Vrijzinnig Democratische Partij

Politiek - Portaal:Zwitserland

Zwitserland

Politiek in Zwitserland

Overheid

Bondsraad (lijst)

Bondspresident (lijst)

Bundesversammlung

Nationale Raad (Zwitserland)

Bondskanselier

Politieke partijen

Verkiezingen in Zwitserland

Verkiezingsuitslagen in Zwitserland (1919-heden)

De Vrijzinnig Democratische Partij (Duits: Freisinnig-Demokratische Partei der Schweiz, Frans: Parti radical-démocratique suisse, Italiaans: Partito liberale radicale svizzero, Retoromaans: Partida liberaldemocrata svizra), is een (conservatief) liberale partij in Zwitserland.

Inhoud 1 Geschiedenis 1.1 Heden 2 Ideologie 3 Vrouwenafdeling en jongerenpartij 4 Voorzitters 5 Verkiezingsuitslagen Nationale Raad 6 Zie ook: 7 Externe links: 8 Literatuur:

[bewerk] Geschiedenis

In 1831 werd door liberaal gezinde burgers de Patriottische Associatie opgericht. De Patriottische Associatie was georganiseerd als een "vereniging voor de bescherming van de vrijheid." In 1847 kwam de Zwitserse Volksvereniging voor de Patriottische Associatie in de plaats. In de Sonderbundsoorlog (1847) behaalden de stadse, Protestantse, liberale en radicaal-liberale kantons een overwinning op de conservatieve, agrarische, Rooms-katholieke kantons. In 1848 kreeg Zwitserland een progressieve, gematigd liberale bondsgrondwet. Een periode dat de radicale-liberalen, aangeduid als freisinnigen of radicalen, de macht volledig in handen hadden, volgde. Bij de verkiezingen wist de radicale fractie telkens de grootste blijven.^[1] Van een radicale of vrijzinnige partij op federaal niveau was echter nog geen sprake. In 1873 herleefde de Zwitserse Volksvereniging. In de Volksvereniging hadden radicale parlementariërs en activisten zich verenigd om een herziening van de grondwet door te drukken. In 1878 werd de Radicaal-Democratische Groep in het Bondsparlement opgericht. Hierin verenigden zich radicalen, democraten en een deel van de (conservatief-)liberale parlementariërs. De Radicaal-Democratische Groep had geen programma en was uitsluitend om praktische redenen opgericht (bundeling van liberale krachten tegen de opkomende Katholieke conservatieven).

In de jaren '90 van de negentiende eeuw ontstond er in radicale in liberale kringen de behoefte om een sterke federale liberale partij op te richtten. In 1894 kwamen in het Bahnhofbuffet Olten (restaurant in het station van Olten) leidende figuren uit liberale, democratische en radicale groeperingen en partijen bijeen. Tijdens deze bijeenkomst in Olten werd besloten tot de oprichting van de federale Vrijzinnig Democratische Partij. Het deel van de liberalen dat weigerde zich aan te sluiten bij de FDP, organiseerde zich als Liberale Partij van Zwitserland en richtte zich op welvarende Protestanten in met name de Franstalige kantons en het kanton Bazel-Stad. Tot aan de invoering van het evenredige vertegenwoordiging in 1919 bleef de FDP zowel de grootste partij in het parlement (Nationale Raad en Ständerat) als in de Bondsraad (regering).

Rond de eeuwwisseling kwam de sociaaldemocratie sterk op in Zwitserland. Enkele leden van de linkervleugel van de FDP gingen over tot de Socialistische Partij van Zwitserland (SP). De FDP maakte zich zorgen over de opkomst van de SP en schoof op naar rechts. Zij beschouwden vanaf dat moment de Katholieke conservatieven (vanaf 1912 Zwitserse Conservatieve Volkspartij) als minder "gevaarlijk" dan de SP.

Bij de eerste verkiezingen volgens het stelsel van evenredige vertegenwoordiging in 1919 leed de FDP een grote nederlaag. In Nationale Raad viel de FDP terug van 105 (1917) naar 60 zetels. Eind jaren '20 viel de partij nog verder terug. De in 1917 van de FDP afgescheiden rechtse Partij van Boeren, Middenstanders en Burgers (de huidige SVP) won steeds meer zetels in het parlement. In 1928 deed Rudolf Minger namens de SVP zijn intrede in de Bondsraad. In de Bondsraad waren nu nog maar 4 FDP'ers vertenwoordigt. In 1943 deed de eerste sociaaldemocraat, Ernst Nobs zijn intrede in de Bondsraad en zaten er nog maar 3 FDP'ers in de Bondsraad. In 1959 ging de Zauberformel ("toverformule") van kracht. De Bondsraad werd voortaan een afspiegeling van het parlement. Door de invoering van de Zauberformel bleven er nog maar 2 FDP'ers over in de Bondsraad.

In 1971 gingen de Zürcher Demokraten op in de FDP. De Zürcher Demokraten hadden zich 1941/1942 van de FDP afgescheiden.

[bewerk] Heden

Bij de verkiezingen van 2003 leden de centrum-rechtse partijen FDP en CVP gevoelige nederlagen. De FDP verwierf 36 zetels in de Nationale Raad, een teruggang van 7 zetels. Winst was er vooral voor de Zwitserse Volkspartij en de Groene Partij van Zwitserland. In tegenstelling tot de CVP hoefde de FDP geen zetel in de Bondsraad in te leveren.

Thans telt de FDP ca. 150.000 leden en is georganiseerd in districts- en kringpartijen. Met uitzondering van het kanton Appenzell Innerrhoden kent ieder kanton een eigen kantonale FDP. Fulvio Pelli uit het kanton Ticino is de huidige voorzitter van de FDP.

[bewerk] Ideologie

De FDP is als traditionele liberale voorstander van vrije markteconomie, vrijhandel, beperkte overheidsbemoeienis, tegen bepaalde aspecten van een welvaartsstaat. De partij is voor een zo'n groot mogelijke individuele vrijheid en voorstander van lage belastingen.

Leden van de FDP zijn vertegenwoordigt in raden van commissarissen en besturen van ondernemingen (met name van farmarceutische bedrijven en banken). De partij wordt geassocieerd met het grootkapitaal.

In sommige opzichten is FDP centrum-links te noemen. Zo is de partijen voorstander van geregistreerd partnerschap voor homoseksuelen en de legalisering van softdrugs. Net als de CVP en de SP is de FDP voorstander van toenadering tot de EU en de VN.

De FDP is geen ideologische eenheid. Men treft er personen aan met conservatieve en progressieve opvattingen.

[bewerk] Vrouwenafdeling en jongerenpartij

De vrouwenafdeling van de FDP heet FDP Frauen en wordt geleidt door Marianne Dürst.

Nauw verbonden met de FDP, maar zelfstandig, is de jongerenpartij, de Jungfreisinnigen Schweiz (Jonge Vrijzinnigen, JFS). De JFS zijn progressiever dan de FDP en doen met een eigen lijst mee aan de (kantonale) verkiezingen. Sinds 2003 zijn de JFS in de Nationale Raad vertegenwoordigt in de persoon van Christa Markwalder. Voorzitster van de JFS is Lena Schneller.

[bewerk] Voorzitters

• Christian Friedrich Göttisheim — 1894 - 1895
• Eduard Brenner — 1896
• Johannes Stössel — 1897 - 1898
• Johann Hirter — 1898 - 1903
• Paul Scherrer — 1904 - 1906
• Walter Bissegger — 1907 - 1910
• Camille Decoppet — 1911 - 1912
• Félix Bonjour — 1912 - 1913
• Emil Lohner — 1914 - 1918
• Robert Schöpfer — 1919 - 1923
• Albert Meyer — 1923 - 1929
• Hermann Schüpbach — 1929 - 1934
• Ernest Béguin — [[1934] - 1940
• Max Wey — 1940 - 1948
• Aleardo Pini — 1948 - 1954
• Eugen Dietschi — 1954 - 1960
• Nello Celio — 1960 - 1964
• Pierre Glasson — 1964 - 1968
• Henri Schmitt — 1968 - 1974
• Fritz Honegger — 1974 - 1977
• Yann Richter — 1978 - 1984 (Neuchâtel)
• Bruno Hunziker — 1984 - 1989 (Aargau)
• Franz Steinegger — 1989 - 2001 (Uri)
• Gerold Bührer — 2001 - 2002 (Schaffhausen)
• Christiane Langenberger (v) — 2002 - 2004 (Vaud)
• Rolf Schweiger — 2004 (Zug)
• Marianne Kleiner (v) — 2004 - 2005 (?)
• Fulvio Pelli — 2005 - heden (Ticino)

[bewerk] Verkiezingsuitslagen Nationale Raad

Zetelverdeling 1987-2003

1987: 51

1991: 44

1995: 44

1999: 43

2003: 36

[bewerk] Zie ook:

• Politiek in Zwitserland

[bewerk] Externe links:

• Officiële website (in het Duits), Officiële website (in het Frans)
• Informatie op dhs.ch (in het Duits)

[bewerk] Literatuur:

• Dietschi, E. (1979). 60 Jahre Eidgenössische Politik - Ein Beitrage zur Parteigeschichte des schweizerischen Freisinns. Bern: FDP der Schweiz
• FDP der Schweiz (1994). Hundert Jahre FDP. Politische Rundschau, No. 2+3, 1994

Portaal Zwitserland