Wikipedia:Na današnji dan/decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 5. decembar

• 1484. - Papa Innocent VIII izdao je odredbu koja inkvizitorima, kao najvišim čuvarima rimokatoličke vjere, daje široke ovlasti u proganjanju i osuđivanju navodnih vještica i heretika. Pokrenut je val procesa protiv vještica, odnosno žena koje su smatrane pomagačicama sotone.
• 1791. - Umro Wolfgang Amadeus Mozart (na slici), austrijski kompozitor, jedan od najvećih kompozitora u historiji muzike.
• 1901. - Rodio se Werner Heisenberg, njemački fizičar i Nobelovac, u kvantnoj fizici poznat po njegovom načelu neodređenosti.
• 1945. - Tokom vježbi pet američkih bombardera poletjelo je iz vazdušne baze u Floridi i nikad se nisu vratili. Pretpostavlja se da je "Izgubljena eskadrila", kako su nazvani, nestala u Bermudskom trouglu.
• 1995. - Članice NATO-a odobrile su upućivanje 60.000 vojnika u Bosnu i Hercegovinu radi očuvanja mira postignutog Dejtonskim sporazumom.

4. decembar • 5. decembar • 6. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 6. decembar

• 1240. - Konjica na čelu s Batu Kanom, unukom mongolskog vladara Džingis Kana, zauzela je Kijev, potpuno ga razorila i pokorila južnu rusku kneževinu.
• 1507. - Njemački kartograf Martin Waldseemüller objavio prvu geografsku kartu novog kontinenta, kojem je dao naziv Amerika, prema imenu italijanskog moreplovca Ameriga Vespuccija.
• 1658. - Umro španski pisac i mislilac Baltasar Gracián y Morales (na slici).
• 1932. - Rodila se bosanskohercegovačka pjesnikinja Nasiha Kapidžić-Hadžić.
• 1942. - Za vrijeme Drugog svjetskog rata, u Bosanskom Petrovcu osnovan Antifašistički front žena (AFŽ).
• 2005. - Ratni zločinac porijeklom iz Šipova Nikola Dereta osuđen od strane općinskog suda u Banja Luci za počinjene ratne zločine nad civilnim bošnjačkim stanovništvom u mjestu Štrbine u blizini Šipova.

5. decembar • 6. decembar • 7. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 7. decembar

• 1906. - Umro Élie Ducommun (na slici), švicarski pravnik, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1902.
• 1928. - Rodio se Noam Chomsky, američki filozof, lingvista, psiholog, pisac i politički aktivista
• 1941. - Napad Japanaca na Pearl Harbor uveo SAD u Drugi svjetski rat.
• 1988. - U velikom zemljotresu u Jermeniji, jačine 6,9 stepeni Rihterove skale, poginulo preko 100.000 ljudi, a oko 5.000.000 ostalo bez svojih domova.
• 1999. - Drama "Šehid" Zilhada Ključanina premijerno izvedena u "Bosanskom narodnom pozorištu" iz Zenice.

6. decembar • 7. decembar • 8. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 8. decembar

• 1941. - Dan nakon napada na Pearl Harbor SAD proglasile rat Japanu i isti dan, rat Japanu proglasila i Kina.
• 1943. - Rodio se američki pjevač Jim Morrison.
• 1980. - U New Yorku ubijen bivši član grupe "Beatlesa" John Lennon.
• 1991. - Lideri Rusije, Bjelorusije i Ukrajine Boris Jeljcin, Leonid Kravčuk i Stanislav Šuškevič u Minsku potpisali sporazum o formiranju Zajednice Nezavisnih Država i time prestao da postoji SSSR.
• 2001. - Umro Mirza Delibašić (na slici), bosanskohercegovačka košarkaška zvijezda.

7. decembar • 8. decembar • 9. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 9. decembar

• 1608. - Rodio se John Milton (na slici), engleski esejist, pjesnik i dramatičar.
• 1824. - U peruanskom ratu za nezavisnost snage južnoameričkog revolucionara Simona Bolivara porazile špansku armiju u bici kod Ayacuchoa u Peruu.
• 1905. - Francuska donijela dekret o odvajanju države od crkve.
• 1937. - Umro Gustaf Dalén, švedski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1912.
• 1990. - Druga runda izbora za Skupštinu BiH: od 240 mjesta, SDA dobila 86, SDS 72, a HDZ BiH 44.

8. decembar • 9. decembar • 10. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 10. decembar

• 1868. - Prvi semafori za regulisanje saobraćaja u svijetu počeli raditi u Londonu, na trgu ispred zgrade parlamenta Velike Britanije.
• 1896. - Umro švedski hemičar i inovator Alfred Nobel (na slici), osnivač Nobelove nagrade, jedne od najuglednijih svjetskih nagrada.
• 1946. - Rodio se Fadil Redžić, bosanskohercegovački muzičar, basista legendarnih Indexa.
• 1948. - Generalna skupština Ujedinjenih nacija donijela i proglasila "Opštu deklaraciju o pravima čovjeka".
• 2003. - Haški tribunal osudio bivšeg oficira Vojske Republike Srpske Dragana Obrenovića, koji je priznao krivicu, na 17 godina zatvora zbog ratnih zločina nad Bošnjacima u Srebrenici u julu 1995.

9. decembar • 10. decembar • 11. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 11. decembar

Slika:Solzhenitsyn.jpg

• 1918. - Rodio se ruski pisac, dramatičar i historičar Aleksandar Isajevič Solženicin (na slici), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1970.
• 1918. - Umro slovenski pisac, dramaturg i pjesnik Ivan Cankar.
• 1936. - Britanski kralj Edward VIII abdicirao, da bi se mogao oženiti s Wallis Simpson.
• 1941. - Njemačka i Italija objavile rat SAD, a Kongres SAD istog dana objavio rat tim zemljama. Poljska objavila rat Japanu, a Kuba, Kostarika, Nikaragva, Dominikanska Republika i Gvatemala Njemačkoj i Italiji.
• 1946. - Na Osnivačkoj skupštini Ujedinjenih naroda osnovan UNICEF, Međunarodni fond Ujedinjenih nacija za pomoć djeci u zemljama razorenim ratom.

10. decembar • 11. decembar • 12. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 12. decembar

• 1574. - Umro Selim II, sultan Osmanlijskog carstva od 1566. do 1574.
• 1821. - Rodio se francuski književnik Gustave Flaubert (na slici), poznat po svome prvom romanu "Madame Bovary".
• 1901. - Začetnik radio tehnologije, Guglielmo Marconi, uspijeva poslati prvi radio signal preko Atlantika.
• 1915. - Poletio "Junkers J1", prvi avion načinjen u potpunosti od metala, koji je konstruisao Nijemac Hugo Junkers.
• 1963. - Kenija postala nezavisna od Ujedinjenog Kraljevstva.

11. decembar • 12. decembar • 13. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 13. decembar

• 1642. - Nizozemski moreplovac Abel Tasman otkrio Novi Zeland.
• 1754. - Umro Mahmud I (na slici), sultan Osmanlijskog carstva od 1730. do 1754.
• 1797. - Rodio se njemački književnik Heinrich Heine, jedan od najvećih liričara njemačkog romantizma.
• 1999. - Premijerno emitovanje FM JAM-a, prvog hip-hop radio showa u Bosni i Hercegovini.
• 2003. - Nedaleko od iračkog grada Tikrita uhapšen Saddam Hussein, bivši predsjednik Iraka.

12. decembar • 13. decembar • 14. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 14. decembar

• 1503. - Rodio se francuski astrolog Michel de Nostradame, takozvani Nostradamus, poznat po djelu Profesije.
• 1799. - Umro George Washington, američki političar i prvi predsjednik Sjedinjenih Američkih Država.
• 1911. - Norveški istraživač Roald Amundsen postao prvi čovjek koji je stigao na geografski Južni pol.
• 1918. - U Velikoj Britaniji prvi put na izborima glasale žene i dobile pravo da se kandiduju za Parlament.
• 1995. - U Parizu Alija Izetbegović, Slobodan Milošević i Franjo Tuđman zvanično potpisali Daytonski mirovni sporazum. (na slici)

13. decembar • 14. decembar • 15. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 15. decembar

• 1840. - Kovčeg s posmrtnim ostacima francuskog cara Napoleona I položen u "Dom invalida" u Parizu, 19 godina poslije njegove smrti u izgnanstvu na ostrvu St. Helena.
• 1852. - Rodio se Henri Becquerel, francuski fizičar, nobelovac i jedan od otkrivača radioaktivnosti
• 1890. - Umro Bik Koji Sedi (na slici), indijanski vrač i poglavica Siouxa koji je vodio Cheyenne i Sioux ratnike protiv američke 7. konjičke pukovnije u bitci kod Little Bighorna.
• 1970. - Sovjetski vasionski brod "Venera 7" spustio se na planetu Veneru i počeo da šalje signale.
• 2000. - Zatvorena nuklearna centrala u Černobilu u Ukrajini u kojoj je krajem aprila 1986. eksplodirao jedan blok centrale izazvavši najtežu nuklearnu katastrofu od početka upotrebe nuklearnih centrala.

14. decembar • 15. decembar • 16. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 16. decembar

• 1497. - Vasco da Gama prošao ušće Velike riblje rijeke i krenuo u dotad Evropljanima nepoznate vode.
• 1888. - Rodio se Aleksandar I Karađorđević (na slici), kralj Kraljevine Jugoslavije.
• 1899. - Osnovan italijanski fudbalski klub AC Milan iz Milana.
• 1965. - Umro engleski književnik William Somerset Maugham, jedan od najčitanijih prozaista 20. vijeka.
• 2002. - Pred Tribunalom u Haagu počela trodnevna rasprava o presudi bivšoj predsjednici Republike Srpske Biljani Plavšić, koja je priznala krivicu za zločine protiv čovječnosti tokom rata u BiH.

15. decembar • 16. decembar • 17. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 17. decembar

• 1273. - Umro Mevlana Dželaludin Rumi (na slici), turski sufi, perzijski pjesnik, učenik prava, teolog i učitelj tasavufa.
• 1778. - Rodio se britanski hemičar Humphry Davy, poznat po svojim eksperimentima sa fiziološkim akcijama plinova, uključujući "rajski plin/plin smijavac" koji djeluje opojno i podražuje na grčevit smijeh.
• 1903. - Braća Wright uspjeli da polete sa svojim avionom Flayer i prelete čitavih 37 metara.
• 1989. - U Rumuniji izbile masovne demonstracije protiv diktatorskog režima Nicolae Ceauşescua, u kojima je poginulo oko 1.000 ljudi.
• 1997. - Minski centar UN objavio da u Bosni i Hercegovini ima još 750.000 do milion nagaznih mina i da je tokom 1996. i 1997. od eksplozija mina povrijeđeno oko 1.000 ljudi, među njima velik broj djece.

16. decembar • 17. decembar • 18. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 18. decembar

• 1737. - Umro Antonio Stradivari, italijanski graditelj violina i drugih gudačkih instrumenata.
• 1865. - Ratifikacijom 13. ustavnog amandmana u SAD ukinuto ropstvo.
• 1878. - Rodio se sovjetski političar i državnik Josif Visarionovič Džugašvili Staljin (na slici).
• 1940. - Vođa nacističke Njemačke Adolf Hitler naredio u Drugom svjetskom ratu generalštabu njemačke armije da pripremi invaziju na Rusiju prema tajnom planu pod šifrom "Operacija Barbarosa".
• 1970. - U Italiji stupio na snagu zakon o razvodu braka, uprkos protivljenju rimokatoličke crkve.

17. decembar • 18. decembar • 19. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 19. decembar

• 1848. - Umrla engleska književnica Emily Brontë, autor romana "Orkanski visovi".
• 1863. - Engleski pronalazač Frederick Walton patentirao u Londonu podni prekrivač - linoleum.
• 1974. - Rodila se bh. režiserka Jasmila Žbanić (na slici), dobitnica "Zlatnog medvjeda" na Berlinalu za film "Grbavica".
• 1984. - Velika Britanija i Kina potpisale sporazum o povratu Hong Konga Kini 1997.
• 1991. - Republika Srpska Krajina proglasila Knin za glavni grad, a Milan Babić, dotadašnji predsjednik vlade, preuzeo funkciju predsjednika Republike.

18. decembar • 19. decembar • 20. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 20. decembar

• 1552. - Umrla Katharina von Bora, njemačka reformatorka i žena Martina Luthera.
• 1861. - Rodila se Ivana Kobilica (na slici), slovenska slikarka.
• 1917. - Osnovana prva sovjetska tajna policija, pod nazivom Čeka.
• 1990. - Tri vodeće stranke objavile koaliciju: Alija Izetbegović iz SDA izabran za predsjednika republičkog Predsjedništva; Jure Pelivan iz HDZ-a izabran za premijera, a Momčilo Krajišnik iz SDS-a izabran za predsjednika Skupštine BiH.
• 1999. - Viši sud u Vermontu donio presudu, koja ujedno znači da homoseksualni parovi imaju ista prava kao i heteroseksualni vjenčani parovi.

19. decembar • 20. decembar • 21. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 21. decembar

• 1375. - Umro italijanski književnik Giovanni Boccaccio (na slici).
• 1913. - U nedjeljnom izdanju New York Worlda pojavila se prva križaljka.
• 1917. - Rodio se njemački književnik Heinrich Böll, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1972.
• 1937. - U Los Angelesu održana premijera filma Walta Disneya "Snjeguljica i sedam patuljaka", prvog cjelovečernjeg crtanog filma u filmskoj historiji.
• 1941. - U mjestu Rudo u Bosni i Hercegovini osnovana Prva proleterska brigada kao prva "redovna" jedinica partizanske vojske. Do 1948. se taj dan slavio kao Dan Armije.

20. decembar • 21. decembar • 22. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 22. decembar

• 1603. - Umro Mehmed III (na slici), sultan Osmanlijskog carstva od 1595. do 1603.
• 1858. - Rodio se italijanski kompozitor Giacomo Puccini.
• 1941. - Osnovana Prva proleterska brigada NOP-a u Rudom. Od 1948. se taj datum slavio kao Dan Jugoslovenske narodne armije.
• 1990. - Lech Wałęsa dao zakletvu kao predsjednik Poljske.
• 2001. - Na Univerzitetu Texas A&M u SAD-u rodila se CC (CopyCat), prva klonirana mačka.

21. decembar • 22. decembar • 23. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 23. decembar

• 1777. - Rodio se ruski car Aleksandar I (na slici).
• 1947. - AT&T Bell demonstrovao prvi tranzistor.
• 1948. - U Tokiju su pogubljeni bivši japanski premijer Hideki Tojo i još šestorica bivših visokih funkcionera, koje je Međunarodni vojni sud osudio na smrt zbog zločina protiv čovječnosti u Drugom svjetskom ratu.
• 1954. - Dr. Joseph E. Murray u Bostonu, Massachusetts izvršio prvu transplantaciju bubrega.
• 1966. - Svjetska premijera Sergio Leoneovog filma "Il Buono, Il Brutto, Il Cattivo" (" Dobar, loš, zao")
• 1990. - Slovenija se na plebiscitu izjasnila za izdvajanje iz SFR Jugoslavije.

22. decembar • 23. decembar • 24. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 24. decembar

• 1524. - Umro portugalski moreplovac i istraživač Vasco da Gama (na slici).
• 1761. - Rodio se Selim III, sultan Osmanlijskog carstva od 1789. do 1807.
• 1777. - Engleski moreplovac James Cook otkrio ostrvo Kiritimati u središnjem Pacifiku.
• 1865. - Ku Klux Klan osnovan u Pulaski, Tennessee, SAD.
• 1924. - Albanija postala republika.
• 1951. - Osnovana Libija od prijašnjih italijanskih kolonija Cyrenaika, Tripolitania i Fezzan.

23. decembar • 24. decembar • 25. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 25. decembar

• 1741. - Švedski fizičar Anders Celsius (na slici) objavio skalu od 100 stepeni za mjerenje temperature.
• 1899. - Rodio se Humphrey Bogart, američki filmski i pozorišni glumac.
• 1977. - Umro Charlie Chaplin, američki glumac britanskog porijekla, zvijezda nijemog filma.
• 1991. - Mihail Gorbačov podnio ostavku na mjesto predsjednika SSSR-a i predao dužnost Borisu Jeljcinu.
• 1997. - Na Kubi, prvi put poslije tri decenije, javno proslavljen Božić. Predsjednik Fidel Kastro proglasio taj dan praznikom u čast pape, koji je u januaru 1998. posjetio Kubu.

24. decembar • 25. decembar • 26. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 26. decembar

• 1791. - Rodio se Charles Babbage (na slici), engleski matematičar i izumitelj.
• 1898. - Marie i Pierre Curie otkrili prvi radioaktivni hemijski element i nazvali ga radijum.
• 1977. - Umro američki filmski režiser Howard Hawks.
• 1990. - Skupština Slovenije proglasila samostalnost te republike, nakon plebiscita 23. decembra na kome se 86 odsto glasača izjasnilo za nezavisnost.
• 2004. - Razorni val, cunami, uzrokovan snažnim podmorskim potresom poharao obale 12 država Indijskog oceana. Stradalo je više od 200.000 ljudi.

25. decembar • 26. decembar • 27. decembar

vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 27. decembar

Šablon:Na današnji dan/27. decembar vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 28. decembar

Šablon:Na današnji dan/28. decembar vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 29. decembar

Šablon:Na današnji dan/29. decembar vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 30. decembar

Šablon:Na današnji dan/30. decembar vidi - diskusija - uredi - historija

[izmijeni] 31. decembar

Šablon:Na današnji dan/31. decembar vidi - diskusija - uredi - historija

---

januar - februar - mart - april - maj - juni - juli - august - septembar - oktobar - novembar - decembar

---