Wikipedysta:Leinad/Gdynia

Z Wikipedii

Wstępniak

Jako Gdynianin oceniam obecny artykuł o Gdyni bardzo miernie i wychodzę z założenia iż odwiedzający są podobnego zdania, zwłaszcza Gdynianie! W tym miejscu mam zamiar stworzyć od początku artykuł o tym wspaniałym mieście i zapraszam także Wszystkich chętnych do współtworzenia tego artykułu, którym Gdynia nie jest obca.

Poniżej stworzyłem wstępnie podział artykułu na poszczególne tematy.

Leinad 21:20, 19 cze 2006 (CEST)

---

Współrzędne: 54°30' N 018°32' E

Gdynia
Herb Gdyni Flaga Gdyni
Dewiza: Gdynia – miasto z morza i marzeń
Województwo	pomorskie
Założono	przed 1209
Prawa miejskie	10 lutego 1926
Prezydent miasta	Wojciech Szczurek
Powierzchnia	135,5 km²
Położenie	54° 30' N 18° 32' E
Wysokość	0,0 - 205,7 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2005)  - liczba ludności  - gęstość  - aglomeracja	252.791 1859 os./km² 1 030 000
Strefa numeracyjna (do 2005)	(+48) 58
Kod pocztowy	81-001 do 81-919
Tablice rejestracyjne	GA
Położenie na mapie Polski
Urząd miejski3 Al. Marszałka Piłsudskiego 52/54 81-382 Gdynia tel. (+48) 58 66 88 000; faks (+48) 58 62 09 798 (e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews
Strona internetowa miasta

Gdynia (kaszb. Gdiniô, niem. Gdingen - do 1940 r., niem. Gotenhafen - po 1940 r.) - miasto o statusie powiatu grodzkiego położone w północnej Polsce na pograniczu dwóch krain: Pobrzeża Kaszubskiego i Pojezierza Kaszubskiego, w województwie pomorskim nad Zatoką Gdańską (Morze Bałtyckie). Jest jednym z najmłodszych polskich miast, prawa miejskie nadane w 1926 roku, pierwotnie powstałym w celu zapewnienia Polsce dostępu do morza poprzez zbudowanie portu. Podzielona jest na 22 dzielnice administracyjne. Wraz z Sopotem i Gdańskiem tworzą Trójmiasto oraz z miejszymi miejscowościami aglomerację gdańską.

Spis treści 1 Historia 2 Geografia 2.1 Położenie 2.2 Klimat 2.3 Podział administracyjny 3 Demografia 3.1 Szczegółowe dane 4 Gospodarka 5 Edukacja 6 Komunikacja 6.1 Tranzyt 6.1.1 Główne ulice 6.2 Komunikacja miejska 6.2.1 Szybka Kolej Miejska 6.2.2 Autobusy 6.2.3 Trolejbusy 6.3 Kolej 6.4 Żegluga 6.5 Lotnictwo 7 Turystyka 8 Kultura 8.1 Teatry 8.2 Kina 8.3 Muzea i galerie 9 Sport 10 Jednostki wojskowe 10.1 Marynarka Wojenna 10.2 Siły Powietrzne 10.3 Inne 11 Polityka 11.1 Władze samorządowe 11.1.1 Kadencja 2002-2006 11.2 Okręg wyborczy Gdynia-Słupsk 11.3 Gdyńscy parlamentarzyści 11.3.1 Posłowie na Sejm RP 11.3.2 Senatorowie 11.3.3 Eurodeputowani 12 Wybitni obywatele miasta 13 Miasta partnerskie[4] 14 Bibliografia 15 Przypisy 16 Zobacz też 17 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

[edytuj] Geografia

[edytuj] Położenie

Gdynia położona jest na styku dwóch krain fizykogeograficznych: Pojezierza Kaszubskiego i Pobrzeża Kaszubskiego. Miasto graniczy: od północy z gimną Kosakowo, od zachodu z gminą Wejherowo oraz z miastem Rumia, od południa z miastami Sopot i Gdańsk oraz z gimną Żukowo, a od wschodu z Zatoką Gdańską, będącą częścią Morza Bałtyckiego. Najdalej wysuniętym punktem na północ jest fragment dzielnicy Babie Doły (54°35'), na południec las w okolicach ulicy Spacerowej w Gdańsku (54°25'), natomiast na wschód Klif Orłowski (18°34'), a na zachód skrajna część kompleksu leśnego przy drodze z Gdyni-Chylonia na Koleczkowo (18°21'). Długość miasta wynosi 18 km, a szerokość 13,7 km, natomiast geodezyjnym środkiem miasta jest skrzyżowanie ulicy Chwarznieńskiej z Obwodnicą Trójmiasta. Gdynia leży na wysokości od 0,0 m n.p.m. do 205,7 m n.p.m. (Góra Donas).

Zobacz więcej w osobnym artykule: Ukształtowanie terenu i krajobraz w Gdyni.

[edytuj] Klimat

Gdynia znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego, przejściowego między oceanicznym, a kontynentalnym, który modyfikowany jest pod wpływem bezpośredniego sąsiedztwa Morza Bałtyckiego. W zależności od pory roku morze podwyższa bądź obniża temperaturę powietrza w stosunku do miejscowości w głębi lądu, tzn. gdy temperatura morza jest wyższa niż powietrza to ogrzewa atmosferę, oddając ciepło i analogicznie na odwrót. Średnia temperatura w miesiącu styczniu to -0,9°C, a w lipcu to 17,2°C, natomiast średnia roczna to 7,9°C. Miasto jest jednym z najbardziej nasłonecznionych miejsc w Polsce, zwłaszcza w miesiącach maj oraz czerwiec, gdy średnie nasłonecznienie wynosi 20,66 MJ/m². Także pod względem wilgotności wykazuje większe wartości, które w miesiącach zimowych wynoszą około 82%, natomiast najmniejsze wartość notuję się w miesiącu czerwcu - 74%, a także występuje większa liczba dni mglistych. Pod względem opadów największe są w miesiącu lipcu - 70 mm, a najmniejsze w miesiącu marcu - 23 mm, suma rocznych opadów wynosi 535 mm. Wiatry przeważnie wieją z kierunku zachodniego i południowo-zachodniego, wykazując dużą zmienność pod względem kierunku jak i prędkości, a w okresie wiosennym szczególnie dostrzegalna jest cyrkulacja bryzowa. Ze względu na zróżnicowanie rzeźby terenu i występującego zabudowania wyróżnia się następujące obszary:

• mezoklimat Wysoczyzny Gdańskiej,
• mezoklimat strefy krawędziowej Wysoczyzny Gdańskiej,
• mezoklimat wschodniego fragmentu Pradoliny Kaszubskiej.

[edytuj] Podział administracyjny

Uchwalona 8 marca 1990 roku ustawa o samorządzie terytorialnym przywróciła po 40 letniej przerwie administrację samorządową na poziomie gminy. W tej samej ustawie, w art. 5 przewidziano również tworzenie jednostek pomocniczych – dzielnic, osiedli, sołectw. Gdynia jako jedno z pierwszych miast w Polsce skorzystała z tej możliwości, wprowadzając 8 maja 1991 roku do Statutu Miasta podział na 13 dzielnic: Śródmieście, Redłowo-Wzgórze Św. Maksymiliana, Orłowo-Mały Kack, Wielki Kack-Karwiny, Chwarzno-Wiczlino, Witomino, Działki Leśne, Grabówek-Leszczynki, Chylonia, Pustki Cisowskie-Demptowo, Cisowa, Obłuże, Oksywie-Babie Doły. Półtora roku później (9 grudnia 1992) Rada Miasta wprowadzając zmiany w Statucie podzieliła niektóre z dzielnic na mniejsze jednostki. Na przykład Śródmieście przekształcono w trzy odrębne dzielnice; Śródmieście Centrum, Śródmieście Kamienną Górę oraz Śródmieście Port. W wyniku tych podziałów liczba dzielnic w Gdyni wzrosła do 24. Kolejne, dwukrotne zmiany nastąpiły w 1998 w kwietniu połączono dotychczasowe dzielnice Chylonia i Chylonia Nowa w dzielnicę Chylonia, zaś w grudniu dzielnicę Port, która zajmowała duży obszar, ale była zamieszkana przez niewiele ponad 100 mieszkańców włączono do dzielnicy Śródmieście. W rezultacie tych ostatnich zmian liczba dzielnic zmniejszyła się do 22. Obecny kształt dzielnic jest przede wszystkim odzwierciedleniem tradycyjnych podziałów. Z tego powodu pojawiają się duże dysproporcje pomiędzy wielkością dzielnic zarówno pod względem powierzchni jak i liczby mieszkańców. Największą dziś dzielnicę – Chylonię zamieszkuje prawie 28.000 osób, gdy najmniejsza - Babie Doły liczy zaledwie 2,500 mieszkańców. Z kolei największy obszar zajmuje dzielnica Chwarzno-Wiczlino – 27,92 km², która jest aż 44 razy większa od najmniejszej Kamiennej Góry (0,63 km²). Obecne dzielnice Gdyni:

• Babie Doły
• Chwarzno-Wiczlino
• Chylonia
• Cisowa
• Działki Leśne
• Dąbrowa
• Grabówek
• Kamienna Góra
• Karwiny
• Leszczynki
• Mały Kack
• Obłuże
• Oksywie
• Orłowo
• Pogórze
• Pustki Cisowskie-Demptowo
• Redłowo
• Śródmieście
• Wielki Kack
• Witomino-Radiostacja
• Witomino-Leśniczówka
• Wzgórze Św. Maksymiliana

Zobacz więcej w osobnym artykule: Dzielnice Gdyni.

[edytuj] Demografia

W 2005 roku w Gdyni mieszkało 252 791 mieszkańców, z czego kobiet jest 132 058, a mężczyzn 120 733 co daje w przeliczeniu 109 kobiet na 100 mężczyzn. Przyrost naturalny jest nieznacznie ujemny i wynosił -0,5 (na 1000 mieszkańców, czyli o 37 mniej mieszkańców). Według danych GUS z 2004 roku saldo migracji wynosiło 241 osób. W I półroczu 2006 roku bezrobocie w Gdyni wynosiło 6,8%.

[edytuj] Szczegółowe dane

rok liczba mieszkańców 1921 5 400 [1] 1931 36 800 [1] 1936 83 800 [1] 1946 77 800 [1] 1950 103 500 [1] 1960 147 600 [1] 1970 191 500 [1] 1978 227 100 [1] 1988 259 900 [1] 1995 251 631 [2] 1996 251 932 [2] 1997 251 585 [2] 1998 253 521 [2] 1999 255 014 [2] 2000 253 387 [2] 2001 253 364 [2] 2002 253 508 [2] 2003 253 500 [2] 2004 253 324 [2] 2005 252 791 [2] 2006 249 844 [3]

ludność Gdyni według płci w 2005 roku [2] osób % mężczyźni 120 733 47,8 kobiety 132 058 52,2 ludność Gdyni według wieku w 2004 roku [2] grupa wiekowa osób wiek przedprodukcyjny 44 630 wiek produkcyjny 165 986 wiek poprodukcyjny 42 708

[edytuj] Gospodarka

w opracowaniu LeinaD dyskusja 22:07, 28 sie 2006 (CEST)

[edytuj] Edukacja

[edytuj] Komunikacja

[edytuj] Tranzyt

Gdynia jako miasto portowe jest istotnym miejscem przeładunku towarów pomiędzy statkami a pojazdami transportu kołowego, który w granicach miasta odbywa się Trasą im. Eugeniusza Kwiatkowskiego, ulicą Morską, a następnie w kierunku południowym obwodnicą Trójmiasta (droga ekspresowa S6) - docelowo Trasa Kwiatkowskiego będzie połączona z obwodnicą (2008 rok), pomijając dzielnice mieszkalne: Leszczynki i Chylonia. Z kolei w kierunku zachodnim ruch z portu odbywa się przedłużeniu ulicy Morskiej - drogą krajową nr 6.

Ruch kołowy przebiegający przez Gdynię odbywa się przede wszystkim główną arterią komunikacyjną Trójmiasta (droga wojewódzka nr 468), a także obwodnicą Trójmiasta, która jest istotnym szlakiem drogowym, łączącym się od południa z: drogą krajową nr 1 oraz drogą krajową nr 7 (w przyszłości także z autostradą A1), natomiast od północy z drogą krajową nr 6, odgałęziającą się jako droga wojewódzka nr 216 w kierunku Mierzeji Helskiej. W Gdyni swój początek ma także droga krajowa nr 20.

Drogi ekspresowe:

• S6 – Gdynia Chylonia - Pruszcz Gdański (stan obecny drogi)

Drogi krajowe:

• 6 – Szczecin - Gdynia - Gdańsk
• 20 – Gdynia - Kościerzyna - Stargard Szczeciński

Drogi wojewódzkie:

• 468 – Gdańsk - Sopot - Gdynia
• 472 – ulica Wielkopolska, ulica Chwaszczyńska

[edytuj] Główne ulice

Najważniejszymi ciągami komunikacyjnymi w mieście jest obwodnica trójmiejska, Trasa im. Eugeniusza Kwiatkowskiego, główna arteria komunikacyjna Trójmiasta, która przebiega wzdłuż: Alei Zwycięstwa, Alei Piłsudskiego, ulicy Śląskiej oraz ulicy Morskiej. Kolejnymi ważnymi drogami jest także: alternatywna do arterii nowo wybudowana Droga Gdyńska (tzw. Droga Różowa), ulica Władysława IV, ulica Janka Wiśniewskiego, ulica Wielkopolska oraz ulica Chwaszczyńska.

[edytuj] Komunikacja miejska

[edytuj] Szybka Kolej Miejska

[edytuj] Autobusy

Więcej informacji na ten temat znajdziesz w haśle Komunikacja miejska w Gdyni

[edytuj] Trolejbusy

[edytuj] Kolej

[edytuj] Żegluga

[edytuj] Lotnictwo

[edytuj] Turystyka

[edytuj] Kultura

[edytuj] Teatry

[edytuj] Kina

[edytuj] Muzea i galerie

• Akwarium Gdyńskie (dawniej Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie w Gdyni) – Skwer Kościuszki
• Dar Pomorza (Biała Fregata) statek-muzeum – Skwer Kościuszki
• Muzeum Inkluzji w Bursztynie - Uniwersytet Gdański, Wydz. OGiB, al. Piłsudskiego 46
• Muzeum Miasta Gdyni – ul. Starowiejska 30
• Muzeum Marynarki Wojennej – ul. Sędzickiego 3
• Dom Żeromskiego w Orłowie – ul. Orłowska 6
• ORP Błyskawica okręt-muzeum – Skwer Kościuszki; wcześniej (w latach 1960-1976) funkcję muzeum pełnił ORP Burza
• Pomorski Park Naukowo-Technologiczny - Park otwarty w 2006 na Alei Zwycięstwa. Otwarcie eksperymentatorium planowane jest na rok 2007

[edytuj] Sport

[edytuj] Jednostki wojskowe

Poniższa lista przedstawia dowództwa, instytucje oraz jednostki wojskowe, które stacjonują lub w przeszłości stacjonowały na terenie Garnizonu Gdynia. W spisie wyszczególnione są jedynie nadrzędne jednostki wojskowe, powyżej oddziału włącznie. Data w nawiasie opisuje okres w jakim dana jednostka stacjonowała w Gdyni i może być różna od lat istnienia jednostki.

[edytuj] Marynarka Wojenna

• Dowództwa i jednostki wojskowe istniejące obecnie:
  • Dowództwo Marynarki Wojennej
  • Centrum Operacji Morskich
  • 3 Flotylla Okrętów im. Kmdra Bolesława Romanowskiego
  • "Gdyńska" Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej im. Kmdra Pil. Karola Trzaski-Durskiego
  • 1 "Morski" Pułk Strzelców im. Płka Stanisława Dąbka
  • Dywizjon Zabezpieczenia Hydrograficznego
  • 6 Ośrodek Radioelektroniczny
  • Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej
  • Zespół Informatyki Marynarki Wojennej
  • Centralna Składnica Marynarki Wojennej im. Kadm. Xawerego Czernickiego
  • Centralny Zakład Sprzętu Ratowniczego Marynarki Wojennej
  • Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte
  • Ośrodek Szkolenia Nurków i Płetwonurków Wojska Polskiego im. Kmdra Stanisława Mielczarka
  • Ośrodek Szkolenia Żeglarskiego Marynarki Wojennej
  • Archiwum Marynarki Wojennej im. Kmdra Bohdana Wrońskiego
  • Muzeum Marynarki Wojennej
  • Klub Marynarki Wojennej "Riwiera"
  • Sąd Marynarki Wojennej
  • Prokuratura Marynarki Wojennej
• Dowództwa i jednostki wojskowe rozformowane po 1945:
  • Dowództwo Floty (31 X 1949 - 6 XII 1949)
  • Dowództwo Lotnictwa i Obrony Przeciwlotniczej Marynarki Wojennej (1957 - 1965)
  • Dowództwo Jednostek Nadbrzeżnych (1957 - lata 60. XX wieku)
  • Dowództwo Artylerii Nadbrzeżnej (1949 - 1957)
  • Dowództwo Bazy Głównej Marynarki Wojennej (1945 - lata 60. XX wieku)
  • 33 Dywizja Lotnictwa Marynarki Wojennej (1953 - 1957)
  • Flotylla Trałowców (1946 - 1947)
  • Brygada Okrętów Podwodnych (6 VII 1955 - 31 III 1971)
  • 34 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (31 XII 1951 - 1 I 1995)
  • 30 Pułk Lotnictwa Marynarki Wojennej (3 V 1951 - 25 IV 1954)
  • 3 Pułk Zabezpieczenia Dowództwa Marynarki Wojennej (1974 - 1989)
  • 33 Pułk Inżynieryjno-Budowlany (lata 60. XX wieku - lata 80. XX wieku)
  • 41 Dywizjon Okrętów Ratowniczych (27 VIII 1964 - 1 XI 1991)
  • 7 Dywizjon Niszczycieli (1957-1971)
  • Dywizjon Artylerii Kolejowej (1947 - 1948)
  • Dywizjon Ścigaczy (1 IV 1946 - 1 I 1951)
  • Dywizjon Okrętów Powodnych (30 XI 1945 - 6 VII 1955)
  • 18 Eskadra Lotnictwa Ratowniczo-łącznikowego (1954 - 1995)
  • 32 Batalion Łączności Marynarki Wojennej (1946 - 1952)
  • Oddział Zabezpieczenia Dowództwa Marynarki Wojennej (1969 - 1974)
  • Oddział Zabezpieczenia Hydrograficznego (1959 - 1987)
  • Oddział Awaryjno-Ratowniczy Marynarki Wojennej (1951 - 1964)
  • Oddział Pomocniczy Środków Pływających i Przystani (30 XI 1945 - 15 VII 1947)
  • Węzeł Łączności Dowództwa Marynarki Wojennej (1946 - 2002)
  • 1 Składnica Marynarki Wojennej (1970 - lata 80. XX wieku)
  • Centralna Składnica Broni Podwodnej (1960 - 1970)
  • Oficerska Szkoła Marynarki Wojennej (18 I 1946 - 18 IX 1958)
  • Ośrodek Badawczy Marynarki Wojennej (27 IX 1958 - 1 I 1995)
• Dowództwa i jednostki wojskowe istniejące przed 1939:
  • Dowództwo Floty i Obszaru Nadmorskiego (8 VIII 1924 - 17 VIII 1939)
  • Dowództwo Morskiej Obrony Wybrzeża (1 VI 1939 - 17 VIII 1939)
  • Dowództwo Lądowej Obrony Wybrzeża (1 VI 1939 - 19 IX 1939)
  • Dowództwo Obrony Wybrzeża Morskiego (4 IV 1933 - 1 VI 1939)
  • Morska Brygada Obrony Narodowej (1937 - 1939)
  • 2 Morski Pułk Strzelców (5 XII 1938 - 19 IX 1939)
  • 1 Morski Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (1 III 1933 - 19 IX 1939)
  • Morski Dywizjon Żandarmerii (1933 - 1939)
  • Dywizjon Kontrtorpedowców (15 IX 1932 - 29 VIII 1939)
  • Dywizjon Okrętów Podwodnych (30 IV 1932 - 17 VIII 1939)
  • Dywizjon Minowców (1 IV 1930 - 17 VIII 1939)
  • Dywizjon Szkolny (1 IV 1930 - 1 VI 1935)
  • Dywizjon Torpedowców (1923 - 1930)
  • Dywizjon Ćwiczebny (1923 - 1930)
  • Komenda Portu Wojennego (1923 - 1939)
  • Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty (1927 - 1939)
  • Kadra Floty (15 VIII 1930 - 1 IX 1939)

[edytuj] Siły Powietrzne

• Jednostki wojskowe istniejące obecnie:
  • 65 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej
  • 1 Centrum Koordynacji Operacji Powietrznych
  • 18 Ruchome Warsztaty Techniczne
• Rozformowane jednostki wojskowe:
  • 4 "Gdyńska" Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej (1992-2001)
  • 4 Brygada Artylerii Obrony Powietrznej Kraju im. Obrońców Wybrzeża (1967-1992)
  • 60 Brygada Artylerii Obrony Powietrznej Kraju (1963-1967)
  • 60 Samodzielny Pułk Artylerii Przeciwlotniczej (1951-1963)

[edytuj] Inne

• Pozostałe instytucje i jednostki wojskowe istniejące obecnie:
  • 1 Wojskowy Ośrodek Metrologii
  • Komenda Garnizonu
  • Wojskowa Komenda Uzupełnień
  • Rejonowy Zarząd Infrastruktury
  • Oddział Rejonowy Wojskowej Agencji Mieszkaniowej
  • Morski Oddział Terenowy Agencji Mienia Wojskowego

[edytuj] Polityka

[edytuj] Władze samorządowe

[edytuj] Kadencja 2002-2006

Prezydent - Wojciech Szczurek

Radni:

• Andrzej Bień
• Adam Borkowski
• Stanisław Borski
• Mirosława Borusewicz
• Kazimiera Cegłowska
• Andrzej Czaplicki
• Jarosław Duszewski
• Tomasz Gorczyński
• Jolanta Kalinowska
• Andrzej Kieszek
• Tadeusz Kluba
• Bogdan Krzyżankowski
• Beata Łęgowska
• Marek Łucyk
• Jacek Milewski
• Jerzy Miotke
• Mariusz Roman
• Jolanta Roszczynialska
• Jadwiga Stefaniszyn
• Stanisław Szwabski
• Stanisław Taube
• Jerzy Wieczorek
• Alina Winiarska
• Marcin Wołek
• Paweł Ziegert
• Joanna Zielińska
• Zygmunt Zmuda-Trzebiatowski
• Lech Żurek

[edytuj] Okręg wyborczy Gdynia-Słupsk

[edytuj] Gdyńscy parlamentarzyści

[edytuj] Posłowie na Sejm RP

[edytuj] Senatorowie

[edytuj] Eurodeputowani

[edytuj] Wybitni obywatele miasta

[edytuj] Miasta partnerskie^[4]

Miasto	Kraj	Data nawiązania współpracy
Aalborg	Dania	04.08.1987
Baranowicze	Białoruś	6.02.1993
Brooklyn	USA	14.02.1991
Haikou	Chiny	24.04.2006
Kaliningrad	Federacja Rosyjska	27.10.1994
Karlskrona	Szwecja	29.03.1990
Kilonia	Republika Federalna Niemiec	7.02.1997
Kłajpeda	Litwa	12.01.1993
Kotka	Finlandia	9.03.1988
Kristiansand	Norwegia	21.09.1991
Kunda	Estonia	24.02.2001
Liepaja	Łotwa	12.10.1999
Plymouth	Wielka Brytania	11.09.1976
Seattle	USA	23.04.1994
Związek Wybrzeża Opalowego	Francja	25.11.2004

[edytuj] Bibliografia

• Encyklopedia Gdyni, 2006, Gdynia, Oficyna Verbi Causa, ISBN 83-921571-8-4.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne