Gestapo
De Gestapo, een Duitse afkorting voor Geheime Staatspolizei, was de politieke of geheime politie in nazi-Duitsland (1933 - 1945).
Inhoud |
[bewerk] Achtergrond
De Gestapo of Geheime staatspolizei werd in 1933 opgericht door Hermann Göring toen deze Minister van binnenlandse zaken werd van de deelstaat Pruisen. Heinrich Himmler werd op 20 april 1934 de bevelhebber van de Gestapo en z'n naaste collega Reinhard Heydrich nam de dagelijkse leiding over (met ondergeschikte Heinrich Müller). Op 26 juni 1936 vaardigden Reichsführer-SS en Chef der Deutschen Polizei im Reichsministerium des Innern Heinrich Himmler een decreet uit waardoor de Duitse politie-eenheden in twee afdelingen werden verdeeld: de Ordnungspolizei (Orpo) en de Sicherheitspolizei (Sipo). Himmler maakte van de Gestapo een korps dat alle vermeende of echte staatsvijanden van nazi-Duitsland in het Duitse binnenland en de bezette Europese gebieden opspoorde en, via een gerechtelijke vrijbrief, zonder uitgebreide juridische procedures vervolgde. Alhoewel de Gestapo geen grote eenheid was, had het een uitgebreid netwerk van informanten die massaal overgingen tot het verklikken van iedere mogelijke vijand van het Hitler-regime. Ontegensprekelijk kwamen personen zonder enige blaam of schuld aan hoogverraad met deze terreurtactiek in de vele concentratiekampen.
De Orpo was de reguliere politie en stonden ook bekend als de geuniformeerde politie. De Sipo bestond uit de Gestapo, de Reichs Kriminalpolizei (Kripo) en de grenspolitie. De Gestapo en tot op een zekere hoogte de Kriminalpolizei waren de uitvoerende afdelingen van de nazi-politiestaat. In 1942 werden de Kripo, de Sicherheitsdienst en de Gestapo samengevoegd en onder het bevel geplaatst van de Reichssicherheitshauptamt (RSHA).
Gestapo agenten hadden een ovale metalen penning aan een ketting bij zich, waardoor zij zich konden legitimeren. Op de ene kant stond de bekende Duitse adelaar. Aan de andere kant stond de tekst "Geheime Staatspolizei", met daaronder een nummer.
[bewerk] Literatuur
- Wagner, Herbert: Die Gestapo war nicht allein... Politische Sozialkontrolle und Staatsterror im deutsch - niederländischen Grenzgebiet. Lit - Verlag. Münster 2004.
(De Gestapo was niet alleen... Politieke sociale controle en staatsterreur in het Duits - Nederlandse grensgebied)
[bewerk] Nabeschouwingen
Doordat de Gestapo en de Sicherheitsdienst zeer nauw samenwerkten en hun activiteiten quasi gelijkaardig waren, werden beide organisaties tijdens het Proces van Neurenberg samen aangeklaagd. Zowel de Gestapo, de SS als de SD werden na het oorlogstribunaal bestempeld als een criminele organisatie en haar leden werden berecht.
