Contingentie

Contingentie is een begrip in de filosofie. Het duidt het tegengestelde aan van noodzakelijkheid. Contingent zijn die entiteiten die niet noodzakelijk bestaan of subsisteren en die kwaliteiten die niet noodzakelijk inherent zijn aan de entiteit die ze kwalificeren.

De ontwikkeling van de twintigste-eeuwse filosofie toont een tendens tot het steeds sterker als contingent interpreteren van entiteiten. Het existentialisme bijvoorbeeld wijst op de vermeende contingentie van heel ons bestaan, ons zijn zou bepaald zijn door louter toeval. Dit zou ook leiden tot een relatieve zinloosheid (La vie est absurde).

De Amerikaanse postmodernistische en pragmatische filosoof Rorty voert deze tendens tot haar uiterste consequentie door in zijn filosofie: volgens hem zou de filosofie zich überhaupt niet langer moeten bekommeren om de vraag of iets een universele waarheid is of contingent. Al onze ideeën zijn immers contingent en cultureel bepaald; de filosofie kan zich bijgevolg beter bezig houden met de interpretatie van ideeën als cultureel product en ondergeschikt zijn aan de morele praxis: het is beter gewoon goed te handelen in plaats van zich druk te maken over de universele gelding van de algemene norm die aan dat handelen ten grondslag zou liggen. Ook zijn eigen opvatting is volgens Rorty slechts contingent waar: het is een levensleer waarmee hijzelf praktisch leven kan en die hij slechts wil suggereren aan de lezer. Enige pretentie een noodzakelijke waarheid te verkondigen, zou ontbreken.