Ornithischia
| Ornithischia
Status: Fossiel |
||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 de typische bekkenstructuur van de Ornitischia met teruggeklapte pubes |
||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||
|
||||||||||
| Cladistiek | ||||||||||
|
"Basale Ornithischiërs" (Fabrosauridae)
|
De Ornithischia vormen een hoofdonderverdeling van de Dinosauria. In 1887 splitste Harry Govier Seely de dinosauriërs in Saurischia en Ornithischia. Het kenmerkend onderscheid zag hij in de positie van de pubis (het schaambeen). Bij de Ornithischia was dat, in afwijking van oorspronkelijke reptielen, naar achteren geklapt, net als bij de vogels. Vandaar de naam: ornis betekent in het Grieks "vogel". Overigens behoren de vogels tot de Saurischia.
Men hoede zich dus voor de veronderstelling dat de bekkenvorm (het ischium is het zitbeen) een soort definiërend kenmerk van de groep zou zijn. Wat telt is de verwantschap, en de bekkenvorm is daarvoor slechts één aanwijzing onder vele. De monofyletische afstammingsgroep, ofwel klade Ornithischia is in 1999 door Paul Sereno gedefinieerd als de groep bestaande uit Triceratops horridus en alle soorten nauwer verwant aan Triceratops dan aan vogels. Dit omvat per definitie de Ceratopia die samen met de pachycephalosauriërs per definitie tot de Marginocephalia behoren en hoogstvermoedelijk de Ornithopoda, die samen met de Marginocephalia per definitie tot de Cerapoda behoren en verder lastig te plaatsen groepen als de stegosauriërs en de ankylosauriërs die samen per definitie tot de Thyreophora behoren. De Thyreophora behoren samen met de Cerapoda per definitie tot de Genasauria. Dit is alles zo per definitie: of de afstammingsboom die er door gesuggereerd wordt ook inderdaad de juiste is, zal door toekomstig onderzoek verder ondersteund - of juist weerlegd worden. Verder zijn er wat soorten die zich heel vroeg van de rest van de Ornithischia hebben afgesplitst en waarvan de precieze verwantschap omstreden is zodat ze maar als "basale Ornithischiërs" geplaatst worden.
