Bul (document)

Een bul is een officieel document van pausen, vorsten en universiteiten. Het woord bul komt van het Latijnse bulla, het loden (soms gouden) zegel aan pauselijke oorkonden.

[bewerk] Paus

Een pauselijke bul bevat normaliter instructies en exhortaties, openbaarmakingen. In de oorkondenleer wordt de term bul gereserveerd voor plechtige pauselijke oorkonden die voorzien zijn van een bulla, een gouden of loden zegel.

Een bijzondere pauselijke bul is de encycliek (zendbrief of herdersbrief). Hierin reflecteert de Heilige Vader bijbelteksten en -interpretaties aan maatschappelijke en kerkelijke ontwikkelingen.

[bewerk] Universiteit

In Nederland is een bul van de universiteit een (handgeschreven) oorkonde die als bewijs dient dat de ontvanger zijn universitaire opleiding, oftewel doctoraalexamen of masterexamen, heeft afgerond. Dit betekent dat de persoon hiermee de universitaire graad doctorandus (drs.), meester (mr), ingenieur (ir.) of master (MA, MSc) heeft verworven. Ook een arts in spe die na een academische studie ook zijn artsexamen heeft behaald ontvangt een bul, de artsenbul genoemd. Verder ontvangen diegenen die een wetenschappelijke promotie hebben afgerond een doctoraatsbul (met verwerving van de graad tot doctor).

Daarentegen verkrijgt een individu die een opleiding aan de hogeschool afrondt geen bul maar een diploma.

Een bul is een waardevol document dat slechts één keer wordt verstrekt door de universiteit en waarvan geen kopieën worden gemaakt. Indien een persoon zijn bul kwijtraakt, kan de universiteit alleen een gewaarmerkte kopie van de betreffende pagina in het examenboek verstrekken als vervanging. Werkgevers kunnen alleen informatie of een kopie uit het examenboek krijgen als de betrokkene daarvoor schriftelijk of per fax toestemming heeft gegeven.

In de Angelsaksische landen is het degree certificate (master niveau) vergelijkbaar met het Nederlandse doctoraaldiploma (bul). In Frankrijk staat het maîtrise-diploma gelijk aan het Nederlands doctoraaldiploma. De Franse licence is vergelijkbaar met de Bachelor-titel die bestaat op de Europese universiteiten na de invoering van het Bachelor-master stelsel.