Paus Clemens V
| Bertrand de Gouth 1264 – 20 april 1314 |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Paus | ||||||
|
Paus Clemens V (Villandraut, circa 1250-1264 - Roquemaure, 20 april 1314) werd geboren als Bertrand de Gouth.
Bertrand de Gouth studeerde rechten in Orléans en Bologna. Voor hij in 1305 tot paus werd gekozen was hij aartsbisschop van Bordeaux geweest; op deze zetel had paus Bonifatius VIII hem in 1299 benoemd. Eerder, in 1294, was hij tot kardinaal-bisschop van Albano gecreëerd.
In 1311 hield Clemens V het concilie van Vienne. Hij ontpopte zich tot een paus die politiek de zijde van de Franse koning Filips IV (de Schone) koos. Toen de Franse koning de orde van de Tempeliers ketters noemde, werd dit onder druk van Filips door Clemens gesanctioneerd en schafte hij 'officieel' de orde op 22 maart 1312 af met de pauselijke bul Vox in Excelso en droeg hun bezittingen en landerijen over aan de orde van de Hospitaalridders met de bul Ad Providam van 2 mei 1312. In eerste instantie gaven de Tempelridders toe dat de praktijken waarvan men hen beschuldigde (homoseksualiteit en het aanbidden van de duivel) voorkwamen, maar later herriepen de ordeleden deze beschuldigingen. Dit zou uiteindelijk leiden tot de executie van Jacques de Molay en andere leden van de orde.
Op 18 maart 1314 liet Philips de Schone de grootmeester van de Tempeliersorde, Jacques de Molay, te Parijs verbranden. Volgens bepaalde bronnen zou Philips de inquisitie hebben misbruikt om de orde uit te roeien, en zo de enorme rijkdom van de Tempeliers toe te eigenen (deze methode van misbruik werd ook toegepast door Koning Karel de Vijfde in de 16e eeuw. Ook de Spaanse inquisitie werd misbruikt om politieke tegenstanders te vervolgen en uit te roeien. Daar bestaan nog steeds brieven van.) Het is niet met zekerheid te zeggen of De Molay tijdens zijn executie een soort vloek uitsprak over Clemens V en de koning Filips IV van Frankrijk, alhoewel er nogal wat boeken en geschriften zijn die daarover spreken. Volgens andere bronnen zou de Molay gezegd hebben dat Philips en Clemens binnen een jaar voor Gods Gerechtshof zouden verschijnen. Paus Clemens V overleed ruim een maand later. Koning Filips IV op 29 november, alhoewel Clemens de orde nooit veroordeelde en de schade voor de orde zoveel mogelijk probeerde te beperken.
[bewerk] Pas ontdekt document van Clemens V
700 Jaar later duikt een document van de paus op. In deze brief betuigde Clemens de onschuld van de orde van de Tempelieren en moet dus kennelijk hebben geweten dat de beschuldigingen aan de Tempelridders vals waren. Door een buitengewone situatie was deze paus niet bij machte in te grijpen zonder zelf in conflict met Philips raken. Zou hij openlijk voor de Tempelridders hebben gekozen, dan zou hijzelf als een ketter worden veroordeeld. Door deze afschuwelijke patstelling konden de Tempelridders door Philips de Schone uiteindelijk worden opgerold. Logistiek gezien was de operatie van deze oprolling door Philips een meesterstuk. Veel documenten uit die tijd zijn nog bewaard gebleven, ook de ondervraging van de laatste Grootmeester van de orde van de Tempelridders, Jacques de Molay.
[bewerk] Tiara
Clemens is de paus die als eerste de tiara, de pauselijke drievoudige kroon droeg. Hij trok met zijn gevolg in 1309 naar Avignon en luidde de zogenaamde Babylonische ballingschap der pausen (1309-1376) in.
Dante Alighieri plaatst al zijn politieke tegenstanders en Clemens V in de hel in het eerste deel van De goddelijke komedie.
