Apollo (god)
| Onderwerpen binnen de Romeinse mythologie | |
|---|---|
| Belangrijke Goden: | |
| Mindere Goden: | |
| Gepersonifieerde concepten: | |
| Griekse goden | |
|---|---|
|
Olympische goden: |
|
Apollo (Grieks: Ἀπόλλων, Latijn Apollo; Nederlands verouderd ook Apol) is een figuur uit de Griekse en Romeinse mythologie. Hij was de god van de herders en kuddes, de vernietiging, de waarheid, het licht, de zon, de kunst, de muziek en de culturele activiteiten, het recht, de profetie, de genezing, het goede, het schone, medicijnen, het boogschieten en de dichtkunst. Hij zorgde voor orde en rust en hield de rechtspraak in de hand. Hij was de zoon van Zeus en Leto en de tweelingbroer van Artemis. Zijn Etruskische equivalent is Aplu.
Inhoud |
[bewerk] Tweede-generatiegod
Apollo behoort als zoon van Zeus en Leto tot de tweede generatie goden, evenals zijn zuster Artemis. De zwangere Leto, die vervolgd werd door Hera, trachtte tevergeefs een plekje te vinden om haar kinderen te baren. Zij was nergens welkom, zo bang was men voor de woede van de opperste der godinnen. Uiteindelijk vond ze asiel op het onvruchtbare eiland Delos, tot dan toe Ortygia geheten, en daar werden Apollo en Artemis geboren. Zodra hij op de wereld kwam, deze god van het licht, de orakels en de muziek, stond het eiland in een gloed die de hele wereld verlichtte.
[bewerk] Zijn daden
Toen hij opgroeide, verrichtte hij vele grote daden. Hij verloste bijvoorbeeld Delphi van de draak Python door hem te doden met zijn pijlen. Vanwege dat feit wordt hij ook wel Pythios Apollo genoemd en kregen de spelen van Delphi de naam Pythische Spelen, en de priesteressen de naam Pythia. De Pythia hadden hun zetels op de heilige driepoot van Apollo in het goddelijk orakel en deden daar hun voorspellingen. Toen werd voor het eerst de paianas, de hymne van Apollo, gezongen ter ere van zijn grote overwinning en zijn verovering van het eerder aan Themis behorende heiligdom.
[bewerk] Liefdesleven
Apollo was een knappe god, lang en fraai gebouwd en met een fraaie haardos, en hij had vele liefdesavontuurtjes met zowel nimfen als sterfelijke vrouwen. Eens had hij liefde opgevat voor de dochter van de riviergod Peneus, Daphne. Zij voelde echter niets voor hem, en terwijl zij eens op de vlucht was om aan zijn avances te ontsnappen, vroeg zij haar vader om haar van gedaante te doen veranderen om van hem af te komen. En zo geschiedde. De nimf veranderde in een laurierboom die gewijd werd aan Apollo. Uit zijn liefdesrelaties met nimfen en schone vrouwen verwierf Apollo vele kinderen, zoals Orpheus van Calliope, Asclepius van Coronis, Linus van Psamathe, Aristaeus van Kyrene, Trdilus van Cassandra en nog andere.
Behalve zijn avonturen met vrouwen hield de god er ook relaties met mooie mannen op na waarvan de meest bekende die met Hyacinthus en Cyparissus zijn. Toen ze tot grote droefheid van Apollo stierven, veranderde hij de eerstgenoemde in een bloem (gelijkend op onze hyacint), de tweede in een boom (cipres).
Naast zijn verdiensten in de muziek, de dichtkunst en het waarzeggen was Apollo ook een vaardige oorlogsgod, die in staat was zijn pijlen over zeer grote afstand af te schieten.
Hij werd door de mensen bovenmatig geëerd en aanbeden in heiligdommen, aan hem gewijde spelen en orakels. Hij werd zelfs als de vader van Pythagoras beschouwd.
[bewerk] Betekenis voor de Grieken
Bij de Grieken was hij in de eerste plaats de god van het Licht, en daardoor ook van het goede en schone, de harmonische rust, de handhaver van recht en orde en brenger van de katharsis (= de reiniging van het met schuld beladen geweten). Als boogschutter bestrafte hij de overmoedige en zijn pijlen konden dood en verderf zaaien, zo veroorzaakte hij om een belediging te wreken een vreselijke ziekte in het kamp van de Grieken die Troje belegerden. Tevens was hij de heilbrengende godheid, die ziekten genas; Asclepius, de Griekse god van de geneeskunde, was zijn zoon. Hij openbaarde de wil van de goden als orakelgever en speciaal in het heilige Delphi, maar ook op tal van andere plaatsen sprak hij tot de mens bij monde van de orakelverklarende priesters; zo bevonden zich op de kust van Klein-Azië enkele beroemde Apollo-orakels: te Klaros bij Colophon, te Didyma bij Milete en te Patara in Lycië. Vele steden in de oude wereld beschouwden hem als hun stichter, waaronder Troje.
In de 19e eeuw meende men dat Apollo allereerst en in wezen een zonnegod was. Het staat nu wel vast dat deze functie niet de oorspronkelijke is geweest. Vóór de 6e eeuw v.C. is Apollo niet als zodanig vereerd, de Romeinen daarentegen hebben de god vooral als Phoebus Apollo gekend.
De wraak van Apollo betrekking hebbende op de trojaanse oorlog had niks te maken met een belediging. Het geval was dat een van Apollo's priesters, Chryses, zijn dochter niet terug kreeg van de Grieken. Chryses vroeg vervolgens Apollo om hulp en gaf die hulp
