Maximiliaan I van het Heilige Roomse Rijk
| 1459-1519 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Keizer van het HRR | ||||||
|
||||||
| Aartshertog van Oostenrijk | ||||||
|
||||||
|
Maximiliaan I (Wiener Neustadt, 22 maart 1459 – Wels, 12 januari 1519) was keizer van het Heilige Roomse Rijk. Omdat hij aartshertog van Oostenrijk was, werd hij ook Maximiliaan I van Oostenrijk genoemd.
Maximiliaan werd in Wiener Neustadt als zoon van keizer Frederik III geboren. In augustus 1477 huwde hij met Maria van Bourgondië, de dochter van Karel de Stoute en erfgename van Bourgondië. Het paar kreeg twee kinderen:
- Filips de Schone (1478-1506)
- Margaretha van Oostenrijk (1480-1530)
Door zijn huwelijk werd Maximiliaan na de voortijdige dood van Maria in 1482 de feitelijke machthebber over de Nederlanden en de Franche-Comté, als regent voor zijn vierjarig zoontje Filips. In 1486 werd hij gekozen tot koning van het Heilige Roomse Rijk en zeven jaar later, in 1493, tot keizer. De Brugse stedelingen zetten hem in 1488 in hun strijd om autonomie gevangen in de stad.
In 1494 viel het Franse leger, onder bevel van koning Frans I, Italië binnen, wat leidde tot de Italiaanse oorlogen. Die konden slechts na zijn dood, in 1525, door de Slag bij Pavia in het voordeel van het rijk worden beslecht.
Maximiliaans zoon Filips werd in 1494 meerderjarig verklaard en nam vanaf dan persoonlijk het bewind in handen, waardoor het regentschap van Maximiliaan verviel. Na het overlijden van Filips in 1506 gingen de Nederlanden en de Franche-Comté naar zijn zesjarige zoontje Karel. Tot 1515 stond Karel onder het voogdijschap van zijn grootvader Maximiliaan. Deze had het echter te druk met zijn andere regeringstaken en militaire campagnes en hij liet zich, met instemming van de Staten-Generaal, in de Nederlanden vervangen door zijn dochter Margaretha van Oostenrijk, die daarmee de eerste landvoogdes van de Nederlanden werd. Deze functie zou ook onder Karel en zijn opvolgers blijven bestaan.
Om de toenemende druk te verminderen die ontstaan was door verdragen afgesloten tussen de heersers van Frankrijk, Polen, Hongarije, Bohemen en Rusland, pleegde Maximiliaan in juli 1515 in Wenen overleg met koning Wladislaus II van Hongarije en Bohemen, en met diens broer Sigismund I van Polen. Het daar afgesproken dubbelhuwelijk (de Wiener Doppelhochzeit) tussen twee kleinkinderen van Maximiliaan (Ferdinand en Maria) en de enige kinderen van Wladislaus (Anna en Lodewijk) zorgden ervoor dat elf jaar later ook Hongarije en Bohemen toevielen aan het huis Habsburg.
[bewerk] Overlijden
Maximiliaan overleed in 1519 in de stad Wels in Opper-Oostenrijk. Voor zijn grafmonument in de Hofkerk in Innsbruck had hij opdracht gegeven om 40 levensgrote bronzen standbeelden te laten gieten, maar slechts 28 ervan raakten afgewerkt. Hij werd als keizer opgevolgd door zijn kleinzoon Karel V. Zijn eigen zoon Filips de Schone was immers al overleden in 1506.
