Dęblin

Miasto położone jest przy ujściu rzeki Wieprz do Wisły, w szerokiej dolinie rzecznej, która przy ujściu Wieprza do Wisły osiąga 15 km szerokości. Dolina ma budowę terasową. Najstarsza terasa położona jest 20 metrów nad zwierciadłem Wisły.

Według danych z 30 czerwca 2004², miasto miało 18 710 mieszkańców.

Spis treści

1 Historia
2 Zabytki
3 Struktura powierzchni
4 Demografia
5 Przyroda
6 Gospodarka
7 Transport
8 Sport
9 Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych
10 Sąsiednie gminy
11 Zobacz też
12 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Jako wieś wzmiankowane w 1397.
W latach 1838-1878 u ujścia Wieprza do Wisły rozpoczęta została budowa twierdzy wg projektu rosyjskiego generała Dahna, twórcy twierdz w Modlinie, Warszawie i Brześciu.
W 1840 car Mikołaj I Romanow podarował dobra dęblińskie Iwanowi Paskiewiczowi, stąd do 1915 nazwa Iwanogród.
W 1914 w sąsiedztwie twierdzy trwały zacięte bitwy pomiędzy wojskami niemieckimi i austriackimi a rosyjskimi.
W sierpniu 1920 wyruszyła stąd kontrofensywa wojsk polskich do bitwy warszawskiej.
W 1929 założono tutaj Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa – obecnie Siedziba Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych.

[edytuj] Zabytki

Twierdza Dęblin – fortyfikacje na prawym brzegu Wisły (forty na lewym brzegu znajdują się na terenie woj. mazowieckiego)
Cytadela w Dęblinie
Pozostałości fortu I " Nadwiślanka " w Nadwiślance, gm. Stężyca.
Fort II " Mierzwiączka " w Mierzwiączce.
Pozostałości fortu III " Dęblin " w Dęblinie.
Pozostałości fortu IV " Borowa " w Borowej, gm. Puławy.
W parku Zespół pałacowy (córka właściciela Dęblina, Jerzego Mniszcha – Maryna Mniszchówna była żoną cara Dymitra Samozwańca I a po jego śmierci poślubiła Dymitra Samozwańca II).
Cmentarz wojenny Bajonna – pomnik ofiar faszyzmu
Cmentarz komunalny – groby nieznanego żołnierza i symboliczne pomnik ofiar faszyzmu
Brama Lubelska i brama Warszawska
Pomnik lotników i izba pamięci Szkoły "Orląt"
Kościół pw. Chrystusa Miłosiernego (pierwotnie cerkiew w Łasicach z I poł. XVIII w.) przeniesiona do Dęblina w 1928-1929.
Kościół parafialny pw. Piusa V Papieża z 1974-1981 r
Zespół Dworca Kolei Nadwiślańskiej.
Synagoga w Dęblinie - zbudowana w połowie XIX wieku, przy ulicy Okólnej. Podczas II wojny światowej, hitlerowcy zdewastowali synagogę. Po wojnie budynek synagogi służył jako łaźnia miejska, następnie przebudowano ją na magazyn. Obecnie nieistniejąca - na jej miejscu stoi sklep AGD-RTV.

Źródło: Krzysztof Karbowski, Dęblin. Walory krajoznawczo-turystyczne., 2003; Internet: www.deblin.pl

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Dęblin ma obszar 38,51 km², w tym:

użytki rolne: 28%
użytki leśne: 15%

Miasto stanowi 6,26% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2004²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	18 710	100	9220	49,3	9490	50,7
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	485,8		239,4		246,4

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1239,88 zł.

[edytuj] Przyroda

Na lewym brzegu Wisły, kilkanaście kilometrów od Dęblina, znajduje się jeden z większych kompleksów leśnych w Polsce – Puszcza Kozienicka. Większość jej drzewostanu – głównie w części wschodniej – stanowi sosna. Razem z sosną występują w niej dęby i graby. W części zachodniej rosną lasy mieszane z jodłą, brzozą, grabem, świerkiem, osiką i jesionem. Miejscami zachowały się jeszcze nieliczne jawory i modrzewie.

W puszczy spotyka się sarny, jelenie, dziki, lisy, borsuki oraz jastrzębie, cietrzewie i rzadko kruki. Na prawym brzegu Wisły w kierunku na północ od Dęblina występują bory sosnowe i sosnowo-dębowe a w podmokłych dolinach łęgi, najczęściej wierzbowo-topolowe i jesionowo-olszowe. Na tym terenie do większych kompleksów leśnych należą lasy garwolińskie, ciągnące się wzdłuż nadwiślańskiej krawędzi Wysoczyzny Żelechowskiej.

O wiele mniejszymi są okoliczne lasy stawskie, które porastają południowo-zachodni skraj Wysoczyzny Żelechowskiej. Ich drzewostan stanowi przede wszystkim sosna i dąb. W lesie tym żyją: jelenie, sarny, łosie i dziki.

Na lewym brzegu Wieprza w północno-zachodniej części Wysoczyzny Lubartowskiej rosną lasy gołębskie. W lasach tych występuje sosna, świerk, dąb, lipa, klon, jawor, wiąz górski, czyli brzost, jesion, osika, brzoza. Poszycie leśne jest tu miejscami niezwykle bogate. Paproć wietlicza samicza tworzy bukiety o wysokości ponad 1,5 m. W lasach gołębskich można też spotkać inne rzadkie rośliny jak: dziurawiec górski, łuskiewnik różowy, zimoziół północny, żywiec cebulkowy, trawę żubrówkę, kosawiec syberyjski, obuwik pospolity, storczyk plamisty oraz krzew wawrzynek wilcze łyko. W niedostępnych ostępach znajdują schronienie dziki, sarny, jelenie i lisy.

[edytuj] Gospodarka

Na początku lat 90. wraz z całym krajem Dęblin przeszedł okres zasadniczych przemian ekonomicznych. Duże państwowe przedsiębiorstwa, które od początku były i są związane z obronnością kraju, zwalniały pracowników i zmniejszały produkcję. Obecnie obiekty w niektórych wojskowych zakładach są w pełni wykorzystywane i odnajmowane dęblińskim przedsiębiorcom. W mieście powstało około tysiąca nowych prywatnych podmiotów gospodarczych. Otworzono między innymi przedsiębiorstwa przemysłu dziewiarskiego, konfekcyjnego, materiałów budowlanych, przetwórstwa owocowo-warzywnego. Przedsiębiorstwo komunalne przekształcone w spółkę z o.o. również notuje systematyczny wzrost. Najwięcej osób zatrudnionych jest w przemyśle na rzecz wojska tj. w Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 3 oraz w Wojskowych Zakładach Inżynieryjnych.

Od kilku lat działa na terenie miasta nowa oczyszczalnia ścieków (aktualnie modernizowana). Wybudowano wiele kilometrów kolektorów sanitarnych.

[edytuj] Transport

Dobra sieć połączeń drogowych i kolejowych, łatwość uzyskania telefonu są niewątpliwymi atutami Dęblina. Miasto pełni też funkcję dużego węzła kolejowego, który umożliwia połączenie gminy ze wschodnią granicą państwa. Rangę miasta podnosi również istniejące tu lotnisko. Ma ono duże, lecz niewykorzystane w pełni możliwości transportowe. Obecnie lotnisko służy przede wszystkim do szkolenia pilotów.

Dęblin posiada liczne połączenia kolejowe, m.in. z Lublinem, Warszawą, Radomiem, Białą Podlaską, Łukowem, Przemyślem, Szczecinem i Kielcami. Autobusy PKS Puławy, PKS Kozienice i PKS Garwolin umożliwiają dojazd do Ryk, Puław, Lublina, Kozienic, Warszawy, Maciejowic i Przytoczna. Funkcjonuje również komunikacja prywatna. Główne linie to Dęblin PKP - Dęblin Rynek, Dęblin - Stawy - Ryki - Lublin oraz Dęblin - Puławy.

[edytuj] Sport

W miejscowości działa klub piłkarski "KKS Czarni Dęblin" grający obecnie w IV lidze.

Rok założenia: 1947 Barwy: granatowo-bordowe Adres: 15. Pułku Piechoty Wilków 4, 08-522 Dęblin Telefon: (81) 883-12-74 WWW:www.kksczarni.yoyo.pl Pojemność stadionu - 1200 miejsc (100 siedzących) / oświetlenie - brak / boisko - 116/56 Prezes: Andrzej Rudnicki Trener: Ryszard Kupis