Łuków

Pierwsze wzmianki pochodzą z 1233 roku, w Łukowie istniała małopolska kasztelania o strategicznym, nadgranicznym znaczeniu. Miasto było wielokrotnie niszczone: przez Prusów, Tatarów, Jaćwingów i Litwinów. Dopiero zawarcie zawarcie w 1385 roku unii polsko-litewskiej daje względne uspokojenie sytuacji. W 1403 roku Władysław Jagiełło nadał Łukowowi prawa miejskie oparte na prawie magdeburskim.

Największy rozkwit miasto przeżywało w XVI i pierwszej połowie XVII wieku. Łuków słynął z targów i produkcji sukna. Wojna polsko-szwedzka w XVII wieku przynosi upadek miasta.

W latach 1763-1793 urząd vicesgerenta grodu łukowskiego sprawował Grzegorz Chromiński herbu Lubicz.

Ożywienie gospodarcze przynosi dopiero wiek XVIII – Łuków ponownie staje się kasztelanią. Pod zaborami zaznacza się jednak powolny acz systematyczny upadek miasta. Ponowne ożywienie przynosi dopiero budowa linii kolejowych (Warszawa – Brześć nad Bugiem, Łuków – Lublin i Łuków – Dęblin) pod koniec XIX w.

Mimo nienajlepszych warunków życia ludność Łukowa odznaczała się zawsze patriotyczną postawą i brała czynny udział w powstaniach i ruchach niepodległościowych. Po powstaniu listopadowym (w 1839 roku) działał tu Związek Patriotyczny zorganizowany przez młodzież łukowską i warszawską. Przewodniczył jej Karol Levittoux - wychowanek gimnazjum łukowskiego. Wykrycie przez Rosjan spisku było bezpośrednią przyczyną likwidacji szkoły średniej w Łukowie i przeniesienia jej do Siedlec.

W latach II wojny światowej hitlerowcy wymordowali miejscowych Żydów, stanowiących znaczną część mieszkańców miasta.

Po wojnie ożywienie gospodarcze przynosi budowa dwóch dużych zakładów – fabryki obuwia Łukbut i dużych zakładów mięsnych bazujących na lokalnym surowcu. Kontynuowana jest tradycja targów.

Na początku XXI wieku zakłady "Łukbut" upadły. Zakłady Mięsne wykupił znany senator Henryk Stokłosa. Po 1990 powstało też wiele prywatnych zakładów mięsnych i obuwniczych.

Burmistrzem Łukowa obecnie jest p. Zbigniew Zemło.

[edytuj] Parafia katolicka

Łuków wraz z gminą od XII wieku należał do parafii w Łukowie, archidiakonatu radomskiego i diecezji krakowskiej. W 1790 roku tereny włączone zostały do diecezji chełmskiej, a w 1807 do nowo utworzonej diecezji lubelskiej. W 1818 roku po utworzeniu diecezji janowskiej czyli podlaskiej znalazły się w niej również tereny należące do dekanatu łukowskiego. W 1867 roku na mocy ukazu carskiego Aleksandra II diecezja podlaska została skasowana i przyłączona do lubelskiej. Taki stan trwał do roku 1918, kiedy reaktywowano diecezję podlaską. Obecnie w Łukowie mają siedzibę 4 parafie rzymskokatolickie 1. Parafia pw. Przemienienia Pańskiego (Proboszcz : ks. kanonik Antoni Pietruszka ), 2. Parafia pw. Podwyższenia Św.Krzyża (Proboszcz : ks. kanonik Tadeusz Dzięga), 3. Parafia pw. Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła (Proboszcz : ks. kanonik Mirosław Łubik), 4. Parafia pw. św. Brata Alberta.

[edytuj] Edukacja

Łuków może się poszczycić wiekowymi tradycjami edukacyjnymi - w roku 1701 zakon Pijarów zakłada kolegium o wysokim poziomie nauczania. W roku 1733 uczelnia zostaje rozbudowana o internat (konwikt); szkoła jako jedna z pierwszych wprowadziła reformy Komisji Edukacji Narodowej. Wychowankami kolegium byli m.in. Franciszek Salezy Jezierski czy Bronisław Ferdynand Trentowski.

Polityka rusyfikacji prowadzona w XIX w. przynosi upadek szkolnictwa. Gimnazjum powstaje dopiero w roku 1918.