Versteend hout

Versteend hout in het Petrified Forest National Park.

Een versteende boomstam in Californië.

Een plak gepolijst versteend hout.

Versteend hout, ook aangeduid met de Engelse term petrified wood, is een soort fossiel: het bestaat uit fossiel hout, waarin alle organische materialen zijn vervangen door mineralen (meestal silicaten, zoals kwarts), met behoud van de structuur van het hout. Het proces van verstening gebeurt onder de grond, wanneer een boom bedolven raakt onder sediment, en kan miljoenen jaren duren. Grondwater dat langzaam door de bodem sijpelt, zet mineralen af waar de lignine en cellulose wegrotten. Als de afzetting en rotting even snel gaan, blijft de vorm van de cellen behouden.

De kleinste details kunnen worden vereeuwigd. Versteende jaarringen en verschillende weefsels kunnen tot op microscopisch niveau worden getraceerd. Versteend hout heeft een hardheid van 7 op de hardheidsschaal van Mohs, hetzelfde als kwarts.

Het versteningsproces is inmiddels in een laboratorium tot enkele dagen teruggebracht.[1]

[bewerk] Kleuren

Versteend hout komt voor in een breed spectrum aan kleuren door variatie in de afzettingen van mineralen als mangaan, ijzer en koper. Kwarts is kleurloos, maar wanneer ijzer wordt toegevoegd, ontstaan er kristallen met een rode of gele waas, zoals uit onderstaande lijst blijkt:

Koolstof - zwart
Kobalt - groen/blauw
Chroom - groen/blauw
Koper - groen/blauw
IJzeroxides - rood, bruin, geel
Mangaan - roze/oranje
Mangaan oxiden - zwart
Silica - wit, grijs

[bewerk] Vindplaatsen

Argentinië: Het Petrified Forest National Monument in het Argentijnse Santa Cruz wordt beschouwd als een van 's werelds best bewaarde versteende bossen; veel versteende bomen in Patagonië hebben een diameter van meer dan 3 meter en zijn langer dan 30 meter.
Tsjechië: De grootste steen ligt in het Nová Paka museumdorp en is 8,20 m lang.[2]
Griekenland: Het Versteende woud bij Sigri op de westpunt van het eiland Lesbos is waarschijnlijk het grootste versteende woud, meer dan 150 km². Er zijn stammen tot 22 meter lang. Grote bomen, compleet met hun wortels, staan er nog rechtop. Sinds 1985 is het een beschermd natuurmonument.
Verenigde Staten: De grootste exemplaren in het land halen circa 1,8 m diameter en zijn dus beduidend kleiner dan die in zuidelijk Amerika. Een beroemd park is het Nationaal park Petrified Forest in Arizona.