząd (z premierem na czele) odpowiedzialny przed 1-izbowym parlamentem. Władza ustawodawcza należy do wielkiego księcia i Izby Deputowanych (60 członków o kadencji 5-letniej) wybieranej w 4 okręgach w głosowaniu powszechnym i proporcjonalnym. Organem doradczym wielkiego księcia jest powoływana przez niego (dożywotnio) Rada Stanu (21 członków). Luksemburg należy do Beneluxu.

Zobacz też: Ustrój polityczny Luksemburga

[edytuj] Podział administracyjny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny Luksemburga.

Luksemburg jest podzielony na 3 dystrykty, te zaś na 12 kantonów:

	Podział Luksemburga na kantony
	Diekirch: Clervaux \| Diekirch \| Redange \| Vianden \| Wiltz Grevenmacher: Echternach \| Grevenmacher \| Remich Luksemburg: Capellen \| Esch-sur-Alzette \| Luksemburg \| Mersch