Fruitarisme
Fruitarisme is het voedingsprincipe dat inhoudt dat men zich uitsluitend voedt met plantaardige producten die de natuur, in de opvatting van de fruitariër, “vrijwillig“ ter beschikking stelt. Dat is alles wat valt (of zou kunnen vallen) van een plant en wat niet de vernietiging van de plant tot gevolg heeft. Daaronder valt bijvoorbeeld alle fruit in de gebruikelijke zin van het woord, zoals appels, peren, abrikozen, pruimen en sinaasappels. Fruitariërs hanteren echter meestal een bredere definitie van fruit, namelijk alle vruchten van planten (mits oogstbaar zonder (grote) schade aan de plant aan te brengen), waardoor ook noten, zaden, granen, bessen, tomaten, bonen, peulvruchten etc. tot het voedselpakket van de fruitariër kunnen behoren. Uitdrukkelijk niet tot het voedselpakket van een fruitariër behoren wortel- en knolgewassen zoals aardappels, wortels, uien en knoflook evenals blad- of stengelgroenten als spinazie en rabarber, aangezien bij de oogst daarvan de plant onherstelbaar wordt beschadigd.
Inhoud |
Verschillende soorten fruitariërs
Fruitariërs zijn daarmee een in de keuze van levensmiddelen beperkte ondergroep van het veganisme of vegetarisme. Er zijn verschillende onderstromingen binnen het fruitarisme. Sommige fruitariërs eten wel granen of peulvruchten, maar anderen doen dat niet aangezien deze eerst gekookt moeten worden voordat ze geconsumeerd kunnen worden. Veel fruitariërs zijn namelijk aanhangers van het raw-foodism en eten daarom alles rauw. Anderen eten ook zuivel en eieren (lacto-fruitarisme c.q. lacto-ovo-fruitarisme), wanneer de dieren diervriendelijk gehouden zijn (geen bio-industrie). Slechts een kleine minderheid van de fruitariërs eet uitsluitend fruit in de traditionele betekenis van het woord.
Motieven voor fruitarisme
Motieven voor het naleven van de fruitarische voedingsregel zijn veelal de volgende:
- Ethisch. Men is tegen doden in al zijn vormen. De fruitariër ervaart ook planten als levende wezens en wil deze niet doden of zwaar beschadigen voor zijn/haar voedselvoorziening. Meestal zijn fruitariërs eerder vegetariër of veganist geweest, maar wenst men op een gegeven moment ook andere levende wezens dan dieren zoveel mogelijk te ontzien.
- Religieus. Soms liggen religieuze motieven ten grondslag aan de keuze voor het fruitarisme. Zo streven aanhangers van het Jaïnisme, een kleine religieuze stroming voornamelijk op het Indiase subcontinent, naar een vergaande vorm van geweldloosheid. Hierbij hoort ook het niet eten van planten wanneer het wel eten ervan tot consequentie zou hebben dat de plant zelf geheel vernietigd moet worden. Een Jaïn zal dus geen wortelgroentes eten, zoals aardappelen, uien of wortels[1].
- Levensbeschouwelijk. Men is van mening dat rauwe en goed smakende vruchten van planten het enige ware voedsel zijn, omdat deze als zodanig in de natuur voorkomen en dus niet eerst bereid hoeven te worden om eetbaar te zijn.
- Gezondheid. Steun om in hun afwijkende voedingspatroon te volharden vinden de fruitariërs in het Raw-foodism. Deze voedingsregel is gebaseerd op het geloof dat het verteringssysteem van de mens tijdens de evolutie het beste toegericht is geraakt op een paleolithisch dieet[2], dat dus rijk is aan rauw voedsel en fruit. Genetisch zouden de mens onvoldoende zijn toegerust om de toxische verbindingen te verwerken die bij verhitting ontstaan.
- Rauw fruit is bovendien rijk aan polyfenolen, vitamine C en andere natuurlijke antioxidanten, die de lichaamscellen beschermen tegen beschadiging door vrije radicalen en andere reactieve zuurstofdeeltjes [3]. Uit een studie bij het koken, stoven, blancheren, in een oven bakken, koken onder deksel, koken in de magnetron van erwten, broccolli en aardappelen en eveneens het bewaren en opwarmen van deze groentes [4] werd ontdekt dat het aanwezige foliumzuur, ook gekend als vitamine B11, verminderde door het kookproces: afhankelijk van het kookproces werden andere resultaten bekomen. Aardappels hielden bijvoorbeeld bij koken 77% van de vitamine B11 over van een rauwe aardappel, microgolven 75%, stomen 73% en blancheren 71%. Analyses werden uitgevoerd via een bevestigde high-performance vloeistofchromatografie (HPLC) methode.
Diëtaire aspecten
In de meeste sappige soorten fruit zitten weinig eiwitten, vetten en B-vitaminen. Doordat deze een hoog water- en vezelgehalte hebben, en relatief weinig suikers of andere koolhydraten, leveren ze niet genoeg energie.(Bovendien heeft men door de vezels ook nog eens snel een gevuld gevoel). Noten en zaden echter bevatten wel veel energie, hoofdzakelijk verkregen door vetten en aanvullend door eiwitten en B-vitaminen. Ze zijn dan ook onmisbaar in het fruitarische voedingspatroon. Omdat een hoge consumptie hiervan echter moeilijk verteerbaar is, ontbreekt het hier bij veel fruitariërs nog wel eens aan. Daarom nemen ze er dan ook veelal dagelijks een of meer avocado's bij; deze bevatten namelijk vet en dus energie, terwijl dit ook nog eens onverzadigd vet is, wat beter is voor de gezondheid.
Gezondheidsrisico’s
Critici vinden deze leefregel ongezond en wijzen erop dat gevarieerd voedsel noodzakelijk is om in de behoefte aan alle voedingsstoffen te kunnen voorzien. Zij brengen het volgen van een dergelijk extreem dieet in verband met orthorexia, een eetstoornis waarbij men geobsedeerd is met gezond voedsel, en waardoor men ernstig kan vermageren. Aanhangers plegen echter enthousiast te zijn over hun voedingspatroon en vinden dat het hen in harmonie brengt met de natuur en innerlijke rust geeft.
- Voedingsdeficiënties, algemeen: Volgens critici zouden fruitariërs die hun dieet langdurig volhouden serieuze voedingsdeficiënties kunnen ontwikkelen. Zo is er in 2000 een negen maanden oude baby overleden aan een longinfectie die samenhing met ondervoeding door een fruitarisch dieet [5]. Voorstanders houden vol dat het wel degelijk mogelijk is alle benodigde voedingsstoffen uit een fruitarische voeding te halen. Uit een onderzoek[6] uit 2005 onder mensen die vrijwel volledig (70-100%) rauw voedsel aten (waaronder een groot deel fruit) bleek dat zij gezondere bloedlipidenwaarden (LDL-cholesterol, totaalcholesterol en triglyceriden) hadden. Aan de andere kant hadden ze ook een minder hoog gehalte van het gunstige HDL-cholesterol en een verhoogd homocysteïnegehalte, wat waarschijnlijk samenhangt met de vitamine B12-deficiëntie die bij 38% van hen werd geconstateerd.
- Voedingsdeficiënties: vitamine B12: Vitamine B12 wordt uitsluitend aangemaakt door micro-organismen (bacteriën en archaea) en voor de mens werkzame vormen van dit vitamine komen uitsluitend voor in dierlijk voedsel. Fruitariërs, behalve degenen die zuivelproducten consumeren, zullen na enkele jaren dus een vitamine B12 deficiëntie ontwikkelen, tenzij ze vitamine B12 aanvullen door middel van een voedingssupplement.
- Tandproblemen: Veel fruitariërs krijgen op den duur gezondheidsproblemen met hun tanden. Tanden gaan losser zitten en vallen tenslotte uit [7]. De oorzaak hiervoor is dat tanden (en botten) demineraliseren als gevolg van de grote hoeveelheden organische zuren (met name fosfaten) in de fruitarische voeding en het tekort aan mineralen als calcium en vooral magnesium in veel fruitsoorten.
- Haar- en huidproblemen: Sommige fruitariërs ontwikkelen huidproblemen of klagen over broos en breekbaar haar. De redenen hiervoor zijn nog onduidelijk, maar kunnen samenhangen met een tekort aan proteïnen en/of essentiële vetzuren[7].
Het is nog een punt van discussie of de geconstateerde problemen betekenen dat het fruitarisme per definitie een ongezonde leefwijze is of dat deze alleen het gevolg zijn van een onjuiste voedselkeuze binnen het fruitarisme. Voorstanders houden vol dat een gezonde voedselkeuze ook binnen de fruitarische regels mogelijk is. Niettemin blijkt in de praktijk dat dit voor veel fruitariërs toch erg moeilijk is. Het geven van een volledig fruitarische voeding aan baby’s en kinderen, die door hun snelle groei extra eisen stellen aan hun nutriëntenvoorziening, is daarom sterk af te raden[5].
Trivia
Steve Jobs, oprichter en directeur van de computerfirma Apple was in de zeventiger jaren fruitariër en kwam volgens eigen zeggen zo op het idee de firma “Apple“ te noemen. „I was actually a fruitarian at that point in time. I ate only fruit. Now I'm a garbage can like everyone else. And we were about three months late in filing a fictitious business name so I threatened to call the company Apple Computer unless someone suggested a more interesting name by five o'clock that day. Hoping to stimulate creativity. And it stuck. And that's why we're called Apple.“[1][2]
Zie ook
| Referenties: |
|
