Tupolev Tu-22M
| Tupolev Tu-22M3 Backfire C | |
|---|---|
| Rol: | Bommenwerper |
| Bemanning: | 4 (piloot, co-piloot, bommenrichter, operator defensieve systemen) |
| Varianten: | Tu-22M0, Tu-22M1, Tu-22M2, Tu-22M2Ye, Tu-22M3, Tu-22MR, Tu-22MP, Tu-22ME |
| Stukprijs: | |
| Status | |
| Eerste vlucht: | 30 Augustus 1969 |
| Aantal gebouwd: | ongeveer 500 (alle varianten) |
| Gebruik: | Sovjet-Unie/Rusland, Wit-Rusland (uit dienst), Oekraïne (uit dienst), Iran |
| Afmetingen | |
| Lengte: | 41,46 m |
| Hoogte: | 11,05 m |
| Spanwijdte: | 34,28 m (23,30 m ingeklapt) |
| Vleugeloppervlak: | 175,8 - 183,6 m² |
| Gewicht | |
| Leeggewicht: | 78.000 kg |
| Brandstofgewicht: | kg |
| Wapenlast: | kg |
| Startgewicht: | {{{Startgewicht}}} kg |
| Max. gewicht: | 126.000 kg |
| Laadvermogen: | {{{Laadvermogen}}} |
| Krachtbron | |
| Motor(en): | 2× Klimov NK-25 turbofans |
| Propeller(s): | |
| Stuwkracht: | 245 kN |
| Vermogen: | kW |
| Prestaties | |
| Kruissnelheid: | |
| Topsnelheid: | 2.300 |
| Klimsnelheid: | {{{Klimsnelheid}}} m/s |
| Vliegbereik: | 7.000 km |
| Actieradius: | 2.410 km |
| Dienstplafond: | 13.300 m |
| Bewapening | |
| Boordgeschut: | 1× GSh-23 kanon in afstand bestuurde staartpod |
| Ophangpunten: | |
| Bommen: | 21.000 kg |
| Raketten: | 1× Raduga Kh-22 of 1× launcher voor 6 Raduga Kh-15 raketten plus 2 Kh-15 of Kh-27 onder de vleugels |
De Tupolev Tu-22 M (NAVO-Codenaam Backfire) is een supersonische, strategische lange-afstands bommenwerper met verstelbare vleugels ontwikkeld door de Soviet-Unie. Er zijn nog een flink aantal in dienst bij verschillendeleden van het GOS.
[bewerk] Ontwikkeling
De Tu-22 'Blinder' bleek niet echt succesvol te zijn, in sommige aspecten zelfs inferieur aan de eerdere Tu-16 'Badger'. Vooral het bereik en opstijg prestaties bleken zwakke punten. Terwijl de 'Blinder' in dienst kwam, begon Tupolev al te werken aan een verbeterde opvolger.
Net als bij de in die tijd lopende projecten voor de Mikoyan-Gurevich MiG-23 'Flogger' en de Sukhoi Su-17 'Fitter', leken de voordelen van verstelbare vleugels aantrekkelijk, want het bracht een combinatie van korte start, efficient kruisen en goede high-speed, low-level (hoge snelheid, dicht bij de grond) compatibiliteit. het resultaat was een nieuw vliegtuig met verstelbare vleugels: Samolet 145, afgeleid van de Tu-22, met enkele kenmerken van de gestaakte Tu-98 'Backfin'.
Het eerste prototype, Tu-22M0, vloog voor het eerst op 30 augustus 1969. Het toestel werd rond die tijd voor het eerst door de NAVO gezien. Een aantal jaar werd er in het Westen gedacht dat het de aanduiding Tu-26 had. Tijdens de SALT onderhandelingen in de jaren '80, stonden de Sovjets erop dat het de Tu-22M was. Op dat moment dacht het Westen dat de Sovjet-Unie met die aanduidding de suggestie wilde wekken dat het een verbeterde versie van de Tu-22 was, terwijl het een veel moderner en geavanceerder toestel was. Het lijkt er nu op dat Tu-22M inderdaad de juiste aanduiding is, gebruikt door Tupolev om de Sovjet regering te overtuigen dat het een economischer verbetering was van de Tu-22. De poot van het voorste landingsgestel was in feite hetzelfde als de Tu-22, evenals de afdekking van het bommenruim.
Van de Tu-22M0 pre-productie toestellen zijn er slechts negen gebouwd, gevolgd door negen Tu-22M1 toestellen. Deze stonden bij de NAVO bekend als de Backfire A.
De eerste echte productieversie was de Tu-22M2 Backfire B, met langere vleugels en een volledig herontworpen romp, waardoor er plek kwam voor vier bemanningsleden, twee NK-22 motoren met luchtinlaten zoals de F-4 Phantom II en een nieuw ontworpen onderstel, met het landingsgestel in de vleugels in plaats van grote bakken. Dit type werd meestal bewapend met lange-afstands kruisraketten en anti-scheeps raketten, meestal één of twee AS-4 'Kitchen' anti-scheepsraketten. Enkele Tu-22M2's zijn later opgewaardeerd met krachhtiger NK-23 motoren en kregen de aanduiding Tu-22M2Ye. Bij de bemanningen stond de Tu-22M2 bekend als Dvoika. Hij was populairder dan de Tu-22, dankzij zijn superieure prestaties en verbeterde cockpit, maar zijn comfort en betrouwbarheid lieten nog veel te wensen over.
De latere Tu-22M3 (Backfire C), welke voor het eerst vloog in 1976, en in dienst kwam in 1983, had nieuwe NK-25 motoren met substantieel meer vermogen, wingvormige luchtinlaten zoals de MiG-25, vleugels die verder naar achter konden draaien, een nieuw vormgegeven neus met een nieuwe Leninets PN-AD radar en NK-45 nav/aanvalssysteem, wat het laagvliegen verbeterde. Het had een herziene staartkoepel met een enkel kannon en de mogelijkheid voor een interne roterendelanceerder voor de AS-16 'Kickback' raket, vergelijkbaar met de Amerikaanse AGM-69 SRAM. Het nieuwe toestel had veel betere prestaties dan de M2. Hij kreeg van de bemanningen de bijnaam Troika (Trio), al lijkt het ook Backfire genoemd te worden in Russische dienst.
Een controversieel gebied bij de Tu-22M is de mogelijkheid tot bijtanken in de lucht. Zoals hij gebouwd is heeft hij een intrekbare buis in de bovenkant van de neus om bij te tanken. Deze werd verwijderd als gevolg van de SALT onderhandelingen, hoewel ze zo weer opnieuw geïntalleerd kunnen worden.
Een klein aantal, waarschijnlijk 12, Tu-22M3's werden omgebouwd tot Tu-22M3(R) of Tu-22MR standaard, met Shompol zijwaartse radar en andere ELINT apparatuur. Een toegewijde electronic warfare veriant, de Tu-22MP, werd gebouwd in 1986, maar tot nog toe zijn er maar twee of drie prototypes gebouwd. Enkele overlevende Backfires hebben updates gekregen tot op Tu-22ME standaard.
[bewerk] Diensttijd
Tijdens de Koude Oorlog werd de Tu-22M gebruikt door de VVS (Sovjet Luchtmacht) als een strategische bommenwerper en door de AVMF (Sovjet marine luchtvaartdienst) als anti-scheeps toestel. De Verenigde Staten waren ernstig bezorgd over de dreiging van deze nieuwe bommenwerper. Tot 1982 waren er minder dan 200 van geproduceerd en het was onmogelijk om een een retourtje VS te doen, maar de US Navy en US Air Force vonden het zo een dreiging dat het budget voor de Noord Amerikaanse Luchtverdediging omhoog ging.
De Tu-22M zag zijn eerste gevechten in Afghanistan, van 1987 tot 1989. Het gebruik was vergelijkbaar met hoe de USAF de B-52 Stratofortress gebruikte in Vietnam: het droppen van grote hoeveelheden conventionele bommen. Ondanks de grote kracht van deze aanvallen, was het strategische nut marginaal.
Ten tijde van de val van de Sovjet-Unie bleven er nog ongeveer 370 in dienst bij de GOS. Hun complexiteit leidde tot onderhoudsproblemen, wat in het licht van de post-Sovjet Russchise economie leidde tot een eind van de productie in 1993, hoewel er wel geruchten zijn dat het weer opgestart wordt. Huidige sterkte is ongeveer 70 toestellen.
De Russchie Federatie gebruikte de Backfire in de strijd tegen Tsjetsjeense troepen in 1995, door bombardementen uit te voeren nabij Grozny.
De Sovjet-Unie heeft de Tu-22M niet geëxporteerd, maar het uiteenvallen van de USSR leidde er wel toe dat enkele toestellen in bezit kwamen van voormalige Sovjet-landen. Wit-Rusland had er 52 en Oekraïne 29.
Tupolev heeft sinds 1992 gezocht naar export klanten voor de Tu-22M, met als mogelijke klanten Iran, India en China.
