Priesterbroederschap Sint Pius X
De Priesterbroederschap St. Pius X (Fraternitas Sacerdotalis Sancti Pii X, FSSPX of SSPX) is een rooms-katholieke congregatie van priesters die in gemeenschap leven. Tevens heeft men een groot aantal broeders met geloften, die het apostolaat van deze priesters ondersteunen. Zij vormt de belangrijkste en grootste religieuze organisatie binnen de stroming van het hedendaagse Traditionalisme in de katholieke Kerk.
De congregatie werd op 1 november 1970 canoniek als instituut in de vorm van een pia unio opgericht in het rooms-katholieke bisdom Fribourg in Zwitserland, waar bisschop Charrière zijn goedkeuring aan de statuten van oprichting verleende. De priesterbroederschap werd geleid door monseigneur Marcel Lefebvre (Toerkonje, Frankrijk 1905 - Martigny, Zwitserland 1991), emeritus-aartsbisschop van Dakar, voormalig Apostolisch Vicaris in Franstalig West-Afrika en als concilievader een van de leiders van de Coetus Internationalis Patrum, de behoudsgezinde factie op het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965). Nog in 1962 was Lefebvre benoemd tot assistent van de Pauselijke Troon. Eind jaren '60 verzamelden seminaristen uit Romeinse en andere seminaries zich rond hem, omdat zij de radicale veranderingen in hun eigen orden en bisdommen niet konden verdragen. Theologen en professoren die zij eerst benaderd hadden, onder wie professor pater Marie-Dominique Philippe, hadden Lefebvre gevraagd of hij zich niet over de conservatieve seminaristen kon ontfermen.
Tot haar patroonheilige verkoos zij bij haar stichting de heilige Paus Pius X, vanwege diens strijd tegen het modernisme en diens inzet voor de authentieke beleving van de Roomse liturgie.
Op 18 februari 1971 loofde kardinaal Wright, prefect van de Romeinse Congregatie voor de Clerus, in een decreet de voorlopige statuten van zijn nieuwe congregatie, de FSSPX. Op 30 juni 1988 vaardigde Paus Johannes-Paulus II een motu proprio uit, waarin Mgr. Lefebvre en de vier door hem gewijde bisschoppen geëxcommuniceerd verklaard werden.
Inhoud |
[bewerk] Houding ten opzichte van het Tweede Vaticaans Concilie
Deze traditionalistische rooms-katholieke priesterbroederschap wijst delen van het pastorale Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) af, in het bijzonder het decreet over de godsdienstvrijheid Dignitatis Humanae. De FSSPX verkondigt in plaats van de principiële godsdienstvrijheid die niet in overeenstemming met het katholieke karakter van de christelijke staat geacht wordt, de godsdienstige tolerantie, die het katholieke karakter van de staat zelf, alsook de rechten van andersgelovige inwoners respecteert. De FSSPX wijst ook de praktische uitwerking van de constitutie over de heilige liturgie Sacrosanctum Concilium af, die in 1969, vier jaar na de sluiting van het Tweede Vaticaans Concilie, culmineerde in de publicatie van een Nieuwe Liturgie voor de Katholieke Kerk door Paus Paulus VI (1963-1978). De FSSPX gebruikt uitsluitend de Tridentijnse liturgie, dat wil zeggen, de liturgische boeken van Johannes XXIII uit 1962. De zgn. 'Tridentijnse H. Mis' (ook wel overgeleverde H. Mis, H. Mis van altijd en Traditionele Latijnse Mis genoemd) wordt vrijwel geheel in het Latijn gevierd, met uitzondering van de lezingen en de homilie. De Tridentijnse liturgie wordt zo genoemd, omdat de Heilige Paus Pius V (1566-1572) haar in 1570 op aandringen van het Concilie van Trente (1546-1563) vastlegde in een nauwkeurig omschreven ritueel. Deze vastgelegde liturgie gaat terug op de traditionele Romeinse liturgie (Romeinse Ritus) binnen de Katholieke Kerk en is het resultaat van een organische groei. De essentiële kerngebeden van deze liturgie zijn sinds Paus Gregorius de Grote (590 - 604) niet meer veranderd. De FSSPX ziet deze liturgie als de enige waarborg tegen de protestantisering en horizontalisering die men volgens de FSSPX in de Nieuwe Liturgie (Novus Ordo Missae, Nieuwe Misorde 1969-heden) van Paulus VI aantreft. De hedendaagse Oecumene wijst de FSSPX af, indien men hierin niet helder maakt, dat de rooms-katholieke Kerk de enige heilsweg is die door Jezus Christus gesticht is. De meeste moderne oecumene ziet de FSSPX als een op gelijke voet stellen van de "ware, de rooms-katholieke, religie" met "valse religies" (Islam, Boeddhisme).
[bewerk] Breuk en onderhandelingen met Rome
Doordat Monseigneur Marcel Lefebvre op 30 juni 1988 zonder toestemming van Rome vier priesters van de FSSPX tot bisschoppen consacreerde, ontstond hierdoor volgens de H. Stoel een schisma. Het door Paus Johannes-Paulus II op 2 juli 1988 gepubliceerde motu proprio Ecclesia Dei veroordeelde Lefebvre en de vier wijdelingen (monseigneurs Fellay, Tissier de Mallerais, Williamson en De Galaretta) en stelt vast dat deze op grond van het kerkelijk recht geëxcommuniceerd zijn. Co-consecrator emeritus-bisschop Antonio de Castro Mayer van het Braziliaans bisdom Campos werd enige dagen later ook geëxcommuniceerd.
De FSSPX vindt, dat ze desondanks volledig binnen en in volle communio met de rooms-katholieke Kerk staat. De FSSPX belijdt haar onderwerping aan en eenheid met de paus. De excommunicaties zijn volgens haar niet geldig, omdat de wijdingshandeling gesteld werd in de opvatting dat er een noodtoestand heerste. Bovendien wijst de FSSPX erop, dat de bisschoppen de Eed van Trouw aan de Heilige Vader (de Paus) aflegden. Op grond van het genoemde motu proprio bood de Heilige Stoel aan de Tridentijnse ritus onder voorwaarden toe te staan ('indultmissen') en werd er een commissie ingesteld die naar het motu proprio genoemd werd (Commissie Ecclesia Dei). Deze commissie heeft als taak pogingen te ondernemen om de meningsverschillen te overbruggen. Dit heeft onder andere in Zuid-Amerika geleid tot de verzoening van sommige leden van de FSSPX en een groot aantal irreguliere traditionalistische priesters van het bisdom Campos met de Rooms-Katholieke Kerkelijke overheid.
Nadat de FSSPX te Rome een zeer grote en indrukwekkende bedevaart gehouden had in het kader van het Jubeljaar 2000, werden opnieuw gesprekken gevoerd met de Heilige Stoel. Hieruit resulteerden een audiëntie van FSSPX generaal-overste Mgr. Bernard Fellay bij Paus Johannes-Paulus II. De FSSPX stelt aan de Heilige Stoel echter twee eisen, voordat het tot regularisering en volledige opname in de Kerk kan komen. De eerste betreft de opheffing van de excommunicaties. De tweede eis is dat de Paus publiekelijk aan alle priesters van de Westerse, Latijnse ritus, de mogelijkheid geeft de Tridentijnse liturgie te gebruiken. Beide eisen zijn tot op heden altijd verworpen door het Vaticaan, omdat deze strijdig zijn met de besluiten van het Tweede Vaticaans Concilie. Onderwijl blijven de contacten met Rome onderhouden en worden publieke brieven door beide zijden aan de tegenpartij gezonden.
In een publieke verklaring van mgr. Bernard Fellay bij gelegenheid van de keuze van kardinaal Joseph Ratzinger tot paus Benedictus XVI staat te lezen, dat de FSSPX in de keuze van Benedictus XVI een "straal van hoop" ontwaart op een voorzichtige aanzet tot vollediger communio van de priesterbroederschap met de paus. Vertegenwoordigers van FSSPX zoals bisschop Richard Williamson hopen enerzijds op regularisatie en verzetten zich anderzijds tegen "het modernisme tot hoog in de hiërarchie". Toenadering mag niet leiden tot het opgeven van doctrinaire opvattingen van de FSSPX. Ondanks Ratzingers theologische opvattingen, wordt hij door de FSSPX toch als een gunstige keuze beschouwd. Waarschijnlijk niet op de laatste plaats, omdat hij als prefect van de Vaticaanse Congregatie voor de Geloofsleer een gunstig precedent schiep voor bij de FSSPX actieve katholieken. Hij verklaarde in 1993 de "excommunicatie" van zes FSSPX-sympathisanten op Hawaiï ongeldig. Deze hadden bisschop Mgr. Richard Williamson FSSPX uitgenodigd voor de toediening van het Vormsel en waren bovendien de bouwers van een lokale FSSPX-kapel. Dit precedent maakte duidelijk, dat actieve ondersteuning van de FSSPX niet kerkelijk strafbaar geacht kan worden. De opvattingen over abortus, anti-conceptie en euthanasie worden eveneens met Benedictus XVI gedeeld.
Op 29 augustus 2005 werd Mgr. Bernard Fellay in een privé-audiëntie in Castelgondolfo ontvangen door Paus Benedictus XVI. Darío Kardinaal Castrillón Hoyos, de huidige voorzitter van de pauselijke Commissie Ecclesia Dei, nam eveneens deel aan het overleg. Algemeen wordt deze audiëntie gezien als een teken van re-activering van onderhandelingen tussen de priesterbroederschap en de Vaticaanse autoriteiten en de H. Stoel.
In november 2005 verklaarde de voorzitter van de commissie Ecclesia Dei, kardinaal Castrillón Hoyos, in enkele interviews over de kwestie rond en het conflict met de FSSPX, dat "in correcte, exacte en precieze termen niet gezegd kan en mag worden, dat er een schisma voorhanden is." Volgens kardinaal Castrillón Hoyos is er echter wel sprake van een "schismatieke houding." Reeds eerder had kardinaal Castrillón Hoyos, verantwoordelijke voor de contacten met de FSSPX, in onder andere 30Giorni gezegd, dat er "geen formeel schisma bestaat." [1]
Eind 2005 verklaarde mgr. Camille Perle, secretaris van de Ecclesia Dei-commissie, nogmaals, dat katholieken in principe hun zondagsplicht kunnen vervullen in kerken en kapellen van de FSSPX.
Sinds 1988 had de Heilige Stoel weliswaar altijd voor een schisma gewaarschuwd, maar desondanks werden uitsluitend de bisschopswijdingen op zich als "schismatieke daad" (cfr. decreet Ecclesia Dei) beschouwd, echter niet als een geconsumeerd schisma.
In februari 2006 vond een speciale bijeenkomst van de Romeinse Curie plaats, om mogelijke juridische oplossingen van het geschil van Vaticaan en FSSPX te presenteren. Op 23 maart 2006 en op 7 april 2006 zal tenslotte de presentatie en evaluatie van een definitieve juridische oplossing aan Benedictus XVI en de Curie plaatsvinden in het Vaticaan.
De FSSPX heeft zich altijd gedistantieerd van het sedevacantisme. In 1983 zette Lefebvre negen Amerikaanse priesters uit 'zijn' priesterbroederschap, omdat zij betwijfelden of Johannes-Paulus II nog wel een legitieme paus was; aanleiding voor het conflict was echter voornamelijk, dat deze negen priesters niet de door Pius XII enigszins veranderde liturgie voor de Goede Week wilden volgen. Het sedevacantisme verkondigt de illegitimiteit van de pausen na Pius XII, vanwege de modernistische dwaalleren die zij omarmd en verspreid zouden hebben. Als privé-mening is het, volgens bepaalde bronnen van buiten de FSSPX, wel toegestaan en soms voorkomend, maar priesters van de FSSPX mogen dit publiekelijk niet verkondigen.
[bewerk] De FSSPX wereldwijd
In 2005 had de FSSPX zelf, zonder gelieerde ordegeestelijken of uit bisdommen stammende "onafhankelijke" traditionalistische priesters mee te tellen, 465 priesters en 159 seminaristen, gestationeerd in inmiddels meer dan 27 landen over de gehele wereld, maar missionair werkzaam in enkele tientallen landen meer. De FSSPX heeft in de jaren na 1988 steeds bij tijd en wijle priesters haar zien verlaten voor gemeenschappen van de indult-Missen of door onderlinge twist. Veel meer priesters dan het huidige aantal dat in de FSSPX werkzaam is, werden op de FSSPX-seminaries opgeleid en gewijd. Een bekende recente FSSPX-verlater is Pater Aulagnier, die vrijwel vanaf het begin van de FSSPX tot aan zijn verlating van de congregatie belangrijke functies als quasi-rechterhand van aartsbisschop Marcel Lefebvre vervulde. De FSSPX heeft momenteel 6 seminaries : in Ecône (Zwitserland), Flavigny (Frankrijk), Goulburn (Australië), La Reja (Argentinië), Winona (Verenigde Staten) en Zaitzkofen (Duitsland). Verder bevinden zich pre-seminaries in Gabon (Afrika), Rome, India en op de Filipijnen. In Noord- en eveneens Zuid-Amerika en op het Afrikaanse continent lijkt de FSSPX de laatste jaren te groeien. Zo waren er vlak na de oprichting van de broederschap in Afrika nauwelijks FSSPX-vestigingen, ondanks het feit, dat aartsbisschop Marcel Lefebvre als voormalig Apostolisch Administrator grote delen van (Franssprekend) Afrika als aartsbisschop bestuurd had. In 2002 kwam in Oekraïne het seminarie van de oostritus-afdeling van de FSSPX, de Priesterbroederschap Sint Josaphat, tot stand onder impuls van een groeiende groep met Rome geünieerde katholieken van de Oosterse ritus die zich door de oecumenische kerkpolitiek aangaande de oosters-orthodoxen en de opkomende liturgische vernieuwingen verraden voelen. Deze FSSPX-afdeling heeft zich tot doel gesteld de oosters-orthodoxe landen voor de Paus en het katholicisme in zijn overgeleverde vorm te winnen, zonder enig doctrinair compromis aangaande onder meer het dogma van de pauselijke onfeilbaarheid en het "Filioque". Uiteraard houdt men daarbij de Oosterse ritus aan.
Bij de FSSPX sloten zich vanaf 1970 al spoedig traditionalistisch gezinde katholieke congregaties en kloosters aan. De belangrijkste daarvan zijn de abdij van Le Barroux (Benedictijnen), de kloosters van Avrillé (Dominicanen) en Le Rafflay (Dominicanessen). Voorts zijn er wereldwijd onder meer Redemptoristen-, Franciscanen-, Capucijnen- en Adoratricenkloosters die gelieerd zijn aan de FSSPX. De Benedictijnen van Le Barroux verlieten in de nasleep van de bisschopswijdingen van 1988 de FSSPX en werden officieel geregulariseerd door het Vaticaan. Achterblijvende Benedictijnen richtten het nog altijd aan de FSSPX gelieerde klooster van Bellaigue met haar enkele zustervestigingen op.
Een klein aantal rooms-katholieke bisschoppen heeft zich in het verleden openlijk verbonden met de priesterbroederschap. Als eerste en belangrijkste moet worden genoemd wijlen bisschop Antonio De Castro Mayer van het Braziliaanse bisdom Campos, verder wijlen bisschop Salvador Lazo van La Unión op de Filipijnen en Monseigneur John Bosco Manat Chuabsamai, die tot 2003 bisschop was van het bisdom Ratchaburi in Thailand. Enige wederzijdse sympathie - geen officiële verbintenis - kenmerkte de verhouding van de Priesterbroederschap met onder meer Monseigneur Kurt Krenn, voormalig bisschop van Sankt Pölten, wijlen Alfons Maria kardinaal Stickler en de conservatieve Silvio kardinaal Oddi († 1994). De laatste bracht in 1992 zelfs geheel onverwachts een bezoek aan het FSSPX-seminarie te Ecône waar hij naar verluidt bij het aanschouwen van de graftombe van de in 1988 uitgestoten Lefebvre, ontroerd zijn dankbaarheid voor Lefebvre's levenswerk uitte.
Over het aantal actieve aanhangers van de FSSPX is weinig bekend. Een schatting van het Vaticaan concludeerde, dat de FSSPX wereldwijd minstens 1 miljoen actieve gelovigen onder haar invloed heeft. Kenners wijzen er echter op, dat de congregatie door haar bekende charismatische leider, wijlen monseigneur Lefebvre, wereldwijd op veel meer al dan niet niet actieve aanhang kan rekenen. Deze Vaticaanse cijfers, zeggen zij, zijn niet alleen veel te laag, maar ook ronduit speculatief. Veel van de standpunten van de FSSPX worden ook door andere conservatieve katholieken gedeeld, die zich echter vanwege de veroordeling van Lefebvre in 1988, verre houden van actieve ondersteuning van deze priesterbroederschap.
De FSSPX beheert sedert jaren een eigen Universitair Instituut (Institut Saint Pie X) aan de gerenommeerde Sorbonne in Parijs. Men biedt er universitaire opleidingen theologie, geschiedenis, rechtsgeleerdheid en verschillende andere sociale en natuurwetenschappelijke opleidingen aan. Het geheel staat onder leiding van de geestelijken van de FSSPX.
De in de FSSPX-centra actieve katholieken komen - net als de geestelijken van de congregatie - uit de meest verschillende geledingen van de maatschappij. Men vindt er adellijken, rijkere burgers, universitairen, middenstanders, maar evenzo modale arbeiders. In vele Europese landen maken tevens grote gezinnen van landbouwers er een aanzienlijk deel van de actieve gelovigen uit. Opvallend is het voor Westerse begrippen grote percentage jongeren en zeer jonge gezinnen onder de rooms-katholieke sympathisanten van de FSSPX, vooral in de VS, Duitsland, Zwitserland en Frankrijk. Tevens springt de toeloop van bekeerlingen tot het Rooms-Katholicisme naar de FSSPX-congregatie in het oog. Onder meer enige Scandinavische professoren, die zich recentelijk bekeerden tot de rooms-katholieke Kerk, traden inmiddels openlijk op in associatie met de FSSPX.
Lefebvre onderhield zelf altijd goede contacten met conservatieve maatschappelijke organisaties, met sommige leden van de adel en politici als Eamon de Valera, voormalig president van Ierland, die al eens bij de omstreden aartsbisschop de H. Mis diende.
De FSSPX en de met haar verbonden congregaties en gelovigen worden - over geheel de wereld - in het algemeen door de bisschoppelijke hiërarchie van de Kerk met achterdocht en een zekere vijandigheid bejegend. Bij de stichting van de Priesterbroederschap Sint Pius X rond 1970 had reeds Marcel Lefebvre's neef, Kardinaal Joseph-Charles Lefebvre (Toerkonje, 1892 - Bourges, 1973) een duidelijke waarschuwing afgegeven aan zijn ultra-conservatieve neef. Kardinaal Joseph-Charles Lefebvre was een bekende modernistische prelaat. "Wij [het Franse episcopaat] zullen u nooit vergeven voor datgene wat ge tijdens het Concilie gedaan hebt," beet hij zijn jongere, conservatieve, neef toe in referentie aan Marcels conservatieve weerstand aan de hervormingseisen van de overige Franse bisschoppen tijdens Vaticanum II. Nog in 2005 lanceerde de Duitse bisschoppelijke pers - Duitsland is momenteel een land waar de FSSPX steeds meer groeit tot in de Lutherse c.q. atheïstische voormalige DDR-gebieden aan toe - een actie met publicaties waarin zij de congregatie als "niet-katholiek" bestempelde en op harde wijze aanviel. Door een rechtszaak die gewonnen werd door een FSSPX-sympathisant, een advocaat uit Dresden, zag de gehele pers van de Duitse kerkprovincie zich verplicht een rectificatie te publiceren. In augustus 2005 viel de 6000 pelgrims van de priesterbroederschap in Fatimá de verstoring van hun Rozenkrans ten deel. Lokale religieuzen trachtten de "Lefebvristen" te verjagen door met luide muziek de gebeden van de FSSPX op het heiligdomsplein in Fatimá te verstoren.
[bewerk] De FSSPX in de verhouding tussen politiek en godsdienst
De FSSPX wordt in het land Gabon (Afrika) door de overheid gekoesterd: Lefebvre werd er zelfs met staatshelikopters rondgevlogen. In België wordt de congregatie vaak door liberale en socialistische media als "een sektarische vereniging" afgeschilderd. Volgens de Priesterbroederschap gebeurt dit op grond van de impopulaire, rechtzinnige en conservatieve rooms-katholieke oriëntatie van de FSSPX.
[bewerk] De FSSPX en extreem-rechts
In landen als Frankrijk waar rooms-katholieke traditionalisten (veelal bespottend intégristes genoemd) een relatief grote groep vormen binnen de maatschappij, zijn er duidelijke politieke kenmerken te ontwaren bij sommige van haar gelovigen. Franstalige media generaliseren deze feiten door de traditionalisten in verband te brengen met racisme, antisemitisme en een voorkeur voor een rechtse dictatuur. Volgens haar tegenstanders, staat de FSSPX in bepaalde opzichten in de traditie van het politiekintegralisme, dat door de Kerk verworpen werd.
Sommige gelovigen van de FSSPX vindt men terug bij groeperingen, die bijvoorbeeld in de geest van de vroegere Action Française ageren. Enkele Franse extreem-rechtse politici van bijvoorbeeld het Front National rekenen zich tot de achterban van de FSSPX. De contacten tussen de FSSPX en vooraanstaande oud-leden van het collaborerende Franse Vichy-regime (1940-1942), politici van het Argentijnse juntaregime, het Chili van generaal Augusto Pinochet en Front National-prominenten, geven de indruk, dat een deel van de FSSPX in extreem-rechts vaarwater verkeert.
De FSSPX kent daarentegen geen racistische praktijk: onder haar volgelingen bevinden zich niet-Europese priesters, kloosterbroeders en gelovigen. Bovendien is men wereldwijd werkzaam, ook in Afrika, waar haar stichter als apostolisch vicaris werkte en missioneerde.
Gelovigen zijn ook vaak bij Christen-democratische partijen terug te vinden.
De FSSPX heeft officieel verklaard geen politiek standpunt in te nemen en slechts het door de voorconciliaire pausen gesteunde concept van de "Sociale Heerschappij van Christus Koning" te ondersteunen. De maatschappelijke doctrine van de "Sociale Heerschappij van Christus Koning" werd door Paus Pius XI (1922-1939) in een encycliek met de naam Quas Primas (1925) vervat.
[bewerk] FSSPX en het joodse geloof
De FSSPX zich openlijk bekent tot de traditionele rooms-katholieke houding ten opzichte van de Joden en wordt daarom door bepaalde media beticht van antisemitisme. De verklaring Nostra Aetate, waarin het Tweede Vaticaans Concilie ook over de verhouding met het Jodendom spreekt, wordt bij de FSSPX in het algemeen als een verraad aan de missionerende katholieke praktijk van voor dit concilie gezien. Aartsbisschop Lefebvre heeft meermaals openlijk "de dominante rol van de Joden" in de "anti-christelijke politiek van de hedendaagse staten" aangeklaagd. De kritiek van Lefebvre gold de talrijke deelnames van - veelal liberalere - Joden aan de Vrijmetselarij, die door vele katholieken als een grote vijand van de rooms-katholieke Kerk wordt gezien en de rol van de joden in het Zionisme en Communisme. De FSSPX heeft een strenge afwijzende en veroordelende houding ten opzichte van de hedendaagse, na-Messiaanse, na-Tempelse Talmoedische Joodse religie (anti-judaïsme). De houding is door religieuze motieven ingegeven en van racisme is dus geen sprake. De FSSPX heeft immers ook enkele Joodse bekeerlingen onder haar aanhangers en priesters (P. Abrahamowicz, P. Oppenheimer). De verering die in publicaties van de FSSPX uitgesproken wordt voor bijvoorbeeld Joodse bekeerlingen tot het katholicisme als Alphonse Ratisbonne, de gebroeders Lehmann, Israel Zolli en de heiligverklaarde Joodse karmelietes Edith Stein, wordt als bewijs aangehaald dat men er zich niet antisemitisch opstelt. Men wenst naar eigen zeggen "de bekering van de Joden tot de Messias, die toch allereerst voor hen, Zijn toen nog uitverkoren volk, kwam." Het nieuwe en eeuwige Israël is alleen te vinden in de katholieke Kerk, zo zegt men.
[bewerk] FSSPX en islam
De priesterbroederschap verwerpt op dezelfde religieuze gronden de dialoog met de islam die zij als een eveneens schadelijke, gewelddadige en ketterse religie beschouwt, zoals de rooms-katholieke Kerk dit voor het Tweede Vaticaans Concilie beleed. Lefebvre en de door hem gewijde bisschoppen kenmerken zich in hun preken dan ook duidelijk door een openlijke waarschuwing voor de "Islamisering" van West-Europa, die volgens de FSSPX demografisch zal leiden tot "wellicht de overname van Europa door de moslims". De bevolkingskundige politiek (demografische politiek) van de Westerse staten en het door geboortebeperking veelal lage kindertal bij autochtone Europese gezinnen, wordt door de FSSPX, naast de secularisatie (geloofsafval), aangedragen als hoofdoorzaak van het "oprukken van de islam binnen Europa". Tot boegbeeld van haar afwijzende houding jegens de islam, neemt de FSSPX Paus Pius V die in de 16e eeuw belangrijke overwinningen boekte tegen de oprukkende Turken (Zeeslag bij Lepanto, 1571). Pius V droeg het rozenkransgebed aan om van God de overwinning te verkrijgen; eenzelfde tactiek van een "geestelijke kruistocht tegen de invloed van de Islam" wordt door de FSSPX gepropageerd tegen de Islamisering van Europa. Daarbij wijst zij een politieke actie die deze "Islamisering" moet inperken, niet direct af.
[bewerk] FSSPX en royalisme
Bij een zeer groot deel van de gelovigen van de FSSPX, en overigens bij vrijwel alle rooms-katholieke traditionalisten, vindt men een grote ondersteuning voor het monarchisme in de verschillende staten. In Frankrijk wordt de Bourbon-dynastie op handen gedragen; in een land als Oostenrijk is men zeer pro-Habsburg. De sympathie voor vorstenhuizen is echter niet absoluut.
Men keert zich tevens tegen het revolutionaire antiklerikalisme en liberaal fundamentalisme dat in bepaalde kringen in met name Frankrijk leeft.
[bewerk] De FSSPX in Nederland en België
België, Nederland en Luxemburg vormen samen een district van de FSSPX.
In Nederland heeft de Priesterbroederschap Sint Pius X een priorij in het kleine dorpje Gerwen bij Nuenen in Noord-Brabant. Bij deze priorij behoort de middeleeuwse gerestaureerde voormalige parochiekerk van Gerwen, toegewijd aan de heilige Clemens. Twee kapellen hangen af van deze priorij. In Den Haag bezit de FSSPX een ruime bootkapel en in Zutphen een kapel. Anno Domini 2006 wordt op proef ook de mis opgedragen in Leeuwarden. Aan de priorij zijn twee priesters en één broeder verbonden.
In België heeft de Priesterbroederschap twee priorijen, Brussel en Antwerpen. Vanuit Brussel wordt een kapel te Namen verzorgd. In Brussel bezit de FSSPX de Sint-Jozefskerk die midden in het centrum gelegen is aan het Frère Orbanplein en een kapel in de Eendrachtstraat. De Sint-Jozefskerk was eertijds zeer belangrijk als nationale kerk van België, dat Sint-Jozef tot patroonheilige heeft. De numeriek zeer sterke gemeenschap van gelovigen in Brussel kon in 2001 deze monumentale kerk door aankoop verwerven. Aan het prioraat te Brussel is er verder een Franstalige basisschool verbonden. Aan het prioraat zijn vier priesters en vier zusters verbonden
Vanuit Antwerpen wordt een kapel te Gent verzorgd. De priorij te Antwerpen doet tevens dienst als retraitecentrum. Twee priesters zijn verbonden aan de priorij.
Er bevinden zich verder een kapel te Quiévrain waar zich eveneens een Karmel van 18 Zusters Karmelietessen van de strenge observantie, die verbonden is met de FSSPX. Aan deze kapel is één priester verbonden, die als aalmoezenier van de zusters functioneert. Er wordt momenteel overwogen een vierde priorij te openen in Quiévrain.
Momenteel zijn er geen diensten in het Groothertogdom Luxemburg meer.
Op 25 juni 2005 werd een Nederlander, Pater Alfard Schijffelen, in het seminarie in het Beierse Zaitzkofen tot priester voor de FSSPX gewijd. Hij is de tweede Nederlandse priester in de FSSPX. Het aantal Vlaamse priesters in de FSSPX ligt enigszins hoger.
Op het moment bevindt zich in de seminaries van de FSSPX een opmerkelijk aantal seminaristen uit zowel Nederland als Vlaanderen. De broeders van de priesterbroederschap mogen ook enkele Nederlanders en Vlamingen tot de hunnen rekenen. In enkele met de FSSPX gelieerde kloosters bevinden zich ook enige jonge Nederlandse en Vlaamse kloosterlingen.
Toch is de aanwezigheid en invloed van de Priesterbroederschap Sint Pius X in Nederland en Vlaanderen gering in vergelijking met andere landen, Frankrijk en Zwitserland bijvoorbeeld, waar de priesterbroederschap vaak veel kapellen, kerken, kloosters en scholen heeft. Wellicht is de geringe aanwezigheid te wijten aan het bestaan van enkele andere groeperingen die Tridentijnse miscentra aanbieden. In Nederland en België bijvoorbeeld de Indult-missen, en de Dogmatische Unie in Nederland en in België de kapellen van Mater Boni Concilii.
Ofschoon jonge Nederlandse en Vlaamse aspirant-geestelijken nog altijd de weg naar de Priesterbroederschap en aanverwante organisaties vinden, lijkt het aantal actieve gelovigen in Nederland en Vlaanderen - in tegenstelling tot de internationale groei binnen de FSSPX - te stabiliseren.
[bewerk] De Priesterbroederschap van Sint-Petrus
De Priesterbroederschap van Sint Petrus (Fraternitas Sacerdotalis Sancti Petri, FSSP, Petrusbroederschap) werd in 1988 door de Heilige Stoel opgericht als gevolg van de niet geautoriseerde bisschopswijdingen (consecraties) door Lefebvre en de reikende hand van het apostolische rondschrijven Ecclesia Dei. De leden van FSSP erkennen alle resultaten en officiële uitwerkingen van het Tweede Vaticaans Concilie (ook de Novus Ordo Missae van Paulus VI); hen is dispensatie verleend om de Tridentijnse ritus toe te passen.
[bewerk] Externe links
- FSSPX wereldwijd
- FSSPX in Nederland
- FSSPX-Nieuwsdienst
- Motu-Proprio "Ecclesia Dei" van 1988 - Over de ongeoorloofde bisschopswijdingen door Mgr Lefebvre en Mgr de Castro Mayer.
- Pauselijke Commissie "Ecclesia Dei"
- "Beelden van een H. Priesterwijding in de FSSPX-kerk van Parijs."
