Uniwersytet Oksfordzki
Z Wikipedii
| Uniwersytet Oksfordzki | |
|---|---|
 |
|
| Dane | |
| Nazwa łacińska | Universitas Oxoniensis |
| Nazwa własna | University of Oxford |
| Założony | 1167 |
| Miejsce | Oksford, Wielka Brytania |
| Typ szkoły | Uniwersytet z systemem kolegialnym |
| Studenci | 17 000 |
| Kanclerz | Chris Patten |
| Zastępca Kanclerza | dr John Hood |
| Strona | www.ox.ac.uk |
Uniwersytet w Oksfordzie, Uniwersytet Oksfordzki (ang. University of Oxford) – najstarszy anglojęzyczny uniwersytet na świecie. Obok Cambridge, najbardziej renomowana uczelnia w Anglii, wysoko ceniona w Europie oraz na świecie. Według rankingu przygotowanego w 2006 przez magazyn The Times Higher Education Supplement jest to trzecia, po Harvardzie i Uniwersytecie w Cambridge, uczelnia na świecie[1]. W konkurencyjnym rankingu przygotowanym w 2006 przez chiński Instytut Szkolnictwa Wyższego Szanghajskiego Uniwersytetu Jiaotong Oksford uplasował się na 10-tej pozycji na świecie i 2-giej w Europie[2].
Spis treści |
[edytuj] Struktura
Uniwersytet Oksford składa się z wydziałów, które prowadzą wykłady, ćwiczenia i przeprowadzają egzaminy praz z 39 niezależnych od siebie kolegiów (ang. college) i 7 Permanent Private Halls (czyli jednostek na niepełnych prawach kolegium), które skupiają studentów i profesorów, spełniają rolę akademików i zajmują się dodatkowym kształceniem studentów w systemie tutorialnym.
System kolegialny Oksford przejął od średniowiecznego Uniwersytetu Paryskiego. Najstarsze kolegium w Oksfordzie to University College, założony w 1247. Kolegia dziela się na undergraduate colleges (większość kolegiów), na których odbywa się kształcenie na poziomie licencjatu, magisterium i przeprowadza przewody doktorskie, oraz postgraduate colleges (niektóre kolegia, np. Nuffield), na których odbywa się kształcenie tylko na poziomie magisterium i doktoratu. Wyjątkiem jest All Souls College, który jest przeznaczony tylko dla fellows, czyli profesorów uniwersytetu. Przynależność do tego kolegium jest uznawana za najbardziej prestiżowe wyróżnienie w brytyjskim świecie akademickim. Do All Souls College należy Polak, profesor Leszek Kołakowski.
Rok szkolny w Oksfordzie podzielony jest na trzy semestry (trymestry):
- Michaelmas - październik-grudzień
- Hilary - styczeń-marzec
- Trinity - kwiecień-czerwiec
Tradycyjnie kolegia rywalizują ze sobą. Co roku publikowany jest ranking kolegiów na podstawie wyników akademickich studentów, nazywany tabelą Norringtona. W 2006 roku pierwsze miejsce zajął Merton College, a drugie Balliol.
[edytuj] Kolegia Uniwersyetu Oksfordzkiego
| Nazwa | Rok założenia | Adres strony internetowej | Partnerskie kolegium w w Cambridge |
|---|---|---|---|
| All Souls College | 1438 na intencję zbawienia dusz Anglików poległych w wojnie stuletniej | Strona internetowa | Trinity Hall |
| Balliol College | 1263 | Strona internetowa | St John's College |
| Brasenose College | 1509 | Strona internetowa | Gonville and Caius College |
| Christ Church | 1546 | Strona internetowa | Trinity College |
| Corpus Christi College | 1517 | Strona internetowa | Corpus Christi College |
| Exeter College | 1314 | Strona internetowa | Emmanuel College |
| Green College | 1979 | Strona internetowa | St Edmund's College |
| Harris Manchester College | 1786, Status kolegium w 1996, wcześniej Permanent Private Hall | Strona internetowa | |
| Hertford College | 1282 | Strona internetowa | |
| Jesus College | 1571 | Strona internetowa | Jesus College |
| Keble College | 1870 | Strona internetowa | Selwyn College |
| Kellogg College | 1990, Status kolegium w 1994, wcześniej Permanent Private Hall | Strona internetowa | |
| Lady Margaret Hall | 1878 | Strona internetowa | Newnham College |
| Linacre College | 1962 | Strona internetowa | Wolfson College |
| Lincoln College | 1427 | Strona internetowa | Downing College |
| Magdalen College | 1458 | Strona internetowa | Magdalene College |
| Mansfield College | 1886, Status kolegium w 1995, wcześniej Permanent Private Hall | Strona internetowa | |
| Merton College | 1264 | Strona internetowa | Peterhouse |
| New College | 1379 | Strona internetowa | King's College |
| Nuffield College | 1937 | Strona internetowa | |
| Oriel College | 1326 | Strona internetowa | Clare College |
| Pembroke College | 1624 | Strona internetowa | Queens' College |
| The Queen's College | 1341 | Strona internetowa | Pembroke College |
| St Anne's College | 1878 | Strona internetowa | New Hall |
| St Antony's College | 1950, Status kolegium w 1963, wcześniej Permanent Private Hall | Strona internetowa | |
| St Catherine's College | 1963 | Strona internetowa | Robinson College |
| St Cross College | 1965 | Strona internetowa | Clare Hall |
| St Edmund Hall | 1226, Status kolegium w 1957, wcześniej Permanent Private Hall | Strona internetowa | Fitzwilliam College |
| St Hilda's College | 1893 | Strona internetowa | |
| St Hugh's College | 1886 | Strona internetowa | Clare College |
| St John's College | 1555 | Strona internetowa | Sidney Sussex College |
| St Peter's College | 1929 | Strona internetowa | |
| Somerville College | 1879 | Strona internetowa | Girton College |
| Templeton College | 1965, Status kolegium w 1995, wcześniej Permanent Private Hall | Strona internetowa | |
| Trinity College | 1554 | Strona internetowa | Churchill College |
| University College | 1249 | Strona internetowa | Trinity Hall |
| Wadham College | 1610 | Strona internetowa | Christ's College |
| Wolfson College | 1966, Status kolegium w 1981, wcześniej Permanent Private Hall | Strona internetowa | Darwin College |
| Worcester College | 1714 | Strona internetowa | St Catharine's College |
[edytuj] Permanent Private Halls Uniwersytetu Oksfordzkiego
| Nazwa | Rok założenia | Adres strony internetowej |
|---|---|---|
| Private Hall Zakonu Dominikanów | 1221, reaktywowany w 1921 | Strona internetowa |
| Campion Hall | 1896 | Strona internetowa |
| Private Hall Zakonu Franciszkanów | 1910 | Strona internetowa |
| Regent's Park College | 1752, przeniesiony do Oksfordu w 1927 | Strona internetowa |
| St Benet's Hall | 1897 | Strona internetowa |
| St Stephen's House | 1876, prawa Permanent Private Hall przyznane w 2003 | Strona internetowa |
| Wycliffe Hall | 1877 | Strona internetowa |
[edytuj] Historia
Dokładna data założenia uniwersytetu nie jest znana. Istnieją dane wskazujące na to, że wykładano tu już w roku 1096. Od roku 1167, w którym król Henryk II zakazał Anglikom studiować na Uniwersytecie Paryskim, Uniwersytet Oksfordzki zaczął gwałtownie się rozwijać i zyskiwać na znaczeniu. W tym czasie założone pierwsze Halls of Residence (w pewnym stopniu odpowiadające konwiktom), które później stały się kolegiami (colleges).
Akademicy nie żyli w przyjaźni z mieszkańcami Oksfordu, co w czasach średniowiecznych było ogólnym standardem w stosunkach uniwersytet–miasto. W 1209 jeden ze studentów został oskarżony o gwałt na mieszczance. W wyniku samosądu, mieszczanie powiesili trzech przyjaciół domniemanego gwałciciela (ponieważ on sam się ukrywał). Na skutek tego zajścia, wielu uczonych rozpierzchło się po kraju, a część z nich prawdopodobnie założyła Uniwersytet Cambridge.
Mieszkańcy miasta szukali pomocy w zażegnaniu konfliktu z akademikami u legata papieskiego, Nicholasa de Romanis, który w roku 1214 usiłował rozwiązać problem, nadając uniwersytetowi kartę praw i ustanawiając urząd kanclerza (ang. Chancellor). Choć poprawiło to sytuację uniwersytetu, niesnaski bynajmniej się nie zakończyły.
W XIII-XIV wieku środowisko naukowe Oksfordu odegrało ważną rolę w rozwoju nauk matematyczno-przyrodniczych. Działali tu m.in. Robert Grosseteste, Roger Bacon i inni przedstawiciele tzw. szkoły oksfordzkiej).
W roku 1355, w dniu św. Scholastyki, czyli 10 lutego, w lokalnej tawernie kłótnia pomiędzy miejscowymi a dwoma studentami przerodziła się w bijatykę a potem dwudniowe zamieszki, w wyniku których zabitych zostało 63 akademików i około 30 miejscowych. Po tym wydarzeniu, król Edward III potwierdził prymat Uniwersytetu nad miastem, nadając mu dodatkowe przywileje i nakazując burmistrzowi oraz radzie miejskiej co roku w dniu św. Scholastyki przechodzić ulicami miasta z odkrytymi głowami i płacić Uniwersytetowi grzywnę: jednego pensa za każdego zabitego akademika. Trwało to aż do roku 1825. Również od XIV wieku dwóch posłów reprezentuje Uniwersytet w Izbie Gmin.
W czasie reformacji na Oksfordzie działali Jan Hus i John Wyclif (Jan Wiklef). Mimo to tymczasowo zawieszono działalność uniwersytetu. W 1571 został on reaktywowany przez parlament za zgodą Elżbiety I. Po rewolucji angielskiej i wojnie domowej wraz z powstaniem Royal Society, Uniwersytet w Oksfordzie zyskał dobre warunki rozwoju. Działali tu m.in. Edmund Halley, Robert Hooke i Robert Boyle. W tym czasie uczelnia szkoliła elitę państwową i kościelną.
W XIX wieku w teologii anglikańskiej dużą role odegrał tzw. ruch oksfordzki (reprezentowany m.i.n przez Johna Henry'ego Newmana), dążący do odnowienia Kościoła anglikańskiego na zasadach wczesnochrześcijańskich i dający początek katolicyzującemu anglikanizmowi (reprezentowanemu m.in. przez oksfordczyka, C.S.Lewisa). W filozofii na Uniwersytecie w Oksfordzie rozwinął się tzw. idealizm brytyjski (odłam heglizmu, reprezentowany m.in. przez F.H. Bradleya), a później w opozycji do niego tzw. oksfordzka szkoła realistów. Pod względem strukturalnym Oksford pozostał uniwersytetem kolegialnym, jakkolwiek w XIX w. przeszedł reorganizację na wzór uniwersytetów niemieckich (łączenie funkcji dydaktycznej z prowadzeniem badań naukowych), rozbudowano podział na wydziały, wprowadzono laboratoria, pracownie, instytuty uniwersyteckie. Połozono większy nacisk na rozwój nowoczesnych nauk ścisłych i przyrodniczych. Pod koniec XIX w. dopuszczono do studiów kobiety. Powstały wówczas kolegia żeńskie. Większość z nich, oprócz St Hilda's College, z czasem zaczęła przyjmować również mężczyzn. W drugiej połowie XX w. nastąpiła zmiana programu studiów, wprowadzono system wielostopniowy, studia podyplomowe, oraz przyłączono do uniwersytetu wiele centrów i instytutów.
[edytuj] Sławni absolwenci
Uniwersytet słynie z długiej tradycji i wysokiego poziomu nauczania. Wśród absolwentów uczelni jest:
- 46 laureatów Nagrody Nobla (np. V. S. Naipaul, Baruch Blumberg, Michael Spence, Howard Florey, Cyril Hinshelwood, Martin Ryle),
- 25 premierów Wielkiej Brytanii (w tym ostatnich 11 premierów, m.in. Tony Blair, Margaret Thatcher),
- wiele głów państw (np. prezydent USA Bill Clinton, premier Indii Indira Gandhi, premier Australii Bob Hawke, król Norwegii Harald V, prezydent Ghany John Kufuor),
- 12 świętych (m.in. Tomasz Morus),
- 8 błogosławionych (m.in. Jan Duns Szkot),
- 1 papież (antypapież Aleksander V),
- 18 kardynałów,
- 86 arcybiskupów,
- liczni poeci i pisarze (np. Robert Graves, Cecil Day Lewis, Evelyn Waugh, Aldous Huxley, Clive Staples Lewis, J. R. R. Tolkien, Walter Raleigh).
Do absolwentów Oksfordu należą także m.in. wybitna polska etnografka, Maria Antonina Czaplicka, polski eurodeputowany, prof. dendrologii Maciej Giertych i Radosław Sikorski, Minister Obrony Narodowej w rządzie Jarosława Kaczyńskiego oraz senator RP Urszula Gacek.
Związany z uniwersytetem jest także profesor nauk politycznych Zbigniew Pełczyński oraz wybitny polski filozof Leszek Kołakowski, obecnie emerytowany profesor All Souls College.
[edytuj] Przypisy
- ↑ http://www.paked.net/higher_education/rankings/times_rankings.htm
- ↑ http://ed.sjtu.edu.cn/rank/2006/ARWU2006_Top100.htm
