Godsbewijs
Een godsbewijs is bedoeld om het bestaan van God (en dus ook het geloof erin) rationeel aannemelijk te maken. Een van de bedoelingen hiervan was aan te tonen dat bij het nadenken over de wereld een godsbegrip noodzakelijkheid is. Dit kan onder meer door op grond van een logische redenering het bestaan van God proberen te bewijzen.
Thomas van Aquino heeft vijf verschillende godsbewijzen geopperd, die geen van allen logische voldoening bieden. René Descartes heeft twee verschillende godsbewijzen beschreven in zijn Meditaties (1641). Ook zijn godsbewijzen voldoen niet aan de logische wetten.
Inhoud |
[bewerk] Godsbewijs ex motu
Het godsbewijs ex motu (uit beweging) is het eerste van de vijf godsbewijzen van Thomas. Het gaat als volgt:
- Er is verandering in de wereld
- Alles wat beweegt moet door iets anders bewogen worden
- Dit wordt door weer iets anders bewogen, enzovoorts
- Er is een Eerste Onbewogen Beweger, ofwel Demiurg
Dit bewijs klopt niet omdat 'een eerste (al dan niet onbewogen) oorzaak' van beweging niet noodzakelijk gelijk is aan een god. De aanname dat er een demiurg van goddelijke aard is wordt dus gewoon gesteld, en helemaal niet bewezen.
[bewerk] Kosmologisch godsbewijs
Het kosmologisch godsbewijs heeft de verwondering over het feit dat er iets is en niet niets als startpunt. Het is, naar Leibniz, een argument vanuit de contingentie van de wereld. Dit bewijs gaat als volgt: als er iets bestaat, moet er eveneens een absoluut noodzakelijk wezen bestaan. Ik besta, dus er bestaat een absoluut wezen. Dit bewijs vertoont overeenkomsten met het godsbewijs van Descartes in de derde meditatie.
Dit bewijs klopt niet omdat er helemaal geen logisch verband bestaat tussen "er bestaat iets" en "er moet een absoluut noodzakelijk wezen bestaan". Een bewijs voor een causaal verband tussen deze twee termen wordt in dit bewijs immers niet geleverd, het wordt enkel gesteld.
[bewerk] Ontologisch godsbewijs
Het ontologisch godsbewijs is afkomstig van Anselmus van Canterbury. Het bestaan van God wordt aangetoond op de volgende manier:
God is het meest perfecte wat wij kunnen bedenken, iets dat is, is beter dan iets dat niet is. Daarom bestaat God.
Voorbeeld: Geld hebben is beter dan geld willen hebben. In het eerste geval heb je het ook echt. Zo is iets pas echt perfect als het bestaat.
Zie ook de vierde meditatie van Descartes Meditaties.
Dit godsbewijs klopt niet omdat het een cirkelredenering is.
[bewerk] Teleologisch godsbewijs
Het teleologisch godsbewijs start bij de regelmaat die men in de kosmos ervaart. Deze orde wordt als een doelgerichtheid geïnterpreteerd, een doelgerichtheid die alleen maar door God voortgebracht kan zijn.
Ook dit bewijs is geen absoluut bewijs, omdat er andere mogelijke oorzaken zijn van de hogergenoemde doelgerichtheid. Daarnaast is het niet bewezen dat de kosmos een doelgerichtheid heeft.
[bewerk] Kritiek vanuit wetenschap
Vanuit verschillende takken van (natuur)wetenschap wordt kritiek geleverd op het zoeken naar een godsbewijs. De filosoof Herman Philipse stelt in zijn Atheïstisch Manifest dat alle gelovigen in feite "semantisch atheisten" zijn, omdat elke beschrijving die aan de entiteit God wordt gegeven, beperkt blijft tot woorden. Ook vanuit de biologie en geologie wordt kritiek geleverd op een godsbewijs. De orde die men bij een teleologisch godsbewijs in de kosmos zou zijn als bewijs voor het bestaan van een god, kan door de mens bepaald zijn. De mens kan orde scheppen en het dan ook vinden. Ook wijzen evolutiebiologen op het feit dat evolutie lang niet zo perfect is als voorgesteld wordt, maar juist een aaneenschakeling van trial-and-errors.
[bewerk] Zie ook
| Bron(nen): |
|
