Wikipedia:Na današnji dan/mart
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
| Izabrane godišnjice za mart | ||||||
| Po | Ut | Sr | Če | Pe | Su | Ne |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
| Arhiv historijskih godišnjica koje se pojavljuje na početnoj stranici Raspored dana u 2006. |
||||||
[izmijeni] 1. mart
Šablon:Na današnji dan/1. mart vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 2. mart
Šablon:Na današnji dan/2. mart vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 3. mart
Šablon:Na današnji dan/3. mart vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 4. mart
Šablon:Na današnji dan/4. mart vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 5. mart
Šablon:Na današnji dan/5. mart vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 6. mart
- 1806 – Elizabeth Barrett, rođena pjesnikinja Elizabeth Barrett Browning (The Sonnets from the Portugese).
- 1836 – Meksičke trupe u oslobodilačkom ratu zauzele tvrđava Alamo.
- 1931 – umro Wilhelm Haarmann, kojem je 1874. godine zajedno sa Ferdinandom Tiemannom uspjela sinteza vanilina.
- 1946 – Francuska priznala Vijetnam kao nezavisnu državu u okviru Indokineske federacije.
- 2003 – U udesu alžirskog putničkog aviona "Er Alžir" odmah po poletanju sa aerodroma Tamanraset (Alžir), poginule su 102 osobe.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 7. mart
- 161. – Marko Aurelije i Lucije Ver naslijedili su Antonina Pija kao suvladari Rimskog Carstva.
- 1936. – Njemačka je reokupirala demilitarizirani Rheinland, prekršivši Versailleski sporazum i sporazume iz Locarna.
- 1950. – Sovjetski Savez izdao je izvješće kojim se poricalo da je njemački nuklearni fizičar Klaus Fuchs služio kao sovjetski špijun.
- 1927. – 3000. osoba poginulo u zemljotresu koji je pogodio grad Tango u Japanu.
- 1999. – umro američki filmski režiser i pisac Stanley Kubrick.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 8. mart
- Danas je Međunarodni dan žena
- 1618. – Johannes Kepler je otkrio treći zakon planetarnog gibanja.
- 1702. – Princeza Anne iz Kuće Stuart postala je kraljica Engleske, Škotske i Irske.
- 1782. – Gotovo 100 američkih starosjedilac umrlo je na rukama pennsylvanijskih policajaca u ubistvu poznatom kao Gnadenhüttenski masakar.
- 1844. – Oscar I stupio je na tron Švedske-Norveške.
- 1966. – U Dublinu je bombom uništen Nelson's Pillar, veliki granitni stup na čijem se vrhu nalazi kip Lorda Horatija Nelsona.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 9. mart
- 1074 – Boreći se protiv kršenja celibata, papa Grgur III naredio ekskomunikaciju svih oženjenih rimokatoličkih sveštenika.
- 1454 – Rođen Amerigo Vespucci, italijanski moreplovac (umro 1512)
- 1851 - Umro Hans Christian Oersted, danski fizičar i hemičar (rođen 1777)
- 1942 – Japanske invazione snage su u Drugom svjetskom ratu okončale zauzimanje indonežanskog ostrva Java, tada pod holandskom kolonijalnom vlašću.
- 2003 – U Havani, glavnom gradu Kube, Evropska unija otvorila je diplomatsko predstavništvo.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 10. mart
- 241 p.n.e. – Rim je porazio Kartagu u bitki kod ostrva Aegates čime je završen Prvi punski rat.
- 1831. – Kralj Louis-Philippe uspostavio je Francusku legiju stranaca radi potpore u ratu u Alžiru.
- 1876. – Alexander Graham Bell napravio je prvi uspješni telefonski poziv.
- 1952. – Iako mu je zakon branio traženje ponovnog izbora, bivši predsjednik Fulgencio Batista izvršio je državni udar radi povratka kontrole na Kubi.
- 1973. – Rođena Eva Herzigova, češka manekenka i fotomodel.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 11. mart
- 1513 – Leo X. izabran za Papu.
- 1702 – Počelo štampanje "The Daily Courant", prvih dnevnih novina na engleskom jeziku u Londonu.
- 1820 – Umro Benjamin West, engleski slikar
- 1861 – Američki građanski rat: Južne države usvojile Ustav.
- 1911 – Rođena Alba de Cespedes, talijanska književnica
- 1985 – Mihail Gorbačov postaje sekretar Centralnog komiteta Komunističke partije Sovjetskog Saveza.
- 2004 – U terorističkom napadu u Madridu poginulo 200 ljudi, a povrijeđeno preko 1800.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 12. mart
- 1365 – Osnovan univerzitet u Beču.
- 1881 – Rođen Mustafa Kemal Atatürk, turski oficir (paša) i političar; osnivač moderne Turske republike.
- 1894 – Coca-Cola se po prvi put počela prodavati u flašama.
- 1913 – Canberra postaje glavni grad Australije.
- 1916 – Umrla Marie von Ebner-Eschenbach, austrijska književnica.
- 1935 – Umro Mihajlo Pupin, američko-srbijanski naučnik.
- 2003 – Srbijanski premijer Zoran Đinđić ubijen u Beogradu ispred zgrade Vlade republike Srbije.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 13. mart
- 1781. – William Herschel otkrio je planetu Uran.
- 1848. – Početak Martovske revolucije u Beču.
- 1881. – Cara Aleksandra II od Rusije ubio je u nihilističkoj zavjeri Ignacy Hryniewiecki.
- 1915. – Rođen Melih Cevdet, turski književnik.
- 1954. – Viet Minh snage pod vodstvom Vo Nguyen Giapa pokrenule su masivnu artiljerijsku baražu na francusku vojsku čime su započeli bitku kod Dien Bien Phua, završnu bitku u Prvom indokineskom ratu.
- 1975. – Umro Ivo Andrić, bosanski književnik i dobitnik Nobelove nagrade za književnost.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 14. mart
- 1864. - Engleski istraživač Samuel White Baker otkrio drugi izvor rijeke Nil u istočnoj Africi i nazvao ga Albertovo jezero.
- 1879. - Rođen Albert Einstein, švicarsko-američki fizičar i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku.
- 1883. - Umro Karl Marx, njemački filozof i političar
- 1976. - Egipat poništio ugovor o prijateljstvu i saradnji sklopljen sa SSSR-om 1971.
- 1991. - "Birminghamska šestorica", krivo optuženi zbog ubistva i napada na pubove u Birminghamu (Engleska), oslobođeni su nakon 16 godina u zatvoru.
- 1997. - Umro Jurek Becker, njemački pisac
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 15. mart
- 44 p.n.e. – Rimskog vojskovođu Julija Cezara izboli su na smrt Marko Junije Brut i nekoliko drugih rimskih senatora na Martovske ide.
- 1493. – Kristofor Kolumbo vratio se u Španiju nakon prvog putovanja u Ameriku.
- 1848. – U Pešti je izbila Mađarska revolucija.
- 1906. – Charles Rolls i Henry Royce osnovali su automobilsku industrijsku kompaniju Rolls-Royce.
- 1907. – Rođena Zarah Leander, švedska glumica.
- 1917. – Ruski car Nikola II. prisiljen je abdicirati u Februarskoj revoluciji, čime je završena tristoljetna vlast loze Romanov.
- 1975. – Umro Aristotel Onassis, grčki brodovlasnik.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 16. mart
- 1406. – Umro Ibn Haldun, islamski historičar i političar.
- 1521. – Ferdinand Magellan je stigao na Filipine.
- 1815. – William I, prvi ustavni monarh u Holandiji, proglasio se kraljem Ujedinjenog Kraljevstva Nizozemske.
- 1930. – Rođen Izet Sarajlić, bosanskohercegovački književnik.
- 1968. – Vijetnamski rat: američki vojnici ubili su 347 civila u My Laiju, Vijetnam.
- 1978. – Bivšeg talijanskog premijera Alda Mora otele su u Rimu Crvene brigade.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 17. mart
- 45 p.n.e. – Julije Cezar je postigao svoju posljednju vojnu pobjedu u bitki kod Munde, porazivši optimatske snage Tita Labiena i Pompeja Mlađeg.
- 1901. – Izložba 71 slike Vincenta van Gogha stvorila je senzaciju u Parizu, 11 godina nakon njegove smrti.
- 1956. – Umrla Irène Joliot-Curie, francuska hemičarka i dobitnica Nobelove nagrade za hemiju 1935.
- 1959. – Tenzin Gyatso, 14. i trenutni Dalaj Lama, pobjegao je iz Tibeta u Indiju.
- 1963. – Rođen Quentin Tarantino, američki režiser, glumac i autor.
- 1969. – Golda Meir iz Laburističke stranke postala je četvrta premijerka Izraela.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 18. mart
- 1438. - Albert II. Habsburški postao je kralj Rimljana u Svetom Rimskom Carstvu.
- 1858. - Rođen Rudolf Diesel, njemački inženjer i izumitelj.
- 1871. - U Parizu, radnici počeli prvu proletersku revoluciju, poznatu kao Pariska komuna.
- 1921. - Poljsko-boljševički rat, koji je odredio granice između Republike Poljske i Sovjetske Rusije, službeno je završen potpisivanjem mira u Rigi.
- 1922. - Britanske kolonijalne vlasti osudile Mahatmu Gandhija, vođu indijskog pokreta za nezavisnost, na šest godina zatvora.
- 1965. - Kosmonaut Aleksej Leonov je obukao svemirsko odijelo i izašao izvan svemirske letjelice Voshod 2, postavši prvi čovjek koji je šetao svemirom.
- 1980. - Umro Erich Fromm, američko-njemački psihoanalitičar.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 19. mart
- 1279. - Mongolskom pobjedom u bitki kod Jamena završena je Song dinastija u carskoj Kini.
- 1687. - Potraga za ušćem rijeke Mississippi pod vodstvom francuskog istraživača Roberta Caveliera de La Sallea završila je pobunom i njegovim ubistvom u Teksasu.
- 1905. - Rođen Albert Speer, njemački arhitekt i nacistički ministar naoružanja
- 1915. - Planeta Pluton je po prvi put fotografirana, 15 godina prije nego što ju je konačno otkrio Clyde Tombaugh na Lowell opservatoriju.
- 1932. - Službeno je otvoren Sydney Harbour Bridge, glavni simbol Sydneyja, Australija.
- 1982. - Argentinskom okupacijom Južne Georgije započeo je Falklandski rat.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 20. mart
- 1413. - Henry V. postao je kralj Engleske.
- 1933. - Dovršena je izgradnja prvog nacističkonjemačkog koncentracijskog logora u Dachauu.
- 1964. - Rođena Tracy Chapman, američka pjevačica
- 1977. - Umro Sulejman Bajraktarević, bosanskohercegovački putopisac, pjesnik i prepisivač Kur'ana
- 1987. - Antiretroviralni lijek AZT postao je prvi antiviralni medikament odobren za upotrebu protiv HIV i AIDS.
- 1995. - Sekta Aum Shinrikyo izvršila je u Tokijskoj podzemnoj željeznici napad otrovnim plinom sarinom u kojem je poginulo 12 ljudi i ozlijeđeno više od 6,000.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 21. mart
- 1685. - Rođen Johann Sebastian Bach, njemački kompozitor.
- 1804. - Code Napoléon je prihvaćen kao francuski građanski zakon.
- 1906. - Umro Carl von Siemens, njemački industrijalac.
- 1935. - Šah Reza Pahlavi službeno je zatražio međunarodnu zajednicu da Perziju zove njenim izvornim imenom Iran, što znači 'zemlja Arijaca'.
- 1980. - Američki predsjednik Jimmy Carter obavijestio javnost o bojkotu Olimpijskih igara u Moskvi.
- 1990. - Nekada poznata kao Jugozapadna Afrika, Namibija je stekla nezavisnost od Južne Afrike, a Sam Nujoma je postao prvi predsjednik.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 22. mart
- 238. - Gordian I i Gordian II proglašeni su rimskim carevima.
- 1832. - Umro Johann Wolfgang von Goethe, njemački književnik i mislilac.
- 1888. - William McGregor, direktor Aston Ville F.C. u Birminghamu, Engleska, utemeljio je The Football League.
- 1945. - Sedam arapskih država je osnovalo Arapsku ligu.
- 1950. - Rođen Goran Bregović, bosanskohercegovački kompozitor rock i etno-pop muzike
- 1995. - Ruski astronaut Valerij Poljakov vratio se sa svemirske stanice Mir nakon 437 dana provedenih u svemiru, postavivši rekord za najduži svemirski let.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 23. mart
- 1775. - Američka revolucija: Patrick Henry je u virdžinijskoj House of Burgesses izrekao govor poznat kao "Give me liberty or give me death".
- 1801. - Car Aleksandar I. došao se na rusko prijestolje nakon što je njegov otac Pavao I. brutalno ubijen.
- 1910. - Rođen Akira Kurosawa, japanski režiser.
- 1919. - Benito Mussolini osnovao je fašistički pokret u Milanu, Italija.
- 1978. - Prve UNIFIL-ove trupe stigle su u Libanon radi mirovne misije duž Plave linije.
- 1994. - Umrla Giulietta Masina, talijanska glumica.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 24. mart
- 1603. - Kralj James I. postao je prvi britanski monarh koji je istovremeno vladao u Škotskoj, Engleskoj i Irskoj.
- 1874. - Rođen Harry Houdini, mađioničar mađarskog porijekla.
- 1882. - Robert Koch objavio je otkriće bakterije koja uzrokuje tuberkulozu.
- 1886. - Rođen Gabrijel Jurkić, bosanski likovni umjetnik i jedan od naših najznačajnijih impresionista
- 1916. - Umro Enrique Granados, španski pijanist i kompozitor
- 1976. - Prljavi rat: argentinska predsjednica Isabel Perón je oteta i svrgnuta u državnom udaru.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 25. mart
- 1655. - Christiaan Huygens je otkrio Titan, najveći prirodni satelit Saturna.
- 1807. - U Velikoj Britaniji i Irskoj zabranjena trgovina robljem.
- 1940. - Rođena Mina, talijanska pjevačka diva.
- 1957. - Zapadna Njemačka, Holandija, Luksemburg, Italija, Francuska i Belgija potpisali su Rimski ugovor kojim je osnovana Evropska ekonomska zajednica.
- 1999. - U požaru koji je zahvatio oko 30 vozila u tunelu ispod Mont Blanc-a poginulo najmanje 40 ljudi.
- 2002. - U snažnom zemljotresu u Afganistanu i severozapadnom Pakistanu život izgubilo oko 1.800 ljudi.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 26. mart
- 1707. - Prema Zakonu o Uniji, Engleska i Škotska su se ujedinile u Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije.
- 1871. - Službeno je uspostavljena Pariška komuna.
- 1881. - Domnitor Karol I. od Hohenzollern-Sigmaringena proglašen je prvim kraljem Rumunije.
- 1935. - Rođen Mahmoud Abbas, palestinski političar.
- 1984. - Bosanskohercegovački pisac Branko Ćopić, jedan od najplodnijih i najpopularnijih pisaca u periodu poslije Drugog svjetskog rata, izvršio samoubistvo, skokom sa mosta na Savi u Beogradu.
- 1993. - Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija izglasao slanje mirovnih trupa od 30.000 vojnika u Somaliju.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 27. mart
- 1770. - Umro Giovanni Battista Tiepolo, talijanski slikar.
- 1794. - Osnovana je mornarica Sjedinjenih Država.
- 1847. - Rođen Otto Wallach, njemački hemičar.
- 1958. - Nikita Hruščov je postao premijer Sovjetskog Saveza.
- 1977. - Dva aviona tipa Boeing 747 sudarila su se u nesreći na Tenerifima na Kanarskim ostrvima, ubivši 583 ljudi u jednoj od najgorih avionskih nesreća u historiji avijacije.
- 2001. - Bounnhang Vorachit postaje premijer Laosa.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 28. mart
- 193. - Pretorijanska garda ubila je rimskog cara Pertinaksa i na dražbi prodala prijestolje Didiju Julijanu.
- 845. - Vikinški pljačkaši, vjerojatno pod vodstvom Ragnara Lodbroka, osvojili su Pariz nakon čega su za grad tražili ogromnu otkupninu.
- 1868. - Rođen Maksim Gorki, ruski književnik.
- 1939. - Snage Španske Države pod vodstvom Generalísima Francisca Franca zauzele su Madrid čime je završio Španski građanski rat.
- 1943. - Umro Sergej Rahmanjinov, ruski pijanist, dirigent i kompozitor.
- 1964. - Radio Caroline je započeo, kao piratska radio stanica, emitiranje s broda usidrenom u međunarodnim vodama.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 29. mart
- 1638. - Švedski naseljenici osnovali su blizu zaljeva Delaware prvu švedsku koloniju u Americi, koju su nazvali Nova Švedska.
- 1831. - Dan Velikog bosanskog ustanka. 29. marta 1831. godine Gradaščević se uputio prema Travniku s nekih 4.000 ljudi.
- 1911. - Poluautomatski pištolj M1911, kojeg je dizajnirao John Browning, postao je dio standardne opreme vojske Sjedinjenih Država.
- 1916. - Rođen Eugene McCarthy, američki političar.
- 1981. - Više od sedam hiljada atletičara je sudjelovalo u prvom trčanju Londonskog maratona.
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 30. mart
- 1853. - Rođen Vincent van Gogh, holandsko-flamanski slikar.
- 1867. - Američki državni ministar William H. Seward ugovorio je kupovinu Aljaske od Rusije.
- 1912. - Sultan Abdelhafid potpisao je sporazum iz Feza čime je Maroko postao francuski protektorat.
- 1940. - II. svjetski rat: Japan je postavio Wanga Jingweija za poglavara marionetske vlade u Kini.
- 1954. - Toronto Transit Commission pokrenuo je prvi sustav podzemne željeznice u Kanadi.
- 2002. - Umrla Elizabeth Bowes-Lyon, britanska "Mama Kraljica" (Queen Mum).
vidi - diskusija - uredi - historija
[izmijeni] 31. mart
- 1727. - Umro Isaac Newton, engleski fizičar, matematičar i astronom.
- 1732. - Rođen Joseph Haydn, austrijski skladatelj.
- 1889. - Otvorena Ajfelov toranj, tada najviša građevina u svijetu. Čelična konstrukcija visoka 300 metara postala jedno od glavnih znamenitosti Pariza.
- 1917. - Danske Zapadne Indije postale su Američka Djevičanska ostrva nakon što su Sjedinjene Države platile Danskoj 25 miliona US$ za te karipske otoke.
- 1979. - Britanski razarač "London" isplovio iz luke u La Valeti, čime su okončane vojne veze Velike Britanije i Malte, uspostavljene 181. godinu ranije.
