Απόλλων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Απόλλων. Μέγας θεός του Ελληνικού Πανθέου (Απλών στη θεσσαλική διάλεκτο), με γύρω στις 350 επικλήσεις, προσωνύμια και τοπικές λατρείες του, θεραπευτής, μάντις και ηλιακός (“Φοίβος”). Πιθανότατα να αποτέλεσε έμπνευση για το θεό Απλού στην ετρουσκική μυθολογία.

Γεννήθηκε από το θεό Δία (που στις επικλήσεις του αίθριος, ανέφελος, υψινεφής, αλληγορείται σε αέρα και ουρανό) και τη θεομητρική θεότητα Λητώ (που αλληγορείται στο αστροφώτιστο νυκτερινό στερέωμα). Η επίκλησή του “Δήλιος” σημαίνει φυσικά όχι μόνον τον γεννηθέντα στη νήσο Δήλο, αλλά και τον Θεό που κάνει δήλα και ορατά τα πάντα, αλλά και τα πάντα ορά (“πανδερκές έχων φαεσίμβροτον όμμα” σύμφωνα με τον 34ο Ορφικό Ύμνο, δηλαδή ως ο θεός που η ματιά του φωτίζει τους θνητούς και παρατηρεί τα πάντα).

Από τη δοξασία ότι αιτία όλων των γινομένων είναι ο Ήλιος, του οποίου το φώς εισχωρεί στις κρυμμένες αιτίες, ο (σύμφωνα με τους μαγικούς παπύρους της συλλογής Papyri Graecae Magicae) “τηλεσκόπος και κοίρανος κόσμου” θεός Φοίβος Απόλλων σχετίζεται στενά με τις λειτουργίες της λεγόμενης Ειμαρμένης και των Μοιρών, ως Θεός μαντευτής (Αγνόμαντις, Αληθής, Δαφναίος, Μαντικός, Μοιραγέτης, Λοξίας, Προόψιος, Τριποδιλάλος). Η μαντική ιδιότητα του Απόλλωνος εξηγείται και από το γεγονός ότι η μουσικοπαραγωγός ιδίοτητά του, όπως θα δούμε παρακάτω, του επιτρέπει πλήρη διαύγεια όρασης στα διάφορα σημεία της χρονικής κίνησης, της οποίας χρονικής κίνησης στυλοβάτης και γενήτωρ είναι ο Ρυθμός, ένα τμήμα του τρισυπόστατου (Ρυθμός, Μελωδία, Αρμονία) που ορίζει τη Μουσική.

Ο θεός Απόλλων σχετίζεται από τους θρησκευτές του με τη Νεότητα και το Κάλλος (επειδή ως Ήλιος ξεπροβάλλει αιωνίως νέος την κάθε αυγή και στη συνέχεια με το φώς του καταδεικνύει όλα τα επί γής ωραία και “θωμαστά”. Σχετικές επικλήσεις του οι Κουροτρόφος, Ολβιουργός, Τελειότατος, Φάνης, Χαροποιός), με την Ιατρική και την Θεραπευτική (επειδή το ηλιακό φώς χαρίζει υγεία, απολυμαίνει, και επίσης αυξάνει τα υγιεινά και θεραπευτικά φυτά. Σχετικές επικλήσεις του οι Παίων, Αλεξίκακος, Ηπιόχειρ, Ιατρός), με τη Μουσική (επειδή ό, τι φωτίζεται δονείται ως τμήμα της Συμπαντικής Μουσικής) και την κάθε είδους εικαστική δημιουργία (κύριος των Μουσών, Θεός Μουσαγέτης ή Μουσηγέτης. Σχετικές επικλήσεις του οι Μουσικός, Κιθαρωδός, Μουσαγέτης).

Ιερά φυτά του η δάφνη, ο ηλίανθος, η άρκευθος, η μυρίκη, το ηλιοτρόπιο και ο υάκινθος. Η Δάφνη είναι η νύμφη κόρη του ποταμού Πηνειού, που αγάπησε ο μεγάλος Έλληνας θεός όμως χωρίς μεγάλη επιτυχία. Έτσι μετά από θερμή επίκλησή της στη Γαία μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Ο Απόλλων παρά του ότι δε βρήκε ανταπόκριση στο ερωτικό του κάλεσμα στη Δάφνη την τίμησε κάνοντας την το γνωστότερο ιερό του φυτό. Ο Υάκινθος αποτελεί επίσης ένα αγαπημένο πρόσωπο για τον θεό του Ήλιου. Ο Απόλλων ερωτεύτηκε τον πρίγκηπα της Σπάρτης αλλά επίσης και ο θεός του δυτικού ανέμου, ο Ζέφυρος. Έτσι ενώ οι δύο εραστές, Απόλλων και Υάκινθος επαίζαν με ένα χρυσό δίσκο, ο Ζέφυρος φύσηξε και χτύπησε θανατηφόρα τον πανέμορφο νέο. Τότε ο Απόλλων από το αίμα του ερωμένου του έφτιαξε το Ιερό του φυτό. Ιερά σύμβολά του ο Τρίπους, η Κιθάρα και το τόξο ή βέλος. Ιερά ζώα ο λύκος, το γεράκι, ο κύκνος, το κοράκι, ο πετεινός, ο τζίτζικας, το δελφίνι και το κριάρι. Ιερό, λατρευτικό χρώμα του το Χρυσό. Όπως και στη Θεά Αθηνά, ιερός αριθμός του είναι το Επτά (δηλαδή ο αριθμός της πληρότητας, του πνεύματος και του μακροκόσμου). Άλλες γνωστότερες επικλήσεις του οι Αγραίος, Αγρέτης, Άκτιος, Αμυκλαίος, Γεννήτωρ, Δειραδιώτης, Διονυσοδότης, Εναγώνιος, Επάκυιος, Ήλιος, Κάρνειος, Κιθαρωδός, Κουροτρόφος, Νόμιος, Ογκαίος, Ογκεάτας, Πτώος, Πύθιος, Σπόνδιος, Τμώος, Υπερβόρειος κ.ά.

[Επεξεργασία] Διαδικτυακοί Τόποι

• Ο Θεός Ήλιος στη μυθολογία
• Απόλλων και Ήλιος - μεγάλη συλλογή εικόνων (αγάλματα, αγγεία, πίνακες ζωγραφικής κ.α.)
• Ορφικός Ύμνος Απόλλωνος, Καλλιμάχου Ύμνος εις Απόλλωνα
• Δελφινίου Πομπή, Θαργήλια
• Apollo God of prophecy, healing, music in mythology
• Homeric and Orphic Hymns to Apollo
• Cult, oracles and statues of Apollo