Goddelijke Liturgie
| Dit artikel past in de serie over de Orthodoxie |
|
|
Ook bekend als |
|
 |
|
|
De belangrijkste concilies Theologie |
|
|
Patriarchaten |
|
|
Autocephale Kerken |
|
|
Liturgie |
|
|
Personen |
|
|
Kerkinterieur |
|
|
Liturgische gewaden |
|
Goddelijke Liturgie is de term die gebruikt wordt voor de eucharistiedienst in de Oosters-orthodoxe, de Oriëntaalsorthodoxe en de Oosters-Katholieke Kerken. De Goddelijke Liturgie is - binnen het Oosters christendom - het equivalent van de Heilige Mis (of eucharistieviering) in de Rooms-Katholieke Kerk.
De Goddelijke Liturgie bestaat uit drie delen:
- de voorbereidende gebeden
- de liturgie van de catechumenen, zo genoemd omdat in de eerste eeuwen van het christendom catechumenen alleen dit deel mochten bijwonen. Dit deel wordt ook de liturgie van het Woord genoemd.
- de liturgie van de gelovigen, zogenoemd omdat in de eerste eeuwen alleen diegenen die gedoopt waren werden toegelaten.
Er zijn drie soorten Goddelijke Liturgie in gebruik:
- de goddelijke Liturgie van de H. Johannes Chrysostomos, gebruikt op de meeste zon- en feestdagen
- de goddelijke Liturgie van de H. Basilius de Grote gebruikt op zondagen tijdens de grote vasten, op Witte Donderdag, op de vooravond van Pasen, Kerstmis en Theofanie en op de feestdag van de H. Basilius.
- de Liturgie van de “voorgeheiligde gaven” voor de weekdagen van de grote vasten.
De goddelijke Liturgie van de H. Johannes Chrysostomos is korter dan die van de H. Basilius de Grote. De Liturgie van de “voorgeheiligde gaven” is een vesperofficie (avonddienst) met een communiedienst eraan toegevoegd. Het brood en de wijn werden geconsacreerd in de dienst van de voorafgaande zondag. De Latijnse ritus van de Rooms-Katholieke Kerk heeft een analoge dienst voorbehouden aan de Goede Vrijdagviering.
De vorm van de Goddelijke Liturgie is vastgelegd alhoewel de hymnen en lezingen variëren naargelang het seizoen en volgens het gevierde feest. Het verloop is meestal als volgt:
Liturgie van de catechumenen
- Beginzegen
- Litanie: “Laat ons in vrede bidden tot de Heer”
- Antifonen (psalmverzen met refrein of hele psalmen, met daar tussenin telkens een kleine litanie)
- Kleine intrede: processie met het Evangelieboek
- Troparia en Kontakia hymnen (herdenkingen van heiligen of gebeurtenissen uit de bijbel aangepast aan de liturgische kalender)
- Trisagion hymne (driemaal heilig)
- Prokimen (psalmverzen)
- Lezing uit de Apostel
- Alleluia
- Lezing uit het Evangelie
- Homilie (preek)
- Litanie van “vurige smeekbede”
- Litanie van de catechumenen
- Wegzending van de catechumenen
Liturgie van de gelovigen
- Twee korte litanieën van de gelovigen
- Cherubijnenlied
- Grote intrede: processie van brood en wijn naar het altaar
- Smeekbeden
- Geloofsbelijdenis ( Niceaanse Geloofsbelijdenis)
- Eucharistische canon
- Smeekbeden
- Onze Vader
- Communie
- Slotlitanie
- Slotgebed
- Wegzending
