Władysław II Jagiełło

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Władysław II Jagiełło

herb	Herb Jagiellonów
urodzony	1362
w
zmarł	1 czerwca 1434
w	Gródku Jagiellońskim
pochowany	na Wawelu

wybrany	11 stycznia, 1386 w Wołkowysku
koronacja	4 marca 1386 w katedrze wawelskiej

rodzina lub dynastia	Jagiellonowie
Rodzice	Olgierd Julianna Twerska

Władysław II Jagiełło, lit. Jogaila, biał. Ягайла (ur. ok. 1362 (?) ^[1], zm. 1 czerwca 1434 w Gródku) - wielki książę litewski w latach 1377-1381 i 1382-1401, król Polski w latach 1386-1434. Syn Olgierda Giedyminowicza, wnuk Giedymina. Założyciel dynastii Jagiellonów.

[edytuj] Początek panowania

Po śmierci króla Ludwika Węgierskiego, królem została w 1384, po uprzednim zerwaniu zaręczyn z księciem Wilhelmem Habsburgiem, wymuszonym przez możnowładców małopolskich, jego najmłodsza, jedenastoletnia córka, Jadwiga Andegaweńska (1384-1399). Jagiełło zgodził się zostać królem Polski, 14 sierpnia 1385 zawarto unię w Krewie. 11 stycznia 1386 w Wołkowysku panowie małopolscy formalnie dokonali wyboru Jagiełły na tron polski. 15 lutego 1386 władca przyjął chrzest i imię Władysław (po swoim ojcu chrzestnym Władysławie Opolczyku), 18 lutego zawarł ślub z Jadwigą. Po ślubie został 4 marca 1386 przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzantę koronowany na króla Polski w katedrze wawelskiej. Opierając się na duchowieństwie polskim w 1387 przeprowadził chrystianizację Wielkiego Księstwa Litewskiego. Sam przetłumaczył wówczas dla swojego ludu na język litewski Modlitwę Pańską i Skład Apostolski. Król neofita ufundował w 1406 Kościół Bożego Ciała w Poznaniu, wzniesiony na miejscu domniemanej profanacji hostii, dokonanej przez Żydów. Władca odwiedzał to sanktuarium przed każdą wyprawą wojenną.

Związkowi Litwy z Polską próbował przeciwdziałać brat stryjeczny Jagiełły, Witold, prowadzący w Wielkim Księstwie Litewskim samodzielną politykę, lecz niepowodzenia w wojnie z Tatarami i Krzyżakami zmusiły go do współpracy z Koroną. W 1387 we Lwowie złożył Jagielle hołd lenny hospodar mołdawski Piotr I a w 1389 w Sandomierzu przyjął on hołd lenny od swojego brata Lingwena z ziem Nowogrodu Wielkiego. 1 sierpnia 1404 złożył mu hołd w Kamieńcu Podolskim hospodar Aleksander Dobry.

[edytuj] "Wielka Wojna"

Powstałe z ziem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego państwo stało się największym w ówczesnej Europie. Jagiełło zaczął przygotowywać się do rozprawy z zakonem krzyżackim, zajmującym nad Bałtykiem zdobyte ziemie pruskie, polskie i litewskie (Żmudź). Wojna z nim rozpoczęła się w 1409. Pierwsi uderzyli Krzyżacy, zajmując szereg polskich miast przygranicznych, w tym Bydgoszcz. W dniu 15 lipca 1410 doszło na polach pod Grunwaldem do wielkiej bitwy pomiędzy wojskami zakonu, wspomaganymi przez Marchię Brandenburską króla niemieckiego i czeskiego Zygmunta Luksemburskiego i rycerstwo zachodniej Europy, a połączonymi siłami polsko-litewskimi, wspartymi oddziałami ruskimi, tatarskimi i zaciężnymi oddziałami czeskimi. Krwawa rozprawa "dwóch światów" zakończyła się rozbiciem wojsk krzyżackich. Na placu boju padł kwiat rycerstwa krzyżackiego wraz z wielkim mistrzem zakonu Ulrichiem von Jungingenem. Wojnę zakończył w 1411 pokój w Toruniu, zobowiązujący Krzyżaków do zwrotu Ziemi Dobrzyńskiej, Żmudzi i zapłacenia wysokiej kontrybucji 100 tys. grzywien za wykup jeńców.

Władysław Jagiełło

Polska i Litwa w 1387

[edytuj] Po zwycięstwie grunwaldzkim

Po zwycięstwie grunwaldzkim Jagiełło odbył dwuletnią triumfalną podróż po rozległych terytoriach Litwy od Żmudzi po Czerkasy nad dolnym Dnieprem. W 1413 r. między Litwą i Polska zawarta została unia horodelska, potwierdzająca i uściślająca wspólnotę obu państw. Za udział w walkach z Zakonem i za uznanie męskich potomków Jagiełły następcami tronu, Jagiełło przyznał szlachcie szereg przywilejów: niedopuszczalność konfiskaty majątków szlacheckich bez zgody sądu nietykalność osobistą i inne. Znacznie wzrósł też autorytet państwa polsko-litewskiego w całej Europie. Na wielkim soborze biskupów i uczonych świeckich w Konstancji (1414-1418) odrzucono oskarżenia Zakonu wobec pogańskiej Litwy i odmówiono Krzyżakom prawa do nawracania tego kraju.

Po bitwie grunwaldzkiej Jagiełło nie wykorzystał jednak zwycięstwa, by zająć całe terytorium wroga. Krzyżacy nadal stanowili istotne zagrożenie, zwłaszcza dla Litwy. Dopiero w 1422 po kolejnych zbrojnych akcjach Polski, w których Polacy nie potrafili zdobyć warownych zamków, a Krzyżacy unikali bezpośrednich starć - zrzekli się oni ostatecznie swych roszczeń do litewskiej Żmudzi w pokoju melneńskim. Konsekwencją klęski Krzyżaków pod Grunwaldem było też powstanie tzw. Związku Pruskiego, to jest związku szlachty i miast Pomorza i Prus, będącego w opozycji wobec rządów Zakonu.

Jak donosi Jan Długosz, król zatrzymał się w drodze na Ruś w Medyce, gdzie przeziębił się słuchając śpiewu słowika, wkrótce zmarł w Gródku Jagiellońskim w 1434. Po nim królem polskim został jego syn Władysław III Warneńczyk (1434-1444).

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Genealogia

Giedymin
ur. ok. 1275
zm. zima 1341

Jewna
ur. ok. 1280
zm. 1344

Aleksander I
ur. 1301
zm. 22 X 1339

Anastazja

Olgierd
ur. ok. 1296
zm. maj 1377

Julianna Twerska
ur. ok. 1330
zm. wiosna 1392

1 Jadwiga Andegaweńska ur. 1374 zm. 17 VII 1399 OO 18 II 1386		2 Anna Cylejska ur. 1380/81 zm. 21 I 1416 OO 29 I 1402		Władysław II Jagiełło ur. ok. 1362 zm. 1 VI 1434		3 Elżbieta Pilecka ur. 1372 zm. 12 V 1420 OO 2 V 1417		4 Zofia Holszańska ur. ok. 1405 zm. 21 IX 1461 OO 7 II 1422

	1		2		4		4		4
Elżbieta Bonifacja ur. 22 VI 1399 zm. 13 VII 1399		Jadwiga‎ ur. 8 IV 1408 zm. 8 XII 1431		Władysław III Warneńczyk ur. 31 X 1424 zm. 10 XI 1444		Kazimierz ur. 16 V 1426 zm. 2 III 1427		Kazimierz IV Jagiellończyk ur. 30 XI 1427 zm. 7 VI 1492